Kościół pw. Trzech Króli w Kolnie

Fot. Tadeusz Plebański.
www.ciekawemazury.pl

Fot. Herbert Zink. Widok od południowego wschodu. 1938.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 56412.

Fot. Anton Ulbrich. Ambona. 1904/1909.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 56414.

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany w centrum wsi Kolno. W dniu dzisiejszym jest to siedziba gminy w powiecie olsztyńskim.

Historia

Pierwsza wzmianka o kościele w Kolnie pochodzi z 1403 roku. Obecna świątynia powstała pod koniec wieku XIV, a jej patronem był św. Jakub. W 1758 roku biskup Adam Stanisław Grabowski dokonał powtórnej konsekracji kościoła, ku czci Trzech Króli. W 1890 roku budowlę powiększono przez dodanie neogotyckiego transeptu, prezbiterium z zakrystiami oraz wieży z kaplicami i kruchtami po bokach.

Opis

Jest to kościół gotycki (elementy późniejsze neogotyckie), orientowany, wzniesiony na rzucie prostokąta. Do jego budowy wykorzystano cegły, a także kamienie polne. Od zachodu do korpusu budowli przylega pięciokondygnacyjna kwadratowa wieża. W jej bryle umieszczono wąskie ostrołukowe okna, a zwieńczono spiczastym hełmem. Na skrzyżowaniu transeptu z nawą główną znajduje się sygnaturka. Korpus budowli, wsparty szkarpami w narożach, wieńczą szczyty schodkowo-sterczynowe. Gotycki szczyt wschodni zdobią też małe blendy. Salowe wnętrze przykryto sklepieniami kolebkowymi.

Wyposażenie

We wnętrzu kościoła zachowała się część barokowego wyposażenia z XVIII wieku. Znajduje się tam m.in. drewniana ambona oraz konfesjonał wykonane około 1830 roku przez rzeźbiarza, snycerza Wilhelma Biereichela. Na hełmie ambony umieszczono figurę biskupa, a po lewej stronie od jej schodów – barokowe stalle. W kościele znajdują się także dwa inne barokowe konfesjonały, a także drewniany krucyfiks w owalnej ramie, z narzędziami Męki Pańskiej z połowy XVIII wieku. Drugi drewniany krucyfiks pochodzi z drugiej połowy XVII wieku. Jeden z ołtarzy bocznych wykonano około 1735 roku. Pierwotnie w centrum ołtarza głównego znajdowała się późnogotycka grupa rzeźbiarska przedstawiająca Pokłon Trzech Króli z około 1500 roku (wcześniej była umiejscowiona w szafie ołtarza z początku XVI wieku). Obecnie znajduje się ona w Zbiorach Archidiecezjalnych w Olsztynie.

Ciekawostki

• Niegdyś na wieży kościelnej znajdował się dzwon odlany w Królewcu w 1796 roku. W 1942 roku został on zdemontowany i miał być przeznaczony na cele wojenne. Uniknął jednak tego losu i obecnie znajduje się w Niemczech.

Zobacz też

• Dzwony z kościoła pw. Trzech Króli w Kolnie
• Adam Stanisław Grabowski
• Wilhelm Biereichel

Bibliografia

1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 118-119.
2. Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii. - Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 44-47.

Linki

• Kościoły Warmii - Gmina Kolno, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.domwarminski.pl [dostęp 11.11.2013 r.]