Kościół ewangelicko-augsburski pw. Jezusa Żyjącego w Lidzbarku Welskim
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kościół wybudowana na terenie Lidzbarka Welskiego, na wzgórzu, zwanym Górką. Obecnie znajduje się przy ulicy Garbuzy.
Historia
Gminę wyznania ewangelicko-luterańskiego utworzono w Lidzbarku w 1781 roku. W 1817 roku weszła ona w skład kościoła ewangelicko-unijnego, który powstał z połączenia kalwinów z ewangelikami. Głową kościoła został sam król pruski. W 1788 roku wyraził on życzenie, aby nabożeństwa ewangelików odbywały się w kościele katolickim pw. Wniebowzięcia NMP w Lidzbarku. Decyzji tej sprzeciwił się jednak ówczesny biskup chełmiński Jan Rydzyński. W związku z tym postanowiono wznieść własną świątynię. W 1828 roku położono kamień węgielny pod jej budowę, a w sierpniu 1829 roku oddano ją do użytku, nadając imię Jezusa Żyjącego. Projektantem budowli był niemiecki architekt Karl Friedrich Schinkel. W 1967 roku kościół został wpisany do rejestru zabytków. W 1999 roku zwrócono wspólnocie budynek kancelaryjny pochodzący z 1898 roku (od 1965 roku pełnił on rolę internatu Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Lidzbarku). Kościół nalezy do parafii ewangelicko-augsburskiej w Działdowie.
Opis
Klasycystyczna, salowa świątynia została wzniesiona na rzucie prostokąta. Wybudowano ją z cegły, a następnie otynkowano. Od południa przylega do niej dwukondygnacyjna, czworoboczna wieża, zakończona ostrosłupowym dachem pokrytym blachą. W wieży i w poszczególnych elewacjach znajdują się otwory okienne zamknie półkoliście. Od frontu, na osi środkowej umieszczone zostało prostokątne wejście, a nad nim półkoliście zamknięte nadświetle. Korpus budowli pokryty jest dachem dwuspadowym i dachówką. We wnętrzu kościoła znajduje się strop płaski i drewniane empory. Z pierwszego wyposażenia zachowały się jedynie dwa obrazy z wizerunkiem Pana Jezusa, główny ołtarz, ambona, chrzcielnica i organy.
Bibliografia
- Małłek, Janusz: Dzieje Kościoła ewangelickiego w Lidzbarku Welskim i okolicach // W: Diecezja toruńska: historia i teraźniejszość. T. 10: Dekanat lidzbarski / red. Stanisław Kardasz. – Toruń : Wydawnictwo Diecezjalne, 1999. – S. 19-22.
- Klemens, Edward: Zabytkowe kościoły ewangelickie w mieście i gminie Lidzbark w powiecie działdowskim – przeszłość i teraźniejszość / Edward Klemens // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 5 (2003), s. 66-72.
