Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Łukcie

Źródło: www.geolocation.ws

Źródło: www.kolumber.pl

Fot. Mieczysław Wieliczko.
Źródło: Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 2, red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 123.

Fot. Adolf Bötticher. Elewacja północna i wieża. 1890/1896 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 56904.

Dzwon z 1880 roku. Fot. Carl Wünsch. 1932 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 56905.

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XV wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie wsi Łukta (niem. Locken). Wieś położona jest w powiecie ostródzkim, przy drodze z Olsztyna do Morąga.

Historia

Świątynia została wzniesiona w 1407 roku przez zakon krzyżacki. Jej budowę wsparł finansowo sam wielki mistrz zakonu Ulrich von Jungingen. Dolne kondygnacje wieży wzniesiono w 1700 roku. W 1807 roku budowla została częściowo zniszczona przez wojska francuskie. W 1816 roku podwyższono wieżę, a w latach 1878–1879 gruntownie odrestaurowano szczyt wschodni, koronę murów nawy i kruchtę (rozebrano jednocześnie cenną kaplicę boczną znajdująca się po stronie południowej). W latach 1525-1945 kościół był w posiadaniu ewangelików. Po drugiej wojnie światowej przejęli go katolicy (w 1950 roku). W 1958 roku sprowadzono do kościoła replikę obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, a w dniu 1 czerwca 1962 roku biskup Tomasz Wilczyński erygował tu parafię pod Jej wezwaniem. W 1993 roku odnowiono wieżę dzwonniczą i wnętrze kościoła. Remont przeprowadzono też w 2002 roku (w oknach założono wówczas witraże św. Wojciecha i św. Stanisława).

Opis

Jest to kościół gotycki, orientowany, salowy, murowany z cegły i posadowiony na podmurówce z kamienia polnego. Od strony zachodniej znajduje się kwadratowa wieża barokowa – w dolnej kondygnacji połączona z nawą, w górnej drewniana, oszalowana deskami, nakryta cebulastym hełmem krytym gontem, z chorągiewką na której widnieje data 1816.. W przyziemiu wieży znajduje się kruchta, do której prowadzi portal ostrołukowy. Ściany korpusu podzielone zostały przez ostrołukowe okna (ściana północna bez okien) i zwieńczone szczytami schodkowo-sterczynowymi. Całość przykryto dachem dwuspadowym z dachówki. We wnętrzu zachowały się gotyckie portale.

Wyposażenie

W kościele znajduje się późnorenesansowy ołtarz główny w formie tryptyku, ufundowany około 1580 roku (przebudowywany w latach 1601, 1820 i 1950). Jest tutaj także kropielnica granitowa z XVII wieku, ambona ozdobiona obrazami przedstawiającymi Mojżesza i czterech ewangelistów, figura św. Antoniego z Padwy z dzieciątkiem Jezus na rękach, a także płyta nagrobna Achacego von Borck z 1601 roku i jego żony z 1621 roku. W 2007 roku poddano gruntownej renowacji anioła chrzcielnego z 1700 roku (zawieszono go nad chrzcielnicą).

Ciekawostki

• W dniu 4 lipca 2010 roku mszę świętą w kościele odprawił wielki mistrz zakonu krzyżackiego, biskup Bruno Platter, następca Ulricha von Jungingena, który konsekrował świątynię 603 lata wcześniej.

Bibliografia

1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. - Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 123-124.
2. Mazury Zachodnie : przewodnik / pod red. Witolda Mierzejewskiego. - Olsztyn : Agencja Fotograficzno-Wydawnicza WIT, 2000. – S. 32.

Zobacz też

• Parafia Rzymsko-Katolicka w Łukcie, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.lukta.bil-wm.pl [dostęp 20.12.2013 r.]
• Łukta: kościół z 1407 roku, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.mojemazury.pl [dostęp 20.12.2013 r.]
• Zabytkowy kościół gotycki p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej z 1407 roku. Łukta (niem. Locken), materiał zamieszczony na stronie internetowej www.zabytki.ocalicodzapomnienia.eu [dostęp 20.12.2013 r.]