Relikwiarz św. Jerzego z kościoła pw. św. Mikołaja w Elblągu

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Źródło: Museum für Kunst und Gewerbe w Hamburgu
Głowa św. Jerzego.
Źródło: K. Szczepkowska-Naliwajek, Złotnictwo gotyckie..., Wrocław, 1987, il. 322.

XV-wieczny zabytek złotniczej sztuki sakralnej z kościoła pw. św. Mikołaja w Elblągu.

Historia

Dzieło powstało około 1480 roku. Do połowy XVI wieku relikwiarz stanowił wyposażenie ołtarza Bractwa św. Jerzego w kościele parafialnym św. Mikołaja w Elblągu. Następnie trafił wraz z innymi zabytkami z Elbląga do miejskiego ratusza. Odkryto go w 1773 roku w piwnicach, po czym sprzedano prywatnemu nabywcy na licytacji. We wrześniu 1811 roku Bractwo św. Jerzego odkupiło dzieło od elbląskiego historyka Abrahama Grübnaua. W ich posiadaniu pozostawał do 1945 roku. W 1950 roku trafił jako dar Philippa F. Reemtsma do Museum für Kunst und Gewerbe w Hamburgu.

Opis

Relikwiarz został wykonany ze srebra, częściowo złoconego. Jego wysokość wynosi 46 cm. Obiekt waży 2370 gram. Część badaczy uznaje relikwiarz za dzieło elbląskich złotników z końca XV wieku.[1] Inni przypisują autorstwo lubeckiemu rzeźbiarzowi Berntowi Notke.[2]

Charakterystyka

Podstawę relikwiarza stanowi owalna stopa w kształcie pagórka otoczonego niskim płotkiem, wspartego na czterech nogach. Stanowią je identyczne figurki tzw. dzikich mężów stojących na gałązkach ostu, trzymających tarcze herbowe z krzyżem św. Jerzego. Wyróżniają je atrybuty, miecze i maczugi. Z przodu podstawy umieszczono owalne naczynie na relikwie otoczone gałązką winorośli i ozdobione sześcioma koralami. Z tyłu stopy widnieje grawerowana scena Marii z Dzieciątkiem między drzewami. Wierzchołek pagórka pokrywa duży, leżący smok z rubinowymi oczami, walczący ze św. Jerzym w otoczeniu kilkunastu niewielkich figurek (sześć smoków, myśliwy, jednorożec, cztery zające., Figura stojąca na smoku przestawia rycerza w norymberskiej zbroi z uniesioną prawą ręką dzierżącą miecz i lewą wspartą na tarczy gryzionej przez smoka. Głowę rycerza zdobi wieniec z ametystem.

Ciekawostki

Relikwiarz św. Jerzego z kościoła św. Mikołaja w Elblągu posiada wiele cech wspólnych z relikwiarzem św. Jerzego z kościoła św. Jerzego w Elblągu, starszym o około pięć lat.

Przypisy

  1. ↑ E. von Czihak, Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preusse, Zweiter Teil: Westpreussen, Leipsig 1908, s. 156, tabl. 17 ; Der Schatz der S. Georgbruderschaft zu Elbing, „Zeitschrift fur bildende Kunst”, Neue Folge. T. I (1901), s. 128 ; K. H. Clasen, Elbing, Berlin 1931, s. 14, il. 24 ; A. Rohde, Das Kunstgewerbe in Ost- und Westpreussen, w: Deutsche Staatenbildung und deutsche Kultur im Preusslande, Konigsberg 1931, s. 624.
  2. ↑ M.in. O. von Falke, Die zwei Georgs-Statuetten aus Elbing, „Pantheon”, T. III (1929), s. 263-264.

Bibliografia

  1. Chmarzyński, G.: Historia sztuki / G. Chmarzyński // W: Warmia i Mazury. Tom I / pod red. S. Zajchowskiej i M. Kiełczewskiej-Zaleskiej. - Poznań 1953, s. 354.
  2. Szczepkowska-Naliwajek, Kinga: Złotnictwo gotyckie Pomorza Gdańskiego, Ziemi Chełmińskiej i Warmii / Kinga Szczepkowska-Naliwajek. - Wrocław : Ossolineum, 1987. - S. 191-192.

Zobacz też

Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Relikwiarz_św._Jerzego_z_kościoła_pw._św._Mikołaja_w_Elblągu&oldid=59632”