Pomnik Hermanna von Balka w Elblągu

Pomnik w latach 1920-1930.
Źródło: fotopolska.eu

Relikty pomnika współcześnie.
Źródło: mojemazury.pl

Pomnik odsłonięty w Elblągu 13 września 1908 roku.

Lokalizacja

Pomnik wzniesiono przy ówczesnym Placu Fryderyka Wilhelma (niem. Friedrich-Wilhelm Platz), obecnie Plac Słowiański.

Historia

Budowla miała upamiętniać założyciela Elbląga, mistrza krajowego Zakonu Krzyżackiego, Hermanna von Balka. Na zamówienie mieszkańców miasta, została wykonana przez artystę rzeźbiarza Harro Magnussen'a z Hamburga. Pomnik przetrwał działania wojenne prowadzone na terenie Elbląga na początku 1945 roku i stał na swoim miejscu jeszcze w końcu lutego tego roku. Nie wiadomo jednakże co stało się z nim później. Pozostałością po monumencie jest dziś sama fontanna z czaszą spoczywającą na ogonach trzech morskich potworów. Przeróbki fontanny na zlecenie władz miasta dokonał w 1957 roku elbląski rzeźbiarz Julian Leniec.

Opis

Wykonana z piaskowca rzeźba przedstawiała rycerza wspartego na tarczy. Pomnik ustawiony był na cokole, który tworzyła dwupoziomowa fontanna, również poświęcona imieniu Balka. Na samym dole znajdowały się trzy ogromne ryby podtrzymujące ogonami drugi poziom. Była też kąpiąca się półnaga nimfa obserwowana przez dwa fauny i groźne lwie paszcze, z których tryskała woda. Na cembrowinie upamiętniono nazwiska darczyńców pomnika z fontanną: Friedricha Silber i Emila Lehmanna. Po II wojnie światowej zniknął nie tylko pomnik Hermanna Balka, w latach 50-tych jego los podzieliły także nimfa i fauny. Natomiast ogromne ryby zostały przerobione przez Juliana Leńca na stylizowane delfiny.

Bibliografia

1. Mariuk, Joanna: O tym, jak syrenki cesarzy pokonały i dlaczego Gustebaldę w kamień zamieniono / Joanna Mariuk // „VariArt”. – 2013, nr 1, s. 19.
2. Rynkiewicz-Domino, Wiesława: Dwie fontanny i ich tajemnice / Wiesława Rynkiewicz-Domino // „Magazyn Elbląski”. - 2008, nr 9, s. 7-12.
3. Słodownik, Lech: Kim był Hermann Balk? / Lech Słodownik // „Magazyn Elbląski”. - 2008, nr 8, s. 27-29.
4. Tomczyk, Ryszard: Bedeker elbląski / Ryszard Tomczyk. – Gdańsk : Polnord-Oskar, 2000. – S. 170-171.

Zobacz też

• Szkolnicka, Joanna: Pomniki i fontanny w przedwojennym Elblągu, materiał zamieszczony na stronie internetowej Biblioteki Elbląskiej im. C. Norwida www.historia.bibliotekaelblaska.pl [dostęp 09.10.2013 r.]