Wacław Ksawery Osiński

Jerzy Laskowski.Kościół w Butrynach. W latach 1904 - 1933 był tu proboszczem ksiądz Wacław Osiński.
Źródło: http://wm.pl/

Wacław Ksawery Osiński (1868 – 1945) - polski ksiądz, działacz narodowy w Prusach Wschodnich

Duchowny

Wacław Ksawery Osiński urodził się 12 lutego 1868 roku w Sztumskim Polu pod Sztumem. Po skończeniu Collegium Marianum w Pelplinie i gimnazjum w Malborku, rozpoczął studia teologiczne w seminarium duchownym w Braniewie. W 1894 r. otrzymał święcenia kapłańskie i rozpoczął posługę duszpasterską w polskich parafiach.

Butryny - działalność narodowa

Jerzy Laskowski. Tablica pamiątkowa w kościele w Butrynach
Źródło: http://wm.pl/

Wieś założona w 1412 roku, w najbardziej polskiej części Warmii, słynąca jako ośrodek polskości. Od czasów biskupa Stanisława Hozjusza (1551-1579) aż do czasów ostatniego polskiego biskupa Warmii przed zaborami - Ignacego Krasickiego (1767-1795) witano tu uroczyście nowych biskupów podczas ich wjazdu do diecezji. To w Butrynach, w miejscowej karczmie odbywał się przeładunek broni szmuglowanej tędy dla powstańców walczących w Powstaniu Styczniowym. Tu tutaj pracował wybitny Warmiak- ksiądz Walenty Barczewski (1883) a latach 1904 - 1933 proboszczem był ksiądz Wacław Osiński. Wacław Osiński był redaktorem wydawanego w tych latach w języku polskim czasopisma „Warmiak” (1893-1905). Obok "Nowin Warmińskich" (1890-1891) czasopismo prezentowało program katolickiej partii Centrum. W marcu 1911 r. ks. Osiński założył w Butrynach Katolicki Związek Robotniczy. Po I wojnie światowej należał do przywódców polskiej ludności Warmii i Powiśla. W 1919 r. zastał wybrany do sejmiku powiatowego w Olsztynie jako reprezentant ludności polskiej. Pełnił funkcję Wiceprezesa Warmińskiej Rady Ludowej na Warmii. Rok później został redaktorem pisma „Przyjaciel Ludu”, organu Związku Towarzystw Ludowych.

W 1920 r., podczas przygotowań do plebiscytu zdecydowanie opowiedział się po stronie polskiej. Czynnie uczestnicząc w kampanii plebiscytowej - przemawiając na wiecach i agitując za przynależnością tych ziem do Polski. Po przegranym referendum ks. Osiński był członkiem delegacji Polaków z Warmii, która udała się do premiera Witosa z prośbą o pomoc ze strony rządu. Jesienią 1920 r. został prezesem Związku Polaków w Prusach Wschodnich a także współzałożycielem i prezesem IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech.

Ks. Osiński wielokrotnie padał ofiarę ataków i szykan ze strony prasy oraz bojówek niemieckich. W marcu 1933 r. niemieccy bojówkarze zdemolowali jego plebanię. Został też publicznie znieważony, gdy jako najstarszy wiekiem przewodniczył obradom sejmiku powiatowego w Olsztynie. Czując nieprzychylność do swojej osoby kurii biskupiej we Fromborku przeszedł w czerwcu 1933 r. na emeryturę, aby wolny od nacisków poświecić się pracy na rzecz Polaków na Warmii i Mazurach. Od 1935 r. był opiekunem harcerstwa na Warmii i Powiślu. W 1938 r. przewodniczył sejmikowi IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech. Po wybuchu wojny w 1939 roku aresztowany i uwięziony w obozie koncentracyjnym Hohenbruch, a później w Sachsenhausen. Wkrótce został zwolniony oraz ponownie aresztowany w 1940 roku. Zmarł z wycieńczenia w kilka dni po wyzwoleniu, w Wejherowie, 17 marca 1945 roku.

Bibliografia

1.http://portalwiedzy.onet.pl/76608,,,,osinski_waclaw_ksawery,haslo.html
2.http://kandyty.wm.pl/65887,Z-wizyta-u-ksiedza-Pietrzyka.html#ixzz2HfOh1kj5
3.http://kandyty.wm.pl/65887,Z-wizyta-u-ksiedza-Pietrzyka.html#ixzz2HfOXmEQP
4.http://pl.wikipedia.org/wiki/Butryny
5.Jan Chłosta. Znani i nieznani olsztyniacy XIX i XX wieku. Książnica Polska, Olsztyn 1996.