Ernst Laws
(1903-1981) – redaktor, wydawca kalendarzy warmińskich
Spis treści
Biografia
Urodził się 7 sierpnia 1903 r. w Braniewie, w rodzinie introligatora Michała Bruno i Anny Katarzyny z domu Brem. Po ukończeniu braniewskiego gimnazjum podjął studia prawnicze we Fryburgu, a następnie teologiczne w Monachium i w Braniewie. W 1929 r. przyjął święcenia kapłańskie. Był duszpasterzem w Ignalinie, Nowym Kawkowie, Tylży i Olsztynie. Na początku lat 30-tych przebywał w Dobrym Mieście. W 1933 r. został aresztowany przez hitlerowców. Po zwolnieniu z aresztu dostał decyzję o przeniesieniu do Malborka. Pół roku spędził w więzieniu za obronę uwięzionego ks. proboszcza Franciszka Pingla. W 1946 r. został wysiedlony do Niemiec. W 1969 r. przeniósł się do Darfeld, a następnie zamieszkał w domu spokojnej starości Borghorst. Zmarł 22 marca 1981 r. we Frankfurcie nad Menem.
Działalność
W 1931 r. podjął pracę jako nauczyciel w Dobrym Mieście. Tam też współpracował z „Guttstadter Zeitung” („Gazeta Dobromiejska”). W 1937 r. działał w Królewcu, zaś w latach 1942-1944 był proboszczem w parafii św. Józefa w Morągu, a następnie w Kwidzynie. Po wyjeździe do Niemiec uczył religii m.in. w Danaworth, Dilingen i Ulm. Pracował także w sądzie biskupim w Monastyrze. Równolegle do pracy duszpasterskiej angażował się w działalność wydawniczą. Był redaktorem i wydawcą kalendarzy warmińskich w języku niemieckim, ilustrowanych m.in. przez Stephana Preuschoffa. Od 1950 r. do 1979 r. opracowywał pismo „Ermlandischer Hauskalender” (przemianowane w 1965 r. na „Unser Ermlandbuch”, a w 1978 r. na „Ermlandbuch”), które tworzył wzorując się na kalendarzach Juliusa Cezarego Pohla, innego warmińskiego redaktora i poety. Wiele miejsca w swoich wydawnictwach poświęcał historii Warmii, jej kulturze, etnografii, historii sztuki i literaturze, ale też wydarzeniom bieżącym związanym z losem Warmiaków po wojnie, biografiom wyróżniających się ludzi. Zamieszczał również artykuły na temat życia religijnego na Warmii. W czasopismach Lawsa znalazły się też reportaże ze współczesnej Warmii oraz przekłady niemieckie literatury polskiej, m.in. Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Henryka Sienkiewicza oraz wspomnienia duchownych warmińskich z obozów koncentracyjnych w czasu wielkiego exodusu w styczniu 1945 r. Kulturę i tradycję warmińską podtrzymywał także poprzez publikacje własnych wierszy, w których zdradzał swoje związki z Ziemią Braniewską. Opublikował też książki poświęcone zabytkom i architekturze sakralnej Warmii, m.in. katedrze św. Katarzyny w Braniewie (Totenklage um eine Kirche. Ein Requiem für St. Katharina. Braunsberg, 1976).
Bibliografia
- Chłosta, Jan: Słownik Warmii / Jan Chłosta. – Olsztyn : Litera, 2002. – S. 155-156, 197-198.
Zobacz też
- Strona Parafii św. Józefa w Morągu http://www.parafia.flusso.pl/historia.html
- Hans Preuschoff: Ernest Laws, materiał na stronie www.braunsberg-ostpreussen.de
