Siedziba Konsulatu Polskiego w Olsztynie

Źródło: S. Achremczyk, Olsztyn: dzieje miasta, Wrocław 2004, s. 110.

Fot. K. Romulewicz. 2013 rok.

Tablica pamiątkowa na budynku byłego Konsulatu Polskiego.
Fot. K. Romulewicz. 2013 rok.

Zabytek architektury wzniesiony na początku XX wieku.

Lokalizacja

Kamienica została wybudowana w Olsztynie, przy placu Fryderyka Wilhelma (niem. Friedrich-Wilhelm-Platz) Po II wojnie światowej, od 1945 roku, był to plac Marcelego Nowotki, a od 1990 roku plac Konsulatu Polskiego.

Historia

Budynek powstał w 1910 roku pod wynajem mieszkań. Pośród lokatorów kamienicy byli urzędnicy, oficerowie olsztyńskiego garnizonu, a także kupcy i rzemieślnicy. Przez jakiś czas mieszkał tutaj również burmistrz Olsztyna Georg Zülch. Pierwszym właścicielem budynku został w 1912 roku pracownik sądowy Johann Majewski. W latach 1920-1939 mieścił się tam Polski Konsulat - na pierwszym piętrze znajdowały się biura, natomiast na drugim: mieszkania prywatne, gabinet urzędu i kierownika placówki. W tym okresie urzędem kierowali wybitni polscy dyplomaci: Zenon Lewandowski, Czesław Andrycz, Henryk Korybut Woroniecki, Karol Ripa, Filip Zawada, Józef Gieburtowski, Antoni Zalewski i Bohdan Jałowiecki. Po II wojnie światowej budynek przeszedł na własność Skarbu Państwa. Do 1948 roku znajdowała się w nim siedziba Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej. Następnie został przekazany na cele biurowe kilku instytucjom i na mieszkania lokatorskie. Obecnie w kamienicy, oprócz lokali mieszkalnych, mieści się siedziba Towarzystwa Miłośników Olsztyna. Po pożarze z 1983 roku, w którym zniszczony został dach budynku, cały obiekt poddany został remontowi i konserwacji.

Opis

Secesyjna, murowana kamienica wzniesiona została na podstawie prostokąta. Budynek posiada trzy kondygnacje i zaadoptowane na cele mieszkalne poddasze. Z jego korpusu wyodrębniają się dwa pełne ryzality skrajne i częściowy ryzalit środkowy, znajdujący się nad drzwiami frontowymi i wsparty dwiema kolumnami. Lewy ryzalit, z dachem w kształcie dzwonu, sąsiaduje z dwukondygnacyjnym wykuszem zwieńczonym wieżyczką pokrytą kopulastym dachem z iglicą. Prawy, posiada niewielki dwukondygnacyjny wykusz i łączy się za pośrednictwem tarasów z ryzalitem środkowym. Wszystkie ryzality zakończone są sterczynowymi szczytami. Budynek odznacza się nie tylko rozbudowaną, wieloczłonową kompozycją elewacji, ale i bogatą dekoracją o motywach roślinno-geometrycznych. Na fasadzie budynku znajduje się tablica pamiątkowa z 1951 roku poświęcona Bohdanowi Jałowieckiemu, ostatniemu polskiemu konsulowi, zamordowanemu w lutym 1941 roku w obozie koncentracyjnym w Działdowie.

Ciekawostki

• Na początku XX wieku plac przez konsulatem polskim był jednym z ulubionych miejsc niedzielnego wypoczynku mieszkańców Olsztyna. Odbywały się tu cykliczne koncerty orkiestr wojskowych, licznych w ówczesnym mieście pułków piechoty, artylerii i kawalerii.
• Od 2002 roku na placu przed budynkiem konsulatu znajduje się Kolumnę Orła Białego, wzniesiona z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Olsztyna.

Bibliografia

1. Piechocki, Stanisław: Dzieje olsztyńskich ulic / Stanisław Piechocki. - Olsztyn : Remix, 1998. – S. 107-109.

Zobacz też

• Robak, Irena: Kamienica secesyjna, dawna siedziba Konsulatu Polskiego - pl. Konsulatu Polskiego 5, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.atrakcje.olsztyn.pl [dostęp 06.11.2013 r.]