Kościół pw. św. Rocha w Tłokowie

Źródło: www.parafia-jeziorany.vot.pl

Fot. Mieczysław Wieliczko.
Źródło: Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1, red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 172.

Fot. Engels. Elewacja południowa. 1938 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 59294.

Fot. Anton Ulbrich. Krzyż misyjny przy kaplicy. 1904/1909 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 59417.

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XVII wieku.

Lokalizacja

Kaplica, a następnie kościół, powstał na kolonii wsi Tłokowo (niem Lokau). Wieś znajduje się w gminie Jeziorany, w powiecie olsztyńskim.

Historia

W tym miejscu najpierw została wybudowana kaplica pielgrzymkowa ku czci Najświętszego Sakramentu i św. Rocha. Wznieśli ją mieszkańcy Jezioran w 1665 roku. W 1750 roku została ona przebudowana i powiększona o wieżę. W dniu 20 września 1790 roku konsekracji kaplicy dokonał biskup warmiński Ignacy Krasicki. W 1866 roku rozbudowano budowlę od strony zachodniej.

Opis

Jest to kościół orientowany, salowy, murowany z cegły. Wzniesiono go na planie prostokąta, w stylu barokowym. Od strony zachodniej znajduje się mała zakrystia, zamknięta wielobocznie. Elewacje zewnętrzne podzielone zostały przez dwuwarstwowe lizeny i belkowanie. Nawę przykryto stropem w 1866 roku, w zakrystii zastosowano sklepienie krzyżowe. Na cmentarzu kościelnym znajduje się kamienny krucyfiks z widniejącą na cokole datą 1777.

Wyposażenie

W kościele znajduje się rokokowy ołtarz główny sprzed 1790 roku. Umieszczono w nim obraz św. Rocha, a także figury dwóch aniołów i dwóch alegorycznych postaci kobiecych. W rokokowych ołtarzach bocznych znajdują się obrazy: Chrystusa Ukrzyżowanego (w lewym) i św. Jana Chrzciciela (w prawym). Są tutaj także: chór muzyczny z końca XVIII wieku, klasycystyczna ambona, granitowa kropielnica, barokowy krucyfiks, fragmenty ołtarzy, grupa pasyjna, św. Jan Chrzciciel, dwa krzyże ołtarzowe rokokowe, tablica pamiątkowa konsekracji kościoła z 1790 roku, a także obraz Ukrzyżowania z pierwszej połowy XIX wieku.

Ciekawostki

• Powstanie kaplicy pod wezwaniem św. Rocha łączy się z legendą o znalezieniu w lesie przez pasterzy w 1652 roku bursy i puszki z Najświętszym Sakramentem. Scenę taką przedstawiono na kamiennym reliefie cokołu krzyża na cmentarzu kościelnym.
• Do kaplicy przybywały liczne pielgrzymki. W efekcie, niewielka budowla stała się największym sanktuarium św. Rocha na Warmii.

Bibliografia

1. Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 104-106.

Zobacz też

• Kościół filialny p.w. św. Rocha, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.parafia-jeziorany.vot.p [dostęp 17.12.2013 r.]
• Plan odnowy miejscowości Tłokowo: Gmina Jeziorany, Powiat Olsztyński, Województwo Warmińsko – Mazurskie, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.jeziorany.nowoczesnagmina.pl, dokument w formacie pdf, s. 7, [dostęp 17.12.2013 r.].