Portret Anny Kreytzen z pałacu w Piastach Wielkich

Źródło: Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XIX wieku, Olsztyn 1978, il. 33.

XVII-wieczny zabytek sztuki malarskiej z pałacu w Piastach Wielkich w okolicach Bratoszyc.

Historia

Portret datuje się na około 1640 rok. Namalowany został w kręgu artystów działających w warsztacie czeskiego malarza – Mateusza Czwiczka z Królewca (1601-1654). Pewnym jest, że obraz nie wyszedł spod pędzla samego mistrza. Twórca obrazu jest anonimowy. Pierwotnie obraz znajdował się w kaplicy grobowej von Kreytzenów w Piastach Wielkich. Do Muzeum Mazurskiego w Olsztynie trafił po II wojnie światowej za sprawą Karola Górskiego, profesora Uniwersytetu w Toruniu. Nadal znajduje się w olsztyńskich zbiorach Muzeum Warmii i Mazur.

Opis

Dzieło wykonano techniką olejną na płótnie. Wymiary portretu to: 203 x 103 cm. Obraz poddano pełnej konserwacji w 1965 roku.

Charakterystyka

Portret przedstawia wizerunek młodej, około dwudziestoletniej Anny von Kreytzen (von Kalnein), urodzonej w 1620 roku, zmarłej w 1662 roku, żony Andrzeja von Kreytzen, żołnierza i dyplomaty w służbie polskich królów. Kobieta na obrazie zaprezentowana została w okazałej, brązowej sukni ze złotym i jasnoszarym ornamentem kwiatowym oraz niebieskimi koronkowymi mankietami i szerokim usztywnionym wysoko kołnierzem. Delikatną, choć poważną w wyrazie twarz o jasnej karnacji okalają brązowe włosy, upięte w stylu elżbietańskim (odsłaniając wysokie czoło). Postać namalowana została na tle fioletowej kotary we wnętrzu, w którym znalazł się także stół nakryty brązową draperią, a przy nim leżący na podłodze owoc.
Portret reprezentuje malarstwo o cechach typowych dla sztuki danej epoki. Obraz ma charakter reprezentacyjny. Artysta wykazał się wyjątkową dbałością o szczegółowe zaprezentowanie poszczególnych elementów niezwykle dekoracyjnego stroju kobiety. Natomiast marginalne znaczenie miało dla malarza przedstawienie rysunku rąk czy kompozycja tła, co zdradza niedostatki warsztatowe.

Ciekawostki

• W Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie przechowywany jest portret małżonka Anny – Andrzeja von Kreytzen, namalowany w tym samym czasie i pochodzący z tej samej pracowni.

Bibliografia

1. Wróblewska, Kamila: Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XIX wieku / Kamila Wróblewska. - Olsztyn : Pojezierze, 1978. - S. 14, 32, il. 33.
2. Sztuka dawna w zbiorach muzeów województwa olsztyńskiego. - Olsztyn : Wojewódzki Konserwator Zabytków, 1971. - S. 15, 33.