Dwór w Górowie

Fot. z 1905/1910 roku.
Źródło: www.bildarchiv-ostpreussen.de

Fot. Waldemar Sosnowski. 2011 rok
Źródło: www.polskiezabytki.pl

Fot. Frederik Blattgerste. 2010 rok
Źródło: www.ostpreussen.net

Zabytek architektury wzniesiony w XVIII wieku.

Lokalizacja

Rezydencja została wybudowana na wzniesieniu, na terenie wsi Górowo (niem. Bergenthal), w otoczeniu parku i kompleksu zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie olsztyńskim, w gminie Kolno (15 km na północ od Bizkupca Reszelskiego).

Historia

Znajdujące się w tej miejscowości dobra rycerskie od drugiej połowy XIV wieku stanowiły uposażenie urzędników biskupich, a następnie, do końca XVIII wieku, własność rodów szlachty warmińskiej. W połowie XIX wieku posiadłość przejęła rodzina Sarasin, której przedstawiciele mieszkali tu do 1945 roku. Pierwsza rezydencja powstała w tym miejscu jeszcze w XV wieku. W późniejszym okresie była ona wielokrotnie przebudowywana. Obecna budowla pochodzi z XVIII wieku. W 1866 roku wokół dworu powstał park krajobrazowy, zaprojektowany przez Johanna Larassa. Po drugiej wojnie światowej na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast dwór zaadaptowano na biura i mieszkania pracownicze. Na początku lat 90-tych XX wieku przeprowadzono remont budynku. Od tamtego czasu stał on pusty. Od 2000 roku wraz z parkiem stanowi własność prywatną.

Opis

Jest to budowla murowana z cegły, otynkowana, jednokondygnacyjna, z wysokim podpiwniczeniem i użytkowym poddaszem, przekryta dachem naczółkowym. Wzniesiono ją na planie prostokąta, na podmurówce z kamienia polnego. Po obu stronach budynku znajdują się dwukondygnacyjne ryzality zwieńczone attyką, z rozbudowanym gzymsem – od frontu dodatkowo ze sterczynami, od strony parku z dekoracją lizenową. W elewacji frontowej umieszczono również skrajne ryzality zwieńczone szczytami o linii wklęsło-wypukłej, ze ślepym tondem w polu. Od frontu dwór poprzedzony został dużym podjazdem, Od strony parku zbudowano wysoki, murowany taras z wąskimi obustronnymi zejściami do ogrodu. W otoczeniu rezydencji znajdują się pozostałości dawnego parku z alejami, szpalerami i grupami drzew zróżnicowanych gatunkowo. Od strony głównej drogi dojazdowej park ogrodzony jest niskim kamiennym murem. Zachowały się także dawne zabudowania gospodarcze w tym niewielki budynek z wieżyczką dzwonniczą w dachu, usytuowany przy bramie wjazdowej do dworu. Podobno pełnił on funkcję karceru, w czasach, gdy właściciel dóbr miał prawo sądzić swych poddanych. W późniejszych czasach budynek pełnił funkcję stróżówki. Jest tutaj także dawny dom ogrodnika, przekształcony w okresie powojennym.

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. – S. 144-147.
2. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Szlakiem pałaców i dworów / Małgorzata Jackiewicz-Garniec // „Gazeta Warmii i Mazur”. – 2001, nr 203, s. 12.

Zobacz też

• Górowo (niem. Borgenthal), gmina Kolno, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.ciekawemazury.pl [dostęp 18.02.2014 r.]