Warmińsko-Mazurskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne

Organizacja społeczna działająca w latach 1957-1964.

Opis

Towarzystwo powołano 30 stycznia 1957 r. w Olsztynie. Pierwszym prezesem został Paweł Sowa. W tym samym roku powstały oddziały powiatowe w Nidzicy, Ostródzie, Mrągowie, Szczytnie. W 1958 r. oddział powstał w Biskupcu, a koła terenowe w Bartągu, Stawigudzie, Gietrzwałdzie, Zielonce, Łęgajnach. Zorganizowano Ognisko Muzyczne w Reszlu, Wiejski Dom Kultury w Gietrzwałdzie. Na walnym Zjeździe 24 marca 1958 r. wybrano nowe władze. Prezesem został Józef Dramiński, zastępcami: Olgierd Donimirski, Robert Pieczkowski, sekretarzem – Eugeniusz Tryniszewski. Towarzystwo mimo swej ambitnej działalności nie było organizacją dużą. W latach największej działalności (1958-1959) posiadało 412 członków. Później ich liczba malała. W latach 1962-1963 Towarzystwo przeżywało kryzys organizacyjny i programowy. W 1964 r. uległo rozwiązaniu.

Program

Przyjęty program zakładał działalność:

• Gospodarczą, mającą zapewnić samowystarczalność Towarzystwa pod względem finansowym
• Interwencyjną, obejmującą obronę prawną i otaczanie opieką ludności miejscowej (porady prawne, popularyzacja osób i rodzin zasłużonych dla polskości)
• Kulturalną skupiającą się na organizowaniu wycieczek autochtonów do centralnych regionów Polski, akcję odczytową, spotkania literackie, zakładanie świetlic, zespołów i klubów w oddziałach powiatowych oraz prowadzenie pracy uświadamiającej i wychowawczej.

Działalność

• Towarzystwo czynnie włączyło się w organizację obchodów 100 rocznicy urodzin Michała Kajki, zorganizowało uroczystości ku czci Andrzeja Samulowskiego, ks. Walentego Barczewskiego z Brąswałdu. Zorganizowało zjazd byłych uczniów Polskiego Gimnazjum w Kwidzynie oraz szereg uroczystości w dawnych szkołach polskich na Warmii z okazji 30.lecia powstania szkolnictwa polskiego (1959). W ramach akcji popularyzacji wiedzy o przeszłości ziemi warmińsko-mazurskiej w Ostródzie zorganizowano wystawę „Dokumenty walki o polskość Warmii i Mazur” (1963).
• Towarzystwo sprawowało opiekę nad twórcami ludowymi regionu.
• Organizowano wycieczki po kraju oraz Warmii i Mazurach w celu popularyzacji wiedzy o Polsce. Wycieczki do Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wieliczki, Zakopanego, ośrodków przemysłowych. „Nawiązywanie kontaktów z ludnością różnych regionów Polski oraz zapoznawanie z dobrami kultury inspirowały autochtonów do dalszych działań i wyzwalały aktywność kulturalną i społeczną (…) tego rodzaju działalność, zmierzająca do bezpośredniego zetknięcia autochtonów z całokształtem życia społecznego, gospodarczego, kulturalnego i politycznego kraju, sprzyjała wyrabianiu poczucia więzi z narodem, krajem i państwem .

Bibliografia

• Bierkowski, Tadeusz: Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach w latach 1945-1970 / Tadeusz Bierkowski. – Bydgoszcz ; Olsztyn : Wydaw. WSP, 1980.