Organy z kościoła pw. św. Bartłomieja w Pasłęku

Odrestaurowana szafa organowa. Fot. ks. Jan Sindrewicz.
Źródło: www.hildebrandt-paslek.pl

Stół gry. Fot. Krzysztof Urbaniak.
Źródło: fbcdn-sphotos-g-a.akamaihd.net

Zabytek techniki z XVII wieku, znajdujący się w kościele pw. św. Bartłomieja w Pasłęku.

Historia

Organy zostały wykonane w latach 1717-1719 w pracowni Andreasa Hildebrandta w Gdańsku. Do ich budowy wykorzystano niektóre części starych organów znajdujących się w kościele od 1597 roku, a wykonanych przez organmistrza Joachima Zickermanna z Królewca. Instrument wraz z całym prospektem organowym został poświęcony 28 maja 1719 roku. W latach 1751-1752, w związku z pracami budowlanymi prowadzonymi w kościele, organy zostały rozmontowane, a następnie powtórnie złożone i odnowione przez organmistrza Christopha Heinricha Obucha z Morąga. W późniejszych latach organy były dwukrotnie remontowane: w 1806 roku przez Johanna Friedricha Frosta i w 1861 roku przez G. Zieglera z Malborka, a także przebudowywane: w 1881 przez Augusta Terletzkiego i w latach 1928-1919 przez firmę Sauer z Frankfurtu nad Odrą. Pod koniec II wojny światowej organy zostały częściowo zniszczone. W latach 1950-1975 stopniowo je naprawiano, aż do uzyskania ich sprawności. Brak regularnej opieki nad instrumentem oraz nieprofesjonalne próby naprawy sprawiły jednakże, iż niedługo później całkowicie przestały działać. Dopiero w latach 2010-2013 przeprowadzono gruntowną renowację, rekonstrukcję i konserwację zarówno organów, jak i całego prospektu. Prace przeprowadził warsztat restauratora organów Kristiana Wegscheidera z Drezna oraz polskiego organmistrza Szymona Januszkiewicza. W dniu 23 czerwca 2013 roku organy zostały uroczyście oddane do użytku.

Opis

Są to organy typu bachowskiego z dużą obsadą głosów i samodzielnością wszystkich sekcji. Instrument jest wyposażony w trakturę mechaniczną i klapowe, tradycyjne wiatrownice. Po renowacji przywrócono w nim drewniane piszczałki o podwójnych labiach. Urządzenie znajduje się w podwójnej szafie organowej – w szafie południowej miejsce znalazł mechanizm obu sekcji manuałowych, a w północnej obie sekcje pedałowe. Miejsce dla orkiestry znajduje się pomiędzy szafami organowymi.

Ciekawostki

• Są to największe barokowe organy na północy Polski z zachowanym w dużym stopniu oryginalnym mechanizmem.

Bibliografia

1. Gosk, Grażyna: Nikt żyjący takich organów jeszcze nie słyszał: wielkie święto w kościele świętego Bartłomieja / Grażyna Gosk // „Dziennik Elbląski”. – 2013, nr 125, s. 16.
2. Jatczyńska, Natasza: Muzyczny biały kruk z Pasłęka / Natasza Jatczyńska. // „Gazeta Olsztyńska”. – 2013, nr 143, s. 13.

Zobacz też

• Skroboszewski, Michał: Pasłęk: druga młodość barokowych organów, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.mojemazury.pl [dostęp 28.10.2012 r.]
• Historia organów Andreasa Hildebrandta w kościele farnym pw. św. Bartłomieja w Pasłęku, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.hildebrandt-paslek.pl [dostęp 28.10.2012 r.]