Balbina Świtycz-Widacka: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 26: Linia 26:
 
#''60 lat Okręgu Olsztyńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków : 1946-2006'' / [red. zespół]. – Olsztyn : Okręg Olsztyński Związku Polskich Artystów Plastyków, cop. 2008. – S. 308-309.
 
#''60 lat Okręgu Olsztyńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków : 1946-2006'' / [red. zespół]. – Olsztyn : Okręg Olsztyński Związku Polskich Artystów Plastyków, cop. 2008. – S. 308-309.
  
 +
[[Category:Rzeźbiarze|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 +
[[Category:Pisarze|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 +
[[Category:Rzeźba|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 +
[[Category:Literatura|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:Olsztyn|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:Olsztyn|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:Powiat giżycki|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:Powiat giżycki|Świtycz-Widacka,Balbina]]
[[Category:Literatura|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:Rzeźba|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:Pisarze|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:Rzeźbiarze|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
 
[[Category:1945-1960|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:1945-1960|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:1961-1970|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:1961-1970|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:1971-1980|Świtycz-Widacka,Balbina]]
 
[[Category:1971-1980|Świtycz-Widacka,Balbina]]

Wersja z 13:35, 10 lut 2011

Źródło: Kalendarz Olsztyna 2002, Olsztyn, Edytor Wers, 2001.
Ryba z dzieckiem
Źródło: Fot. ze zbiorów WBP w Olsztynie
Wiosna
Źródło: Fot. ze zbiorów WBP w Olsztynie
(1901-1972) - rzeźbiarka i poetka

Biografia

Urodziła się 31 marca 1901 r. w rodzinie Nikodema i Marii z domu Konarskiej. Po ukończeniu gimnazjum w Brześciu nad Bugiem, studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1924-1929) pod kierunkiem wybitnego rzeźbiarza Konstantego Laszczki. Po studiach osiadła w Kobryniu, gdzie nauczała rysunku, robót ręcznych i gimnastyki w Gimnazjum Żeńskim im. Rodziewiczówny (do 1941 r.) oraz prowadziła pracownię rzeźbiarską. W czasie II wojny światowej rodzina Widackich ukrywała Żydów z lokalnego getta. Po 1945 osiedliła się na Pomorzu. Kierowała referatem kultury w Wyżysku, mieszkała w Brodnicy, krótko we Wrocławiu, od 1952 w Giżycku. W 1954 roku zamieszkała w Olsztynie w miasteczku akademickim Kortowo, gdzie spędziła resztę życia. Zmarła w Olsztynie 28 lipca 1972 roku, została pochowana w Brodnicy.

Działalność

Członek grupy „Zachęta” w Warszawie. Angażowała się w działalność Związku Polskich Artystów Plastyków (od 1950 r.) i Towarzystwa Miłośników Olsztyna, którego była współzałożycielką.

Twórczość

Jest autorką blisko 1000 rzeźb. Prezentowała je na wystawach w Brześciu, Kobryniu, Warszawie. Brała udział w wystawach „Jarmarki Poleskie”. Jej rzeźba Poleszuczka z dzieckiem oraz popiersie Rodziewiczówny zostały zakupione i podarowane marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Po 1945 roku miała wystawy indywidualne ( w Olsztynie-1958, 1962, 1967) i brała udział w wystawach zbiorowych m.in. w Olsztynie, Bydgoszczy oraz Belgradzie, Moskwie, Kaliningradzie. Jej rzeźby znajdują się m.in. w muzeach w Warszawie, Olsztynie, Brześciu, Negotyniu (obecnie Serbia). Najbardziej znane rzeźby to pomnik Michała Kajki w Ełku odsłonięty w 28 września 1958 z okazji setnej rocznicy jego urodzin (za model posłużył syn poety, Adolf Kajka zamieszkały wówczas w Orzyszu), popiersie Adama Mickiewicza przed I Liceum Ogólnokształcącym im. Adam Mickiewicza w Olsztynie, rzeźby Rybactwo, Rolnictwo, Kormoran w olsztyńskim Kortowie oraz „Ryba z dzieckiem” i „Wiosna” w parku nieopodal zamku. Realizowała portrety rzeźbiarskie, które powstawały w cyklach: „Zasłużeni dla Warmii i Mazur”: Ignacy Krasicki, Teodor Bensch, Tomasz Wilczyński, Mikołaj Kopernik, Wojciech Kętrzyński, Feliks Nowowiejski, Bogumił Linka, Jan Liszewski, Wanda i Seweryn Pieniężni, Maria Zientara-Malewska, Alojzy Śliwa, Michał Lengowski, Emilia Sukertowa-Biedrawina, Władysław Gębik, Jakub Prawin. W cyklu „Naukowcy, artyści, politycy” powstały m. in. rzeźby: Tadeusza Kotarbińskiego, Elżbiety Barszczewskiej, Leona Kruczkowskiego, Władysława Tatarkiewicza, Tadeusza Kotarbińskiego, Jarosława Iwaszkiewicza, Marii Konopnickiej, Ludwika Beethovena, Maksyma Gorkiego, Fryderyka Chopina, Piotra Czajkowskiego,. Jej autorstwa jest popiersie Henryka Sienkiewicza w Bisztynku i Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Rucianem-Nidzie. Artystka wykonywała drobne, kameralne formy, miniaturowe główki i kompozycje figuralne nawiązujące do folkloru warmińsko-mazurskiego i poleskiego. Zajmowała się również twórczością poetycką. Napisała ponad 1000 wierszy, aforyzmów, fraszek, erotyków. Niewielka ich część ukazała się drukiem w prasie i antologiach. Własnego zbiorku nie wydała.

Nagrody i odznaczenia

  • 1935 roku na wystawie w Pińsku otrzymała złoty medal za całokształt twórczości rzeźbiarskiej
  • 1939 - Otrzymała stypendium państwowe do Włoch, z którego nie skorzystała z powodu II wojny światowej
  • Laureatka Nagrody Ministerstwa Kultury i Sztuki w latach sześćdziesiątych XX wieku

Upamiętnienie

W Olsztynie znajduje się stała Galeria Rzeźby Balbiny Świtycz-Widackiej. Jedna z ulic w Olsztynie nosi imię Balbiny Świtycz-Widackiej. Jej osobę upamiętniają w Olsztynie liczne tablice pamiątkowe m.in. na gmachu rektoratu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz pomniku Adama Mickiewicza w Olsztynie.

Bibliografia

  1. Jan Chłosta: Ludzie godni pamięci : warmińsko-mazurscy patroni olsztyńskich ulic / Jan Chłosta. – Olsztyn : Książnica Polska, 1997. – S. 154-155.
  2. Koziełło-Poklewska, Krystyna: Balbina Świtycz-Widacka / Krystyna Koziełło-Poklewska. – Il. // Kalendarz Olsztyna 2002 / [pod red. Tomasza Śrutkowskiego]. – Olsztyn : Edytor Wers, 2001. – S. 172-183.
  3. 60 lat Okręgu Olsztyńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków : 1946-2006 / [red. zespół]. – Olsztyn : Okręg Olsztyński Związku Polskich Artystów Plastyków, cop. 2008. – S. 308-309.