Dwór w Wopławkach
Zabytek architektury wzniesiony na początku XIX wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Rezydencja ziemska została wybudowana na terenie wsi Wopławki (niem. Woplauken), w otoczeniu parku i zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie kętrzyńskim, gminie Kętrzyn (2 km na północ od miasta).
Historia
Majątek ziemski istniał w tym miejscu już pod koniec XIV wieku. W 1480 roku dobra te przejął szlachcic polski Jakusz Milewski (von der Milwe). Jego rodzina miała tu swoją siedzibę do 1745 roku. Od tego czasu aż do 1945 roku majątek był własnością rodziny von Schmidtseck. Dwór został wzniesiony w 1806 roku, na pozostałościach wcześniejszej, być może nawet średniowiecznej budowli. W latach 1880-1890 został odrestaurowany, przebudowano wówczas szczyty, którym nadano formy nawiązujące do neorenesansu. Po drugiej wojnie światowej na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, na bazie którego powstało Przedsiębiorstwo Hodowli Zarodowej. Dwór zaadaptowano wówczas na biura i mieszkania pracownicze. Użytkowano go w ten sposób do lat 70 tych XX wieku. W latach 80-tych podjęto remont, który przerwano w związku z likwidacją PGR-u z początkiem lat 90-tych. Wówczas majątek przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie w Wopławkach jest dwóch właścicieli prywatnych: w posiadaniu jednego jest dwór z parkiem, a w posiadaniu drugiego dawne budynki gospodarcze z gruntami uprawnymi.
Opis
Jest to budynek murowany z cegły i otynkowany, jednokondygnacyjny, podpiwniczony i z użytkowym poddaszem. Główny korpus wzniesiono na planie prostokąta. W obu jego elewacjach (od strony podwórza gospodarczego i od frontu) znajdują się ryzality zwieńczone charakterystycznymi szczytami o zaokrąglonych formach. Do skraju elewacji wschodniej dostawiono boczne skrzydło. Całość przykryto wysokimi, dwuspadowymi dachami. We wnętrzu zachował się stylowy dziewiętnastowieczny kominek z szarego marmuru. W otoczeniu parku znajdują się pozostałości XIX-sto wiecznego parku krajobrazowego z dwoma stawami i nielicznymi okazami starych drzew. Z dawnego założenia zachowała się brama z płaskorzeźbą w zwieńczeniu i datą 1898, a także niektóre zabudowania gospodarcze, w tym dwupiętrowy spichlerz o formach neogotyckich, mleczarnia, magazyn – użytkowany później jako kuźnia. Około 1 km na południowy wschód, na starym cmentarzu znajduje się ruina neogotyckiej kaplicy grobowej rodu von Schmidtseck (zbudowana w XIX wieku).
Ciekawostki
- Będący niegdyś w dworze portret olejny jednego z właścicieli majątku, Friedricha Wilhelma von Schmidtseck (1753-1825), znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie.
Bibliografia
- Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 216-219.
- Jesionowska, Tamara: Schody do pałaców / Tamara Jesionowska // „Gazeta Olsztyńska”. – 2003, nr 131, dod. „Reporter”, nr 25, s. 13.
- Kętrzyn: z dziejów miasta i okolic / red. Aniela Bałanda [et al.]. - Olsztyn : Pojezierze, 1978. – S. 240-242.
- Puzio, Adrian: Rąbek historii w ruinie: pałace i dwory powiatu kętrzyńskiego / Adrian Puzio // „Gazeta Olsztyńska”. - 2004, nr 96, dod. „Gazeta w Kętrzynie”, nr 17, s. 8.
Zobacz też
- Woplawki, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.wrota.warmia.mazury.pl [dostęp 05.03.2014 r.]
- Woplawki: historia i zabytki, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.woplawki.orgfree.com [dostęp 05.03.2014 r.]
