Irena Grabowska

(1919-2009) – bibliotekarz, od 1945 r. związana z Olsztynem

Biografia

Urodziła się 5 października 1919 r. w Krakowie, w rodzinie Henryka i Pauliny z Englertów, jako Irena Krystyna Maria Inlender. Szkołę powszechną ukończyła w 1930 r., następnie uczęszczała do Gimnazjum ogólnokształcącego im. Klementyny z Tańskich-Hoffmanowej. Świadectwo dojrzałości otrzymała 24 maja 1938 r. W tym samym roku wstąpiła do Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, gdzie po dwóch semestrach zaliczyła pracę seminaryjną na Wydziale Ekonomiczno-Społecznym. Od 1 lutego do końca maja 1939 r. odbywała półroczną praktykę w Poradni Bibliotecznej Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich. Ukończyła także Roczny Kurs Bibliotekarski Korespondencyjny Ministerstwa Kultury i Sztuki. W chwili wybuchu wojny przerwała studia, lecz pozostała w Warszawie. W czerwcu 1940 r. wyszła za mąż za Zbigniewa Grabowskiego. W czasie wojny trudna sytuacja finansowa zmusiła ją do wyprzedawania rodzinnego majątku. W 1943 r. urodziła syna – Piotra. Po upadku Powstania wraz z dzieckiem trafiła do obozu segregacyjnego w Pruszkowie, a następnie przymusowo ewakuowana w głąb Generalnej Guberni w okolice Kielc. Po powrocie do Warszawy pozostała w stolicy do lipca 1945 r. Ze względu na ciężkie warunki mieszkaniowe przeniosła się wraz z rodziną do Olsztyna (na podstawie skierowania Ministerstwa Oświaty), gdzie mieszkała przez następne 64 lata. Zmarła w kwietniu 2009 r. w Olsztynie.

Działalność

W lipcu 1940 r. podjęła pierwszą pracę w Społecznym Komitecie Samopomocy. Rok później zaangażowana została jako pracownik Zarządu Miejskiego miasta Warszawy w Wydziale Opieki Społecznej jako opiekunka społeczna. Pozostała na tym stanowisku do chwili wybuchu Powstania Warszawskiego (do 31 VII 1944 r.). Po wyzwoleniu Warszawy powróciła wraz z mężem do zniszczonego miasta, gdzie w maju 1945 r. zgłosiła się do pracy w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Po przeprowadzce do Olsztyna zgłosiła się do pracy w Kuratorium Szkolnym w Referacie Bibliotek. Pracę podjęła 15 września 1945 r. i pozostała na tym stanowisku do 31 grudnia 1948 r. Od 1 stycznia 1949 r. (po przyjściu na świat córki - Marty), zrezygnowała z pracy w Kuratorium i przeniosła się do Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie, gdzie pełniła funkcję kierownika Filii nr 1, utworzonej na Osiedlu Mazurskim. W 1954 r. została kierowniczką Czytelni Naukowej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, a w październiku 1956 r. objęła kierownictwo nowej Filii nr 7, przy ul. Mickiewicza 27. W 1966 r. filia ta została przeniesiona do lokalu w Domu Środowisk Twórczych. Irena Grabowska przeszła na emeryturę 31 sierpnia 1977 r., jednakże jeszcze w latach 1985-1991 pracowała dodatkowo w bibliotece na pół etatu.

Udział w organizacjach

Irena Grabowska działała w Wojewódzkim Kole Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich. Od 1950 r. pełniła funkcję sekretarza tego Koła. Była też członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego (1947-1949), Związków Zawodowych Pracowników Państwowych (1949-1953), Związków Zawodowych Pracowników Kultury (od 1953 r.), a także Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, w którym dwukrotnie wybierana była na przewodniczącą Zarządu Okręgu - w latach 1957-1960 i 1966-1968.

Nagrody i odznaczenia

• Brązowy Krzyż Zasługi (1953)

• Srebrny Krzyż Zasługi (1964)
• Oznaka „Zasłużony Działacz Kultury”(1964)
• Odznaka „Zasłużonym dla Warmii i Mazur”(1966)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)
• Tytułem Honorowego Członka Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (1993)

Bibliografia

1. Dudzińska, Zofia: Bibliotekarka nr 1 / Zofia Dudzińska // „Głos Olsztyński”. – 1966, nr 217, s. 3-4.
2. (Tur): Irena Grabowska wydaje książki / (Tur) // „Słowo na Warmii i Mazurach”. – 1955, nr 45, s. 4.
3. Konieczna, Danuta, Grafowski, Piotr: Irena Grafowska (5.10.1919-9.04.2009) / Danuta Konieczna, Piotr Grafowski // „Bibliotekarz”. – 2010, nr 2, s. 25-27.

Zobacz też

1. Grabowski, Piotr: Rodzinne pożegnania / Piotr Grabowski // „Bibliotekarz Warmińsko-Mazurski”. – 2009, nr 1/2.