Kościół pw. św. Antoniego Opata w Wozławkach
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku.
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na wzgórzu, na terenie wsi Wozławki (niem. Wuslack). Wieś położona jest około 5 km od Bisztynka, przy dawnym trakcie bartoszyckim (obecnie droga nr 57).
Historia
Świątynię wzniesiono w latach 1370-1380. W drugiej połowie XV wieku dostawiono do niej wieżą. W latach 1717-1728 proboszczem w Wozławkach był Gotfryd Henryk Eulenburg z Galin, który przeszedł na katolicyzm i przyjął święcenia kapłańskie. Odnowił on wnętrze gotyckiego kościoła w duchu późnego baroku. Nakryto je wówczas pozornym sklepieniem krzyżowym, a także dobudowano kaplicę św. Brunona w kształcie rotundy (1727-1728) – połączoną z kościołem poprzez kruchtę południową. Wnętrze kaplicy oraz kościoła polichromiami ozdobił warmiński malarz Mateusz Jan Meyer z Lidzbarka Warmińskiego. Cały kościół został odrestaurowany w 1877 roku.
Opis
Jest to kościół orientowany, murowany z cegły, na podmurówce z kamienia polnego; wzniesiony w stylu gotyckim. Posiada mocno wydłużony salowy korpus, z zakrystią od północy i przylegającą od strony zachodniej niską, masywną wieżą. Wieża o charakterze obronnym, z gankiem straży na ostatniej kondygnacji, ozdobiona została stylowymi szczytami schodkowo-sterczynowymi. Wieżę i korpus nawowy przykryto dwuspadowym dachem, kaplica św. Brunona została sklepiona kopułą. W nawie zastosowano niskie pozorne sklepienie krzyżowe, pokryte regencyjną polichromią, znakowaną herbem rodziny Eulenburg i datą 1700 (data przejścia Gotfryda Eulenburga na katolicyzm). Świątynię otoczono murem z kilkoma bramami wejściowymi z kutego żelaza. W jego obrębie znajduje się cmentarz parafialny z licznymi nagrobkami dawnych mieszkańców wsi.
Wyposażenie
W kościele znajduje się ołtarz główny z 1726 roku, wykonany w warsztacie Krzysztofa Peuckera w Reszlu. Ołtarze boczne, ambona i zagroda chrzcielna (baptysterium) są barokowe. W zwieńczeniu baptysterium umieszczono późnogotycką rzeźbioną grupę św. Anny Samotrzeć z początku XVI wieku.
Ciekawostka
- Na wieży kościelnej znajdował się dzwon odlany w Gdańsku w 1646 roku. W 1942 roku został on zdemontowany i miał być przeznaczony na cele wojenne. Obecnie znajduje się w Niemczech.
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 28-31.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. Olsztyn: Remix, 1992. – S. 11.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. Gdynia: Wydawnictwo Region, 2012. – S. 171.
Zobacz też
- Grabowski, Andrzej: Kościół w Wozławkach na Warmii prawie jak katedra we Fromborku, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.podroze.wm.pl [dostęp 07.11.2013 r.]
- Wozławki: 8 kapliczek w jednej wsi, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.bisztynek24.pl [dostęp 07.11.2013 r.]
- Wozławki: gotycki kościół z XIV wieku, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.mojemazury.pl [dostęp 07.11.2013 r.]
