Bazylika Mniejsza Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Świętej Lipce

Bazylika Mniejsza Nawiedzenia Najświetszej Maryi Panny w Świętej Lipce(1688-1693)-barokowe Sanktuarium Maryjne,kolebka kultu Maryjnego archidiecezji warmińskiej, "Częstochowa Północy", położona 70 kilometrów na północny wschód od Olsztyna i 6 kilometrów na wschód od Reszla.

Historia

To sławne sanktuarium Maryjne już od średniowiecza przyciągało rzesze pielgrzymów nie tylko z Warmii i Prus, ale także z najdalszych zakątków Polski.W pierszej połowie XV wieku istniala tu kaplica, która zburzono w czasie wprowadzania reformacji w Prusach Wschodnich (1524). Dzięki staraniom Stefana Sadorskiego, sekretarza króla Zygmunta III Wazy bispup Szymon Rudnicki w dniu 22 maja 1619 roku położył kamień węgielny pod budowę nowej kaplicy.Została ona powierzona jezuitom z Reszla, którzy objeli ja zarządzaniem w 1631 roku.Wzrastajaca liczba pielgrzymów zmusiła jezuitów do podjęcia budowy kościoła., W 1687 roku kapituła warmińska wydała pozwolenie a 1 listopada 1687 roku bispup Michał Stefan Radziejowski urocyście poświęcił kamień węgielny.Prace rozpoczęto wiosną następnego roku.Budowniczym kościoła był Jerzy Ertli, Tyrolczyk zamieszkały w Wilnie.Budowę zakończono w 1683 roku. Sanktuarium a póżniej dom zakonny(1697-1698),czworoboczne obejście krużgankowe z narożnymi kaplicami(1694-1708) wznoszono na podmokłym terenie.Zarówno kościół, jak i krużganki postawiono na palach olchowych. Po kasacie zakonu Jezuici wrócili do Świętej Lipki w 1932r., podjęli prace związane z parafią i sanktuarium. Po wojnie rosła sława Sanktuarium, zaczęły odwiedzać pielgrzymki i wzrastał ruch wycieczkowy. Przybyły nowe zajęcia: oprowadzanie pielgrzymów i turystów, objaśnianie historii sanktuarium i prezentacja organów. Po wojnie nieustannie prowadzone są kosztowne prace konserwatorskie, które finansuje się głównie z ofiar pielgrzymów i turystów

Perła późnego baroku w Polsce

Święta Lipka to także obiekt zabytkowy niezwykłej wartości, zaliczany do najwspanialszych okazów późnego baroku w Polsce. Zespół architektoniczny złożony z kościoła, krużganku i klasztoru, posiada zachowaną w idealnym stanie bogatą i różnorodną dekorację. Wyposażenie wnętrza trwało ponad pięćdziesiąt lat. Ołtarz główny, ołtarze boczne, kunsztownie wykonane tabernakulum, organy, freski w kościele i w krużgankach, kuta brama, rzeźby w kamieniu i drewnie, dzieła artystycznego kowalstwa i ślusarstwa - to wszystko stanowi, że Święta Lipka jest "Perłą Baroku"- obiektem niezwykłej wartości zabytkowej, zaliczany do najwspanialszych okazów późnego baroku w Polsce.