Ołtarze z kościoła pw. św. Wawrzyńca w Plutach

Źródło: pieniezno.pl

Widok na ścianę wschodnią z ołtarzami. Fot. Anton Ulbrich. 1904/1909 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 57829.

Ołtarz boczny lewy. Obraz Ostatniej Wieczerzy. Fot. Anton Ulbrich. 1904/1909 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 57832.

Zabytki sztuki sakralnej stanowiące element wyposażenia kościoła pw. św. Wawrzyńca w Plutach.

Historia

Ołtarz główny został wykonany w 1694 roku w Królewcu, w pracowni Izaaca Rigi. Z 1750 roku pochodzi tabernakulum, natomiast w 1831 roku ołtarz został przemalowany. Nowe polichromie wykonał malarz August Fr. Ruttkowski. Barokowe ołtarze boczne pochodzą z 1697 roku. Zostały przemalowane w 1831 roku i znacznie przekształcone na przełomie XIX i XX wieku.

Opis

Ołtarz główny ustawiono w nawie na wschodniej ścianie kościoła. Jest to ołtarz dwukondygnacyjny, drewniany, barokowy. W polu głównym znajduje się obraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, wykonany prawdopodobnie przez Petera Kolberga około 1700 roku (przesłonięty nowym obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej). W górnej kondygnacji widnieje obraz Męczeństwa św. Wawrzyńca i św. Anny Samotrzeć. Ten ostatni być może autorstwa wspomnianego Ruttkowskiego. Po obu stronach obrazów, w otoczeniu kolumn umieszczono rzeźby św. Piotra i św. Pawła, czterech Ewangelistów i Chrystusa Salwatora w zwieńczeniu. Ołtarz zdobią bujnie ukształtowane tzw. uszaki, z których wyłaniają się postacie aniołów. W ołtarzu lewym umieszczone są rzeźby: dwóch kapłanów, św. Jakuba Starszego, św. Jana Ewangelisty i św. Józefa z Dzieciątkiem oraz obrazy: pośrodku - Ostatnia Wieczerza, namalowana przez Piotra Kolberga w 1702 roku oraz – w górnej kondygnacji - Śmierć św. Józefa, autorstwa niejakiego Rogalskiego (lub Rogawskiego) z połowy XVIII wieku. W ołtarzu prawym umieszczono rzeźby św. Stanisława, św. Mikołaja i nierozpoznanego biskupa, a u góry obraz św. Barbary, wykonany w 1759, również przez malarza Rogalskiego.

Bibliografia

1. Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. - S. 134.
2. Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 178.
3. Te miejsca warto zobaczyć // „Gazeta Olsztyńska”. - 2011, nr 104, s. 26.