Dwór w Baranowie

Fot. Mieczysław Kalski

Zabytek architektury wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku.

Lokalizacja

Rezydencja ziemska została wybudowana na wzniesieniu, na terenie wsi Baranowo (niem. Barranowen), pomiędzy parkiem a podwórzem gospodarczym. Wieś położona jest w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki.

Historia

Dobra rycerskie w Baranowie nadane zostały w końcu XVI wieku Wilhelmowi Milowskiemu. Wśród późniejszych właścicieli majątku wymienia się Johanna von Hoverbeck (od połowy XVII wieku), rodzinę Rogalla, a następnie Rogalla von Bieberstein (od połowy XVIII wieku). W 1902 roku dobra przeszły na własność rodu von Ketelhodt i pozostały przy nim aż do 1945 roku. Dwór wzniesiony został w pierwszej połowie XIX wieku prawdopodobnie z wykorzystaniem murów wcześniejszych budowli. Po drugiej wojnie światowej na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast dwór zaadaptowano na biura i mieszkania pracownicze. Na początku lat 80-tych XX wieku powstał tu Zakład Doświadczalny Agrobiologii Polskiej Akademii Nauk. Od 1996 roku rozpoczęto gruntowny remont budynku i całego założenia.

Opis

Parterowy dwór wzniesiono w stylu klasycystycznym. W elewacji frontowej znajduje się dwukondygnacyjny ryzalit zwieńczony trójkątnym szczytem z umieszczonym pośrodku okulusem W dolnej części ryzalitu otwory (wejściowy i okienne) zamknięte zostały półkoliście, umieszczono tez pomiędzy nimi okrągłe tonda. Na poziomie piętra okna są prostokątne (tak jak i wszystkie inne, za wyjątkiem umieszczonych w lukarnach od strony parku), poprzedzielane pilastrami, podtrzymującymi szeroki, uskokowy gzyms. W elewacji parkowej, na osi głównego wejścia, znajduje się niewielki wieloboczny ryzalit,. Korpus budynku przykryto dachem naczółkowym, z podwójnym rzędem lukarn powiekowych od frontu. W otoczeniu dworu zachowały się zabudowania gospodarcze i inwentarskie oraz pozostałości parku o kompozycji krajobrazowej z częściowo zachowanym starodrzewem.

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 228-229.
2. Mrągowo : z dziejów miasta i powiatu / red. Kazimierz Grynis [et al]. - Olsztyn : Pojezierze, 1975. - S. 139-140.

Zobacz też

• Pałace i dwory Ziemi Mrągowskiej, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.it.mragowo.pl [dostęp 17.02.2014 r.]
• Mazurek, Radosław: Dworek w Baranowie koło Mikołajek, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.poznajmazury.pl [dostęp 17.02.2014 r.]