Kościół pw. św. Marii Magdaleny i św. Walentego w Lutrach
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kościół został wybudowany w centrum wsi Lutry (niem. Lautern). Wieś położona jest w powiecie olsztyńskim, w gminie Kolno.
Historia
Kościół w tej miejscowości zbudowano już w drugiej połowie XIV wieku. W 1550 roku został on jednak zniszczony w wyniku pożaru. Wkrótce potem został odbudowany; jego konsekracji dokonał biskup warmiński Marcin Kromer w 18 kwietnia 1580 roku, ku czci św. Marii Magdaleny. Kościół obecnie istniejący zbudowano w latach 1860-1863, a jego konsekrację przeprowadził biskup Andrzej Thiel 3 czerwca 1893 roku. Świątyni dodano wówczas nowy tytuł – św. Walentego.
Opis
Jest to kościół orientowany, halowy, trójnawowy. Wzniesiono go w stylu neogotyckim z cegły na kamiennej podmurówce. Po stronie wschodniej znajduje się wyodrębnione z korpusu, trójbocznie zamknięte prezbiterium, po zachodniej wysoka trzykondygnacyjna wieża z kruchtą. Zdobią ją podłużne blendy, prześwity i szczyciki zakończone krzyżami. Po obu stronach wieży znajdują się dwie niższe wieżyczki, zwieńczone hełmami ostrosłupowymi. Korpus nawowy został oszkarpowany. Zdobią go podłużne ostrołukowe okna, a także szczyty schodkowo-sterczynowe (szczególnie okazały jest szczyt wschodni). Całość przykryto dachem dwuspadowym z dachówki.
Wyposażenie
Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z okresu ostatniej odbudowy i utrzymane jest w stylu neogotyckim. Na uwagę zasługują zwłaszcza dwie rzeźby o cechach ludowego baroku: Madonna i Niepokalana, a także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym:
- kielich z 1751 roku, wykonany przez Jana Geese, złotnika z Olsztyna,
- pacyfikał w formie krzyża z 1751 roku, wykonany przez Georga Friedricha Demuta,
- kadzielnica rokokowa z 1772 roku, wykonana przez Christofa Hermanna,
- srebrna taca z ampułkami, sygnowana E.L.
Ciekawostki
- Niegdyś w kościele znajdowała się puszka eucharystyczna z połowy XIV wieku, Obecnie przechowywana jest w katedrze św. Jakuba w Olsztynie.
Zobacz też
- Marcin Kromer
- Andrzej Thiel
- Jan Geese
- Georg Friedrich Demut
- Christof Hermanna
- Bazylika Współkatedralna Świętego Jakuba Apostoła w Olsztynie
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 178-179.
- Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 51-52.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 68.
Linki
- Lutry: kościół św. św. Marii Magdaleny i Walentego z 1863 roku, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.naszawarmia.pl [dostęp 26.11.2013 r.]
