Zofia Modrzewska
(1888-1980) – właśc. Z. Reger, 1º v. Schiller de Schildenfeld, 2º v. Garczyńska, aktorka, reżyser, kierownik artystyczny i dyrektor teatru
Biografia
Urodziła się 12 kwietnia 1988 r. , była żoną Leona Schillera, następnie Tadeusza Garczyńskiego (red. „Echa Warszawskiego”). Skończyła gimnazjum w Stanisławowie. Występowała w Warszawie, Krakowie, Zakopanem, Nowym Sączu. Od 1913/14 występowała pod nazwiskiem Modrzewska w Teatrze Polskim w Poznaniu. W 1916-1917 studiowała plastykę i kompozycję plastyczną w Wiedniu w szkole baletowej . Studia artystyczne uzupełniała w Berlinie, Paryżu i Pradze. Była autorką opracowań plastyki ruchu w kilku przedstawieniach, w których występowała. W 1932 roku zrezygnowała z kariery aktorskiej i zajęła się reżyserią. W roku akademickim 1932/1933 wykładała recytację w PIST. Podczas wojny przebywała w Warszawie. W latach 1945-1947 pracowała jako reżyser i wykładowca w Bydgoszczy, 1947-1948 w Łodzi, wówczas też wykładała w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej, w latach 1947-1950 pracowała w Lublinie, 1950-1952 w Warszawie, 1952-1954 znowu w Lublinie. Od 1954 roku pracowała w Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie. Reżyserowała, od maja 1954 r. była kierownikiem artystycznym teatru i od czerwca 1955 do maja 1957 była dyrektorem Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie. W ciągu trzech sezonów pracy w Olsztynie wyreżyserowała jedenaście sztuk, wprowadziła na scenę repertuar klasyczny (osiem jej reżyserii). Podniosła poziom artystyczny olsztyńskiego teatru oraz jego rangę w środowisku. Podczas dyrekcji Modrzewskiej w Teatrze im. Stefana Jaracza obyło się dwadzieścia premier. M.in. „Profesja pani Warren” G. B. Shawa, reż. W. Horzyca, „Szkoła kobiet” W. Bogusławskiego, reż. Z. Modrzewska, „Wieczór trzech króli” W. Szekspira, reż. Z. Modrzewska, „Mazepa” J. Słowackiego, reż. Z. Tobiasz, „Seans” N. Howarda, reż. Z. Modrzewska. W 1958 roku wróciła do Lublina. Reżyserowała gościnnie w Warszawie, Rzeszowie, Bielsku-Białej, Kielcach, Olsztynie i Grudziądzu. Od 1 września 1967 roku na emeryturze. W 1970 zamieszkała w Skolimowie. Zmarła 3 grudnia 1980 roku.
Twórczość
Jako aktorka najczęściej grywała postacie charakterystyczne w sztukach klasycznych i współczesnych. Jako reżyser w okresie międzywojennym przygotowywała sztuki głównie współczesne o tematyce kobiecej. Po wojnie nie stroniła od tematyki kobiecej, realizowała przedstawienia w większości kameralne, z przewagą sztuk polskich (Fredro, Rittner, Szaniawski, Nałkowska) oraz repertuar światowy (Molier, Szekspir, Ostrowski). Dbała o wysoki poziom literacki wystawianych sztuk, jako reżyser wymagała od aktorów posłuszeństwa, ale też dużo z nimi pracowała nieraz podczas indywidualnych prób i konsultacji. Interesowała się pracą z aktorem, ale najważniejszym było zaprezentowanie sztuki w taki sposób jak napisał go autor. Autorka sztuki „Błędne koło Krystyny” i współautorka „Studentki” wg Vicki Baum.
Bibliografia
- Prusiński, Tadeusz : Jest teatr w Olsztynie / Tadeusz Prusiński. – Olsztyn : Teatr im. Stefana Jaracza, 2005.
- Segiet, Janusz: Świat Eugenii Śnieżko-Szafnaglowej : opowieść o ludziach Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie / Janusz Segiet. – Olsztyn : Pojezierze”, 1983.
- Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980, T. 2. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. – S. 463-464.
