Konkurs na projekt i wykonanie nagrobka Mikołaja Kopernika we Fromborku
Konkurs rzeźbiarski na opracowanie projektu nagrobka Mikołaja Kopernika w katedrze we Fromborku, gdzie w 2005 r. odnaleziono grób astronoma. Konkurs trwał w okresie od marca do czerwca 2009 r.
Spis treści
Organizatorzy
- Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie
- Warmińska Kapituła Katedralna we Fromborku
Przebieg
Konkurs związany był z faktem odnalezienia przez archeologów w 2005 r. przy jednym z bocznych ołtarzy we fromborskiej katedrze szczątków Mikołaja Kopernika, co potwierdziły badania antropologów. Kuria ogłosiła konkurs pod koniec marca 2009 r. Przyjmowanie konkursowych projektów zakończono 17 czerwca tego samego roku. Według regulaminu konkursowego zwycięzca został zobowiązany do osobistego wykonania dzieła do 15 maja 2010 r. oraz kierowania pracami towarzyszącymi. Komisje konkursową tworzyli historycy sztuki, architekt (Maciej Ciborowski), praktycy z doświadczeniem w renowacji i wyposażaniu obiektów sakralnych, archidiecezjalny konserwator zabytków. Przewodniczącym komisji był ks. bp Jacek Jezierski, biskup pomocniczy archidiecezji warmińskiej i prepozyt Warmińskiej Kapituły Katedralnej we Fromborku. Do konkursu wpłynęło tylko sześć prac, ze względów regulaminowych (elementy plagiatu) jedna z prac została odrzucona. Wyniki konkursu wygrała Polsko-Belgijska Pracownia Architektury z Warszawy. Autorami projektu są Adam Wagner i Dariusz Bodzioch.
Uzasadniając wybór kapituła podkreśliła, że „jest to praca ciekawa, twórcza, o wysokich walorach artystycznych, prezentuje poza tym nurt sztuki współczesnej, w przeciwieństwie do pozostałych prac – w mniejszym lub większym stopniu nawiązujących do epok dawnych. Zaproponowane szlachetne materiały podkreślały rangę postaci i miejsca”. Komisja pozytywnie oceniła też nawiązanie treści do dzieła Kopernika.
Prócz I nagrody realizacyjnej przyznano również jedno wyróżnienie wraz z nagrodą pieniężną pracy autorstwa Jacka Filc-Nowakowskiego, rzeźbiarza z Ząbek. Wyróżniony projekt przedstawiał nagrobek Kopernika w formie rzeźby-sylwetki astronoma.
Opis
Nagrobek Kopernika – zgodnie z projektem – wykonano z czarnego granitu, przypominającego przestrzeń kosmiczną, a w jego sferycznej płaszczyźnie zostały umieszczone Słońce oraz planety wykonane z mosiądzu. Całość będzie miała 3,8 metra wysokości oraz 80 cm szerokości i będzie wkomponowana w filar przy ołtarzu, gdzie ma spocząć Kopernik. Autorzy określili swój projekt jako „ekspresyjną rzeźbiarską formę komentarza dla (...) teorii układu heliocentrycznego”, zaś priorytetem w koncepcji rzeźby miał być jej nowoczesny charakter. Według zaleceń komisji konkursowej w nawiązaniu do symboliki chrześcijańskiej realizację projektu uzupełniono o reliefowy wizerunek twarzy Mikołaja Kopernika oraz cytat autorstwa astronoma „Chrystus, zbawienia naszego autor”. Nagrobek zbudowano przy ołtarzu św. Krzyża w katedrze fromborskiej, pod którym pochowano Kopernika (22 maja 2010 r. szczątki astronoma ponownie zostały pochowane).
Bibliografia
- ISB: Zakończenie konkursu na projekt nagrobka Kopernika / ISB/KMAW, PAP, RZ. – „Posłaniec Warmiński”. – 2009, nr 16-17, s. 31.
