Edmund Grajewski

(1914 - 1985) - scenograf, malarz

Biografia

Urodzony w Wilnie. Absolwent Wolnej Szkoły Malarstwa i Rysunku przy Wileńskim Towarzystwie Artystów Plastyków. Ukończył szkołę 1933 r. W tym samym czasie rozpoczął pracę w Teatrze Muzycznym „Lutnia” i Teatrze Dramatycznym „Reduta” w Wilnie. Do Olsztyna przybył w 1945 r. gdzie rozpoczął pracę w Teatrze im. Stefana Jaracza jako scenograf. W 1949 r. wyjechał z Olsztyna i pracował w teatrach w: Gnieźnie, Toruniu i Łodzi. Do Olsztyna wrócił w 1955 r. i ponownie podjął pracę w Teatrze im. Stefana Jaracza, współpracował także z Teatrem Lalek „Czerwony Kapturek”. Jako malarz zadebiutował w 1945 r. na wystawie w Toruniu.

Działalność

W 1947 r. uczestniczył w organizacji Teatru Lalkowego w Olsztynie działającego później przy Wojewódzkim Domu Kultury jako Teatr „Warmiaczek”. Zajmował się kształceniem kadry amatorskiego ruchu teatralnego w Studium Wojewódzkiego Domu Kultury w Olsztynie. W roku 1946 wspólnie z Hieronimem Skurpskim oraz Janiną Zielińską organizował pierwsze wystawy plastyczne w Olsztynie. W 1957 r. został przyjęty do Olsztyńskiego Oddziału ZPAP.

Twórczość

Ponad sto projektów jego scenografii zostało zrealizowanych. Wspólnie z Karolem Adwentowiczem przygotował dekoracje oraz kostiumy do sztuk w teatrze olsztyńskim:

• „Ojciec”, Augusta Strindberga (1946)
  
• „Damy i huzary”, Aleksandra Fredry w reż. Mariana Bogusławskiego (1946)
  
• „Warszawianka”, Stanisława Wyspiańskiego (1947)
  
• „Zapora”, Janusza Teodora Dybowskiego w reż. Stanisława Milskiego (1949)
  

Oprócz malarstwa i scenografii zajmował się także oprawą plastyczną regionalnych widowisk, również wystrojem okolicznościowo - plastycznym Olsztyna oraz innych miast województwa olsztyńskiego. Malarstwu poświęcił się po przejściu na emeryturę, utrwalając na płótnie starą architekturę miasteczek Warmii i Mazur a także Olsztyna.

Wystawy

Wystawy indywidualne

• 1964 - Wystawa malarstwa, grafiki i scenografii, BWA Olsztyn-Zamek
• 1968 - „Miasta i miasteczka Warmii i Mazur”, BWA Olsztyn-Zamek
• 1973 - Wystawa malarstwa i rysunku „Lidzbark – miasto Kopernika”, BWA Olsztyn

Wystawy zbiorowe

• 1945 - Wystawa Okręgu Pomorskiego ZPAP, Toruń
• 1946 - Wystawa Olsztyńskiego Oddziału ZPAP, Olsztyn
• 1954/55 - Wystawa plastyki olsztyńskiej, Grudziądz
• 1955 - „XX lat plastyki olsztyńskiej 1946-1966”, Olsztyn
• 1966 - II Doroczna wystawa plastyki olsztyńskiej, Reszel
• 1970 - V Doroczna wystawa plastyki olsztyńskiej, Reszel
• 1970 - „25 lat plastyki olsztyńskiej”, Olsztyn
• 1973 - wystawa plastyki olsztyńskiej z okazji otwarcia nowej Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Olsztynie
• 1977 – „XXX lat plastyki olsztyńskiej”, Olsztyn
• 1980 – „Plastyka olsztyńska w 35-leciu PRL”, Olsztyn

Prezentacje pośmiertne

• 2003 - „Artyści wdzięcznej pamięci”, Olsztyn

Bibliografia

1. 60 lat Okręgu Olsztyńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków : red. wyd. zespół ; oprac. materiałów archiwalnych Wanda Radziemska, Adam Kurłowicz ; oprac. i red. not biograficznych Krystyna Koziełło-Poklewska, Maja Radziemska, Wanda Radziemska [et al.] ; teksty zamówione Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Helena Piotrowska, Wanda Radziemska, Artur Nichthauser ; tł. Monika Być, Anaïs Fourrier, Joanna Jensen, Krzysztof Gebure ; oprac. graf. Adam Kurłowicz ; rys. Edward Michalski, Hieronim Skurpski. Olsztyn: Okręg Olsztyński Związku Polskich Artystów, 2008. - S.159-161: Edmund Grajewski