Kościół ewangelicko-augsburski w Dźwierzutach

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Fot. Chojnicki.
Źródło: www.polskaniezwykla.pl
Fot. Chojnicki.
Źródło: www.ciekawemazury.pl
Fot. Piotr Gapiński.
Źródło: www.rowery.olsztyn.pl

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XVII wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na wzniesieniu, w centrum wsi Dźwierzuty (dawniej Swersutten, niem. Mensguth). Wieś znajduje się w powiecie szczycieńskim.

Historia

Pierwszą świątynię w tym miejscu wzniesiono pod koniec XIV wieku. Uległa ona jednak zniszczeniu w 1691 roku w wyniku pożaru. W latach 1693-1695 wybudowano nowy kościół częściowo wykorzystując mury wcześniejszej budowli. Kościół stanowi siedzibę parafii ewangelicko-augsburskiej.

Opis

Jest to kościół orientowany, salowy, murowany z cegły i kamienia polnego, otynkowany. Wzniesiono go na planie prostokąta w stylu późnogotyckim z późniejszymi elementami barokowymi (m.in. wolutowy szczyt od strony wschodniej). Od strony zachodniej do korpusu nawowego przylega masywna, czworoboczna wieża wzmocniona szkarpami w narożach. Posiada ona trzy kondygnacje: w dolnej znajduje się kruchta z uskokowym portalem, wyższe ozdobiono ostrołukowymi blendami. Po stronie wschodniej znajduje się trójbocznie zamknięte prezbiterium, w jego szczycie umieszczono metalową chorągiewkę z datą 1695. W korpusie budowli zastosowano skromne, pozbawione detalu elewacje z rzędem odcinkowo zamkniętych okien z witrażami (ufundowanymi przez parafian w 1936 roku).

Wyposażenie

W kościele znajduje się ołtarz z końca XVI wieku. W centralnym miejscu umieszczono w nim rzeźbioną Grupę Ukrzyżowania, natomiast na szydłach bocznych przedstawiono sceny z cyklu chrystologicznego i starotestamentowego oraz portrety Lutra i Melanchtona. Wieloboczną ambonę zdobią malowane postacie czterech ewangelistów. Barokowy prospekt organowy pochodzi z pierwszej połowy XVIII wieku. Na ścianie prezbiterium zawieszono tablicę upamiętniającą właściciela Małszewka - Juliusa von Quiesa, który poległ w Kamerunie.

Bibliografia

  1. Liżewska, Iwona: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej / Iwona Liżewska, Wiktor Knercer. – Olsztyn : Remix; Związek Gmin Mazurskich „Jurand”, 1998. – S. 36-37.

Zobacz też

  1. Dźwierzuty - zabytkowy kościół ewangelicki, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.ciekawemazury.pl [dostęp 26.11.2013 r.]