Muzeum Mazurskie w Szczytnie
Oddział Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, instytucja Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego, 12-100 Szczytno, ul. Sienkiewicza 1
Spis treści
Historia
Muzeum powstało w 1945 roku. Pierwszym organizatorem muzeum był Walter Późny, pierwszy polski starosta powiatowy i kierownik referatu kultury, który podjął akcję zabezpieczania ocalałych muzealiów dawnego Kreisheimatmuseum (1925-1945) przed rozproszeniem i dewastacją. W pierwszym okresie działalności funkcjonowało na zamku w Szczytnie. Podlegało bezpośrednio Ministerstwu Kultury i Sztuki. W 1947 roku muzeum przejął Powiatowy Związek Samorządowy. Muzeum otrzymało nazwę: Muzeum Mazurskie Wydziału Powiatowego. Upaństwowione w grudniu 1949 roku i podporządkowane organizacyjnie i personalnie Muzeum Mazurskiemu w Olsztynie. W 1958 roku w wyniku decentralizacji powróciło pod opiekę władz powiatowych jako Muzeum Mazurskie w Szczytnie. Muzeum osiągnęło pewną stabilizację, która pozwoliła skupić się na podstawowych zadaniach muzeum oraz sprzyjała budowaniu pozycji muzeum w środowisku lokalnym. W 1976 roku stało się oddziałem Muzeum w Olsztynie. Podlegało Ministerstwu Kultury i Sztuki, następnie wojewodzie olsztyńskiemu. W 1995 roku utworzono Towarzystwo Przyjaciół Muzeum w Szczytnie. Od 1999 roku Muzeum jest instytucją samorządu województwa warmińsko-mazurskiego.
Siedziba
Początkowo muzeum mieściło się na zamku. W 1947 roku w celu polepszenia warunków lokalowych Muzeum przeniesiono do gmachu ratusza i wydzielono trzy sale w przyziemiu południowego skrzydła o powierzchni 250 m². Następnie zwiększano powierzchnię ekspozycyjną. W połowie lat 70. XX wieku powierzchnia muzeum osiągnęła 1400 m².
Zbiory
Muzeum gromadzi zbiory z regionu Mazur, ze szczególnym uwzględnieniem powiatu szczycieńskiego oraz terenów ościennych. Po tutejszym Heimatmuseum pozostało około 600 eksponatów, głównie z dziedziny archeologii, etnografii, historii, numizmatyki, militariów. W 1953 roku muzeum posiadało 1375 eksponatów. Obecnie zbiory Muzeum Mazurskiego liczą ponad cztery i pół tysiąca eksponatów. Działy Muzeum:
- Archeologii – kolekcja naczyń i narzędzi neolitycznych oraz z epoki żelaza
- Zbiorów Artystyczno-Historycznych - zabytki dokumentujące historię Mazur i ich mieszkańców, problematykę ruchu polskiego i prasy polskiej na Mazurach w XIX i XX wieku, zabytki sztuki sakralnej z XVIII i XIX wieku, rzemiosła i przemysłu regionalnego.
- Etnografii - zbiory dokumentują kulturę materialną Mazurów, aajstarsze pochodzą z połowy XIX wieku. Są to szafy, skrzynie posażne, ławy, ceramika, ludowe kafle mazurskie, stroje i tkaniny, sprzęt tkacki, sprzęty domowe i gospodarskie, narzędzia rzemieślnicze
- Numizmatów
- Przyrody
- Pomocy Naukowych - dokumenty, kroniki, fotografie, fotogramy oraz pamiątki przekazane ze zlikwidowanych instytucji.
Muzeum od 1945 gromadzi księgozbiór. Obecnie liczy on 2100 woluminów, 124 starodruki, czasopisma i kolekcję kartograficzną.
Działalność wystawiennicza
Wystawy stałe Muzeum dokumentują kulturę materialną Mazurów, historię miasta i okolic, przyrodę regionu historycznie i współcześnie.
- ”Szczytno i okolice w przeszłości”
- „Ludowe kafle mazurskie”
- „Kultura ludowa Mazurów. Uprawa roli i hodowla. Rybołówstwo. Ciesielstwo. Gospodarstwo domowe. Tkactwo. Ceramika. Meble i tkaniny mazurskie”
- „W Mazurskiej Kniei – przyroda i łowiectwo ziemi szczycieńskiej”
Wystawy czasowe prezentują lokalne i regionalne środowiska kolekcjonerskie, twórcze.
Kadra
W latach 1945-1990 kierownicy Muzeum, byli jedynymi pracownikami merytorycznymi
- 1945-1949 – Halina Kozikowska
- 1949-1950 – Walter Późny
- 1950-1952 – Maria Myślińska
- 1952-1958 – Franciszek Myśliński
- 1958-1968 – Jan Jaroszyński
- 1968-1996 - Stanisława Ostaszewska
- 1997- - Monika Ostaszewska-Symonowicz
Bibliografia
- Ostaszewska-Symonowicz, Monika: Muzeum Mazurskie w Szczytnie / Monika Ostaszewska-Symonowicz // „Rocznik Mazurski”. – T. 6 (2003), s. 153-159.
