Dwór w Gągławkach

Zabytek architektury wzniesiony na przełomie XVIII i XIX wieku.

Lokalizacja

Rezydencja została wybudowana na terenie wsi Gągławki (niem. Ganglau), w otoczeniu parku i zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w gminie Stawiguda, w powiecie olsztyńskim (8 km na południe od Olsztyna).

Historia

Znajdujący się tu majątek ziemski od 1348 roku, kiedy to wsi nadano akt lokacyjny, stanowił własność kapituły warmińskiej. W XVII wieku dobra te dzierżawione były przez rodzinę Gadlawskich, a następnie Kalnassych, którym w 1733 roku, za wstawiennictwem biskupa Krzysztofa Andrzeja Szembeka, papież Klemens XII zezwolił na wykupienie tych ziem na własność od kapituły. Pod koniec XVIII wieku osiadła tutaj rodzina von Carnevalli, w wieku XIX rodzina Drzymałów, a w latach 1883-1923 von Bercken, a następnie von Wendtke. Ostatnimi właścicielami majątku przed 1945 rokiem było rodzeństwo Graw (1926-1945). Dwór w swej zasadniczej bryle pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku. Rozbudowywano go w wieku XIX i na początku XX. Po drugiej wojnie światowej budynek zaadaptowano na mieszkania. Na początku lat 90-tych XX wieku przejęła go Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie jest to własność prywatna.

Opis

Jest to budynek murowany z cegły i otynkowany, parterowy, przykryty dachem naczółkowym. Na osi elewacji frontowej znajduje się wejście poprzedzone schodami. Dwór nosi ślady wielu przeróbek. Dawna przeszklona weranda obecnie zamieniona została na murowaną przybudówkę. W dachu pojawiły się też nowe lukarny. W otoczeniu dworu zachowały się dawne budynki gospodarcze, a także pozostałości parku. Teren ogrodzony jest wysokim płotem.

Ciekawostki

• Po drugiej stronie jeziora, nad którym usytuowany został dwór, znajduje się grobowiec rodziny Graw – ostatnich właścicieli majątku przed 1945 rokiem.

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 279.

Zobacz też

• Gągławki: dwór (XVIII/XIX w.), materiał zamieszczony na stronie internetowej www.polskaniezwykla.pl [dostęp 18.02.2014 r.]