Towarzystwo Miłośników Ziemi Działdowskiej

Stowarzyszenie zrzeszające osoby zainteresowane działalnością na rzecz promocji i rozwoju miast i gmin powiatu działdowskiego, działające od 1967 r.

Siedziba

ul. Księżodworska 23, 13-200 Działdowo

Historia

Towarzystwo zostało powołane 24 września 1967 r. z inicjatywy byłych wychowanków Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Działdowie podczas III Koleżeńskiego Zjazdu. Uczelnia ta funkcjonowała w latach 1921-1936, a jej założycielem był Ewald Lodwich. Na wniosek pierwszego Zarządu Towarzystwa Urząd Spraw Wewnętrznych Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie wpisał organizację do rejestru stowarzyszeń z dniem 15 stycznia 1968 r. Od tego momentu Towarzystwo mogło rozpocząć swoją działalność statutową. Twórcy Towarzystwa wykreowali termin „Ziemia Działdowska” włączając do obszaru działalności okoliczne gminy (Płośnica, Iłowo), które w okresie międzywojennym oraz po wojnie były ściśle związane z tym regionem. Do 1995 r. Towarzystwa nie posiadało własnej siedziby. Korzystało gościnnie z Domu Nauczyciela, przy ul. Świerczewskiego (obecnie gen. Hallera) w Działdowie oraz posiadało swoje tymczasowe siedziby w Bibliotece Publicznej i Archiwum Państwowym. Po 1995 r. władze miasta przekazały Stowarzyszeniu lokal przy ul. Księżodworskiej 23. Działalność Towarzystwa opiera się głównie na funduszach pochodzących ze składek członkowskich. Towarzystwo nie prowadzi działalności gospodarczej. Uzyskuje niewielkie dochody ze sprzedaży swoich wydawnictw, np. w 1997 roku kolportowano „Rocznik Działdowski”, a także poprzez umieszczanie w wydawnictwach reklam prywatnych przedsiębiorstw. Po 1975 r. Stowarzyszenie pozyskiwało skromne dotacje na wydawanie publikacji z Urzędu Miasta i Gminy w Działdowie. Otrzymywało także wsparcie finansowe ze strony instytucji i osób prywatnych.

Władze

• Tadeusz Romsicki - skarbnik
• Grzegorz Mrowiński - prezes
• Wiesław Nowicki - zastępca prezesa
• Marian Odachowski - sekretarz
• Witold Ostrowski - zastępca sekretarza

Cele

Wśród statutowych celów Stowarzyszenia umieszczono m.in.:

• rozwój kulturalny miast i gmin powiatu działdowskiego
• popularyzowanie wiedzy na temat historii, kultury i współczesności regionu
• ochronę zabytków i miejsc pamięci narodowej na terenie powiatu działdowskiego
• kształtowanie i utrwalanie tradycji regionalnych
• integrowanie dawnych mieszkańców powiatu działdowskiego mieszkających w różnych regionach Polski i zagranicą
• promowanie walorów turystyczno-krajoznawczych powiatu działdowskiego
• wspieranie i rozwój turystyki na terenie powiatu

Działalność

Działalność Stowarzyszenia obejmuje:

• upowszechnianie wiedzy o regionie – poprzez sesje popularno-naukowe (np. na temat dorobku miasta Działdowa, związana z 640-leciem nadania praw miejskich w 1984 r. r., z okazji 65 rocznicy wydania „Gazety Mazurskiej” w 1987 r. czy z okazji 70-lecia utworzenia Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Działdowie w 1991 r.), prelekcje, odczyty i pogadanki z młodzieżą. Towarzystwo organizuje także konkursy fotograficzne, jak np. Ziemia Działdowska w obiektywie (1981 r.), Zabytki i piękno Ziemi Działdowskiej (1997 r.), konkursy wiedzy o powiecie działdowskim, promuje lokalnych twórców
• imprezy okolicznościowe – związane z obchodami jubileuszowymi miasta i regionu, np. obchody 50 rocznicy założenia Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w 1971 r., obchody 30 rocznicy wyzwolenia miasta i pierwsze „Dni Działdowa” w 1974 r., obchody 640-lecia nadania praw miejskich dla Działdowa w 1984 r. (wystawa historyczna 640 lat Działdowa, nadanie nowo wybudowanej ulicy imię Karola Małłka), obchody 52-rocznicy powołania Związku Mazurów oraz 65-rocznicy powstania „Gazety Mazurskiej” w 1987 r. (ufundowanie tablicy na budynku siedziby Związku Mazurów w Działdowie).
• działalność wydawnicza – opublikowano m.in.:
  • Działdowo - Przewodnik (1980)
  • Działdowo (Zarys dziejów) (1984)
  • Działdowo w walce o polskość Mazur (1987)
  • Działdowskie Bataliony 1920-1939 (1991)
  • „Rocznik Działdowski” od 1994 r.

Członkowie Towarzystwa są również autorami wielu opracowań dotyczących Ziemi Działdowskiej, ukazujących się w prasie lokalnej, m.in. w „Głosie Lewicy - Działdowski Kalejdoskop Społeczny” i „Działdowiaku”.

• opieka nad zabytkami – od początku istnienia Stowarzyszenie dążyło do ochrony zabytków Ziemi Działdowskiej, np. ochrony układu przestrzennego działdowskiej starówki, rewaloryzacji ratusza czy odbudowy zamku krzyżackiego z XIV w. Staraniem Towarzystwa odbudowano też pomnik króla Władysława Jagiełły znajdujący się przed Szkołą Podstawowa Nr 1 w Działdowie (1994 r.)
• działalność badawcza – Towarzystwo prowadziło m.in. prace dotyczące zagadnień herbu miasta Działdowa i flagi miejskiej, wyniki badań opracowano w formie źródłowo udokumentowanego memoriału i przekazano władzom miasta (dzięki przeprowadzonym badaniom w 1996 r. Rada Miejska ustanowiła symbole miasta: herb i flagę)

Bibliografia

1. Ładzińska, Mariola: Działalność Towarzystwa Miłośników Ziemi Działdowskiej w latach 1967-1999 / Mariola Ładzińska // „Rocznik Działdowski”. – 2006, t. 6, s. 154.

Zobacz też

• Strona internetowa „Tygodnika Dziadowskiego”