Kościół pw. św. Katarzyny i św. Anny w Cerkiewniku

Źródło: Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1, red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 146.

Fot. Urszula Hnatczuk-Kamińska.
Źródło: www.wm.pl

Źródło: www.zbawiciel.eu

Źródło: www.zbawiciel.eu

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XIX wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na niewielkim wzniesieniu w centrum wsi Cerkiewnik (niem. Münsterberg). Wieś położona jest w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto.

Historia

Kościół w tej miejscowości powstał prawdopodobnie wkrótce po lokacji wsi w 1383 roku. Wiadomo, że w 1687 roku dokonano jego przebudowy, a następnie 4 grudnia 1699 roku biskup Andrzej Załuski dokonał jego konsekracji ku czci św. Katarzyny. Świątynia ta została zniszczona w wyniku pożaru w 1819 roku. W roku 1852 w tym samym miejscu i z wykorzystaniem pozostałości wcześniejszej budowli, wzniesiono obecny kościół. Jego konsekracji dokonał 26 sierpnia 1871 roku biskup Filip Krementz ku czci św. Katarzyny i św. Anny. Od 1699 roku jest to kościół parafialny.

Opis

Jest to kościół neogotycki, orientowany, salowy, nawiązujący do form średniowiecznej architektury warmińskiej. Wzniesiono go z czerwonej cegły na planie prostokąta. Po stronie zachodniej znajduje się trzykondygnacyjna wieża z kruchtą w przyziemiu, do której prowadzi portal ostrołukowy o profilowanych ościeżach. W ścianach wieży umieszczone zostały pojedyncze wąskie okna, a także potrójne wnęki ostrołukowe na każdej kondygnacji. Całość zwieńczono dachem dwuspadowym z dachówki i sterczynami na jego krawędziach. Elewacje korpusu nawowego podzielone zostały dużymi pojedynczymi oknami ostrołukowymi. Szczyt wschodni, sterczynowy, z jednym takim oknem i dwoma pustymi wnękami okiennymi, zwieńczono niewielką wieżyczką. Całość przykryto dachem dwuspadowym z dachówki. Wnętrze nakryto stropem płaskim, polichromowanym. W otoczeniu kościoła znajduje się cmentarz z XIX wieku.

Wyposażenie

Wystrój i wyposażenie wnętrza utrzymane zostały w stylu pseudobarokowym. Ołtarz główny, dwa ołtarze boczne i ambonę wykonał Karol Jaroszewicz z Ornety w latach 1851-1852. Z wyposażenia wcześniejszego kościoła zachował się jedynie kielich srebrny z 1711.roku.

Bibliografia

1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 146-147.
2. Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 24.
3. Suchenek, Zygmunt: Edukacja regionalna: z „Baszty Bocianiej” / Zygmunt Suchenek // „Rozmaitości Dobromiejskie”. - 2001, nr 6, s. 14-15.

Zobacz też

• Cerkiewnik: Kościół p.w. św. Katarzyny, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.wm.pl [dostęp 05.02.2014 r.]
• Parafia Świętej Katarzyny w Cerkiewniku, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.zbawiciel.eu [dostęp 05.02.2014 r.]
• Warmia znana i nieznana: Cerkiewnik, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.warmiaznanainieznana.pl [dostęp 05.02.2014 r.]