Willa ze strażnikiem w Olsztynie

Fot. 1915 rok.
Źródło: C. Grabowska, Olsztyn na starych pocztówkach, Olsztyn 2003, s. 337

Fot. K. Romulewicz. 2013 rok.

Płaskorzeźba ze strażnikiem.
Fot. K. Romulewicz. 2013 rok.

Secesyjne dekoracje okien.
Fot. K. Romulewicz. 2013 rok.

Zabytek architektury wzniesiony w 1907 roku.

Lokalizacja

Kamienicę czynszową wybudowano w Olsztynie u zbiegu szosy Wójtowskiej (niem. Schillerstraβe, obecnie ulica Mickiewicza) i ulicy Marynarskiej (niem. Roonstraβe, obecnie ulica Kościuszki).

Historia

Kamienica została wybudowania z przeznaczeniem na wynajem mieszkań. Jej właścicielem do 1945 roku był mistrz budowlany Antoni Swierzewski. Duże lokale, do których wiódł przestronny korytarz od ulicy Mickiewicza, z reguły wynajmowali urzędnicy i nauczyciele. Od podwórza znajdowało się osobne wejście prowadzące do małych mieszkań, zajmowanych przez rzemieślników, rencistów i wdowy. Po II wojnie światowej duże mieszkania zostały podzielone na mniejsze lokale kwaterunkowe. W części budynku ulokowano również jedną z filii biblioteki miejskiej. Urządzono dla niej osobne wejście przez loggię na parterze. Początkowo była tu wypożyczalnia książek dla dorosłych i młodzieży, a od 1966 roku Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży. W 2004 roku jej zbiory zostały przeniesione do nowo otwartych, nowoczesnych bibliotek na terenie miasta. Obecnie w tym miejscu znajdują się biura poselskie Platformy Obywatelskiej.

Opis

Budynek wzniesiono na rzucie litery L. Posiada cztery kondygnacje i jest podpiwniczony. Indywidualnego charakteru nadają mu liczne elementy dekoracyjne: wieżyczki, ornamenty roślinne, zdobione parapety, ceglane obramienia okien, liczne loggie, balkony i weranda. Zwraca także uwagę metalowa koronka biegnąca po krawędziach wszystkich połaci dachowych. Na elewacji, od strony ulicy Kościuszki, znajduje się też dekoracja w postaci dwóch sztukatorsko wykonanych realistycznych płaskorzeźb. Znajdująca się wyżej, w odpowiedniej płycinie, wyobraża pagórkowaty krajobraz z domami, kościołem oraz zamkiem, obłokami i ptakami. Umieszczona niżej, przedstawia brodatego mężczyznę w szynelu i służbowej czapce z laską w jednej ręce oraz latarnią w drugiej, z upiętym do pasa pękiem kluczy i trąbką. Wszystko na tle drewnianych, okutych ćwiekami, wrót. Od tej postaci wzięła się nazwa „Willa ze Strażnikiem”. Przypuszcza się, iż autor dzieła (nieznany) celowo przedstawił postać strażnika miejskiego strzegącego na rogatkach dostępu do miasta. Wówczas był to bowiem jeden z ostatnich domów czynszowych w tej części Olsztyna. Do kamienicy prowadzą dwa wejścia, frontowe od strony ulicy Mickiewicza i od podwórza. Przed wojną teren posesji był ogrodzony kutym w żelazie parkanem, a w jej otoczeniu znajdowały się klomby z kwiatami.

Bibliografia

1. Brzozowski, Andrzej ZB.: Willa ze Strażnikiem / Andrzej Zb. Brzozowski // „Nowe Życie Olsztyna”. – 2007, nr 36 s. 17.
2. Piechocki, Stanisław: Dzieje olsztyńskich ulic / Stanisław Piechocki. – Olsztyn : Remix, 1998. – S. 268-270.
3. Piotrowska, Joanna: Luksus na rogatkach: nieznane skarby Olsztyna / Joanna Piotrowska // „Gazeta Olsztyńska”. – 2005, nr 3, dod. „Olsztyn Dzień po Dniu”, nr 416, s. 7.

Zobacz też

• Olsztyn: Willa ze Strażnikiem, materiał zamieszczony na stronie internetowej.www.polskaniezwykla.pl [dostęp 16.10 2013 r.]