Pomnik Hermanna von Balka w Morągu

Fot. z 1927 roku.
Źródło: „Okolice Ostródy”, 2013, nr 5, s. 62.

Pomnik, nazywany także Pomnikiem krzyżaka, istniejący od lat 20-tych do 50-tych XX wieku.

Lokalizacja

Pomnik został zbudowany na terenie Siedlung Platz (Plac Osiedlowy, dzisiejszy Plac Gdański), czyli w centralnej części jednej z dzielnic Morąga (niem. Siedlung Mohrungen, pol. Zatorze).

Historia

Po I wojnie światowej, w wyniku dynamicznej rozbudowy miasta, Morąg rozszerzył swoje granice o kilka nowych osiedli mających charakter i strukturę planistyczną „małych miast”. Jednym z architektów odpowiedzialnych za rozbudowę Morąga był prof. Kurt Frick z Królewca, działający w Morągu od 1920 roku. Dzięki niemu w centrum dzielnicy Siedlung Mohrungen w latach 20-tych XX wieku zaplanowano postawienie pomnika. Prace zlecono niemieckiemu artyście-rzeźbiarzowi Walterowi Rosenbergowi (1882-1945), pochodzącemu z Królewca, cenionemu autorowi licznych prac głównie w Prusach Wschodnich i na Pomorzu, absolwentowi Akademii Sztuki w Królewcu. Pomnik [Hermann von Balk| Hermanna von Balka] powstał przed 1926 rokiem. Po II wojnie światowej rzeźbę zniszczono, natomiast postument istniał jeszcze w 1958 roku.

Opis

Na pomnik składał się postument w kształcie wysokiej kolumny na dwustopniowym podwyższeniu, zwieńczony rzeźbą przedstawiającą rycerza krzyżackiego, najprawdopodobniej Hermanna von Balka, Mistrza Krajowego Niemieckiego Zakonu Najświętszej Marii Panny w Prusach, założyciela m.in. Elbląga, Torunia, Kwidzyna i Chełmna. Postać zaprezentowana została z zaakcentowaniem atrybutów dostojnika zakonu krzyżackiego, czyli długiego płaszcza oraz elementów uzbrojenia: hełmu lub kolczugi na głowę oraz miecza. Figury rycerzy zakonnych, szczególnie w okresie po I wojnie światowej, należały do częstych przedstawień w Prusach, jako wyraz „lokalnej tradycji i niemieckiego trwania na wschodzie”.

Bibliografia

1. Solarz-Taciak Sonia, Taciak: Piotr W.: Morąskie pomniki. Część I. Okres do 1945 roku / Sonia Solarz-Taciak, Piotr W. Taciak // „Okolice Ostródy”. - 2013, nr 5, s. 62-63.