Freski z kaplicy na Zamku w Lidzbarku Warmińskim

Malowidło ”Ofiara Izaaka”.
Źródło: E. Radtke, Rezydencja Lidzbarska biskupów warmińskich, Olsztyn 2010, s. 137.

Malowidło ”Rebeka przy studni”.
Źródło: E. Radtke, Rezydencja Lidzbarska biskupów warmińskich, Olsztyn 2010, s. 141.

Fragment sklepienia. Fot. G. Kumorowicz.
Źródło: Kaplica na zamku w Lidzbarku Warmińskim, Olsztyn 2010, s. 46.

Polichromie z połowy XVIII wieku w kaplicy na zamku w Lidzbarku Warmińskim.

Historia

Malowidła ścienne powstały w 1755 roku. Ich autorem jest Józef Korzeniewski, artysta z Lidzbarka Warmińskiego, podopieczny biskupa warmińskiego Adama Stanisława Grabowskiego (syn nadwornego chirurga). Są bardzo cennym elementem wystroju gotyckiej kaplicy zamkowej w Lidzbarku.

Opis

Ferski wykonano w technice al secco. Umieszczone zostały na tzw. łukach tarczowych ścian kaplicy oraz w płyciznach sklepienia wielogwiaździstego. Autor podczas wykonania fresków na łukach wzorował się na rycinach włoskiego malarza z przełomu XVII i XVIII wieku - Carla Maratty (carlo Maratti) i niemieckiego rysownika Johanna Ulricha Krausa (Kraussa). Inspiracje do dekoracji ornamentalnej sklepienia i ściany ołtarzowej czerpał z wzorników XIX-wiecznego malarza francuskiego - Juste’a Aurele’a Maissonniera, udostępnionych przez biskupa Grabowskiego.

Charakterystyka

Tematem malowideł w łukach tarczowych są sceny z Pisma Świętego z Księgi Rodzaju (które należy czytać kolejno od ołtarza głównego). Malowidła przedstawiają:

• na ścianie północnej – „Gościnność Abrahama” („Trzej Aniołowie u Abrahama” Rdz 18, 2-10), „Ofiarowanie Izaaka” (Rdz 22, 1-19), „Rebeka przy studni” (Rdz 24, 11-19), „Sen Jakuba” („Drabina Jakubowa” Rdz 28,12-17);
• na ścianie zachodniej – „Józef i jego bracia” („Józef objaśnia sen braciom” Rdz 37, 5-10), „Józef rozpoznany przez braci” („Józef jako rządca Egiptu” Rdz 45, 1-15).

Pierwsza i trzecia scena oparte zostały na rycinach według Maratty, druga, czwarta i szósta – na pracach Krausa. Ścianę wschodnią i południową oraz sklepienie zdobi ornament rocaille’owy, czyli typowy wzór rokokowy z charakterystycznym motywem muszli oraz kogucich grzebieni. Wzór oplata także anioły z Arma Christi, czyli Narzędziami Męki Panskiej oraz symbolami zwycięstwa. Całość malowidła dopełniają uskrzydlone główki putto.

Bibliografia

1. Kaplica na zamku w Lidzbarku Warmińskim. Dzieje - Architektura - Fundacje artystyczne - Konserwacja i restauracja / pod red. Andrzeja Rzempołucha. - Olsztyn: Muzeum Warmii i Mazur, 2010. – S. 49-64.
2. Radtke, Edward: Rezydencja Lidzbarska biskupów warmińskich / Edward Radtke. - Olsztyn : OBN, 2010. – S. 135-145.

Zobacz też

• Kaplica zamkowa pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej, materiał na stronie http://lidzbark.muzeum.olsztyn.pl [dostęp 7.01.2014 r.]