Pomnik Grunwaldzki

Źródło: Z zaproszenia na uroczystości 2010. Ze zbiorów WBP w Olsztynie

Pomnik odsłonięty 17 lipca 1960 r. w 550. rocznicę bitwy pod Grunwaldem.

Opis

Pomnik powstał według projektu rzeźbiarza Jerzego Bandury i architekta Witolda Cęckiewicza. Usytuowany na Wzgórzu Zwycięstwa, w miejscu, gdzie według profesora Stefana Kuczyńskiego zostały okrążone i zniszczone chorągwie wielkiego mistrza. Pomnik składa się z trzech obiektów:

• Obelisku - dwóch bloków granitowych umieszczonych na postumencie, z wyrytymi dwiema twarzami słowiańskich wojów, zwrócone na zachód i ku północy.
• Jedenastu 30-metrowych masztów, stojących jeden obok drugiego z umieszczonymi na nich znakami chorągwi rycerstwa biorącego udział w bitwie 1410 r. po stronie zwycięzców – chorągwi polskich, litewskich, ruskich i czeskich. Najbardziej wyeksponowane są chorągwie – Witolda, litewska Pogoń, jeździec na koniu trzymający nad głową miecz oraz Orzeł Biały – symbolizujący chorągiew krakowską i królewską jednocześnie.
• Amfiteatr z pomieszczeniami Muzeum Bitwy Grunwaldzkiej, audytorium, salą kinową oraz mapą plastyczną, przedstawiającą rozmieszczenie wojsk przed rozpoczęciem bitwy.

Historia

Na wspólnym posiedzeniu Prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu i Komitetu Obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego, 7 czerwca 1958 roku podjęto decyzję o uczczeniu 550. rocznicy zwycięstwa grunwaldzkiego. Ostateczna decyzja budowy pomnika zapadła jesienią 1959 r. Granit użyty do budowy pochodził z kamieniołomów w Strzegomiu, maszty zostały wykonane w hutach „Batory” i „Ferrum” w Katowicach. Fundamenty pod obelisk i maszty zostały wykonane przez Olsztyńskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego. Uroczyste odsłonięcie odbyło się podczas patriotycznej manifestacji, 17 lipca 1960 r. z udziałem przedstawicieli najwyższych władz państwowych i politycznych: pierwszego sekretarza Komitetu Centralnego PZPR Władysława Gomułki, premiera Józefa Cyrankiewicza i przewodniczącego Rady Państwa Aleksandra Zawadzkiego w 550. rocznicę bitwy.

Bibliografia

1. Brzozowski, Stanisław: Pomnik, który przetrwał / Stanisław Brzozowski . – Il. // „Gazeta Olsztyńska”. – 2010, nr 152, s. 16.
2. Mierzwa, Waldemar: Grunwald pole bitwy / Waldemar Mierzwa. – Warszawa : Wydawnictwo PTTK „Kraj“, 1986.