Kościół pw. św. Mikołaja i św. Augustyna w Lamkowie

Fot. Mieczysław Kalski

Fot. Karl Müller. 1929 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 056641.

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XVIII wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany w centrum wsi Lamkowo (niem. Groβ Lemkendorf). Wieś położona jest w gminie Barczewo w powiecie olsztyńskim.

Historia

Pierwszy kościół w tej miejscowości powstał wkrótce po lokacji wsi z 1363 roku. W czasie wojen wieś wraz z kościołem uległy całkowitemu zniszczeniu. Nowa drewniana budowla została poświęcony przez biskupa włocławskiego Stanisława Karnkowskiego w 1574 roku ku czci Najświętszej Maryi Panny i świętego Augustyna. Po pożarze w XVII wieku zbudowano w tym samym miejscu trzeci kościół, czwarty zaś, którego fragmenty są zachowane, konsekrował w dniu 5 lipca 1748 roku biskup warmiński Adam Stanisław Grabowski, ku czci świętego Mikołaja i świętego Augustyna, co zostało upamiętnione drewnianą tablicą z herbem i insygniami biskupa. W 1830 roku wieża kościelna została uszkodzona w wyniku pożaru. Odbudowano ją w 1831 roku.

Opis

Jest to kościół późnobarokowy, orientowany, salowy, murowany z cegły. Wzniesiono go na planie prostokąta, z wieżą od zachodu i zakrystią od wschodu. W bramie otaczającego go ogrodzenia znajdują się dwie wnęki, w których umieszczono barokowe rzeźby świętych Mikołaja i Augustyna.

Wyposażenie

We wnętrzu znajduje się ołtarz główny z końca XVIII wieku z obrazami: Przemienienia Pańskiego, Boga Ojca w obłokach i z figurami aniołów. Ołtarze boczne pochodzą z warsztatu rzeźbiarskiego Chrystiana Bernarda Schmidta z Reszla. W lewym ołtarzu bocznym umieszczono rokokowe obrazy św. Mikołaja i św. Augustyna, natomiast w prawym, wykonane w tym samym stylu, obrazy Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła – wszystkie wykonane w XIX wieku. Resztki ambony oraz chór muzyczny pochodzą z połowy XVIII wieku. W kościele znajdują się także: relief z motywem Piety w barokowej ramie z XVIII wieku (na wieży), kilka rzeźb barokowych i późnobarokowy krucyfiks (w przedsionku), późnobarokowa chrzcielnica, a także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym:

• monstrancja z 1753 roku, puszka z około 1757 roku i pacyfikał w formie krzyża, wykonane przez Jana Geese, złotnika z Olsztyna,
• kielich z 1627 roku, ufundowany przez Jana Niederhofa.

Zobacz też

• Stanisław Karnkowski
• Adam Stanisław Grabowski
• Jan Geese
• Jan Niederhof
• Chrystian Bernard Schmidt

Bibliografia

1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 102.
2. Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 60.
3. Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 47-49.

Linki

• Kościoły Warmii - Gmina Barczewo, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.domwarminski.pl [dostęp 26.11.2013 r.]
• Lamkowo: wieś starsza niż Olsztyn, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.mojemazury.pl [dostęp 09.12.2013 r.]