Dzwony z Kościoła pw. św. Wawrzyńca w Gutkowie

Dzwon z 1618 roku.
Źródło: Leihglocken, Warszawa 2011, s. 213.

Dzwon z 1604 roku.
Źródło: Leihglocken, Warszawa 2011, s. 213.

Zabytki sztuki ludwisarskiej z z kościoła p.w. św. Wawrzyńca w Gutkowie, pochodzące z XVII wieku.

Historia

Autorem dzwonu z 1618 roku jest ludwisarz z Gdańska - Gerhard Benningk. Dzwon datowany na 1604 lub 1640 rok wykonał ludwisarz królewiecki – Michael Dornmann. Oba dzieła w czasie II wojny światowej zostały zdemontowane z kościoła w Gutkowie i wysłane do Niemiec. Dzwon Benningka obecnie znajduje się w kościele katolickim św. Antoniego w Düren. Dzwon z Królewca przechowywany jest od 1945 r. w kościele św. Gangolfa w Vettweiss-Ginnick.

Opis

Oba dzwony wykonano ze spiżu. Wieńczą je sześcioramienne korony z kluczem.

• Dzwon z 1618 roku waży 390 kg. Jego średnica dolna wynosi 80 cm, natomiast wysokość bez korony 105 cm. Koronę zdobią na kabłąkach główki męskie. Na pozostałe dekoracje składają się: kilka półwałków i perełkowań okalających dzwon, w tym wydzielających pola na napisy. Ponadto fryzy: groteskowy z motywem gryfa oraz arkadowy z motywami roślinnymi i kwiatonami w punktach powiązania. Na płaszczu znajduje się też plakieta z wizerunkiem Marii Apokaliptycznej. Umieszczono także inskrypcje w języku łacińskim zapisane pismem kapitałowym:
  • OMNIS SPIRITUS LAUDET DOMINUM ANNO 1618
  • DIVINO / AUXILIO / FUDIT ME / GERHARD / BENNINGK / GEDANI – ujęta w kartusz i znajdująca się przeciwlegle do plakiety.
• Dzwon z około 1604 roku waży 238 kg. Jego ton muzyczny to fis’-1. Średnica dolna wynosi 74 cm, natomiast wysokość bez korony 82 cm. Sama korona mierzy 21 cm i zdobią ją na kabłąkach maszkarony. Na pozostałe zdobienia składają się: dwa półwałki na czapie, ornament z zaplecionej wstęgi z perełkowaniemwW górnej części płaszcza, zamykający inskrypcję w języku niemieckim: MIT GOTES HILF GOS MICH MICHELL DORNMAN ZV ELLBING 1694. Na płaszczu dzwonu umieszczono ponadto plakiety przedstawiające głowę lwa i wizerunkami św. Jerzego i św. Katarzyny.

Bibligrafia

1. Kurs, Tomasz: Komu biją dzwony z Warmii i Mazur / Tomasz Kurs // „Gazeta Wyborcza”. - 2013, nr 47, s. 23.
2. Tureczek, Marceli: Leihglocken : Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 roku przechowywane na terenie Niemiec = Bells from territories within post-1945 borders of Poland stored in Germany / Marceli Tureczek. – Warszawa : Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Departament Dziedzictwa Kulturowego, 2011. – S. 212.