Kaplica pw. św. Rocha w Braniewie

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku.

Lokalizacja

Kaplica została wybudowana na terenie Braniewa (niem. Braunsberg), poza murami starego miasta, na dawnym cmentarzu nowomiejskim (obecna ulica Olsztyńska).

Historia

Budowlę wzniesiono z fundacji mieszczan w 1711 roku. Powstała ona na miejscu wcześniejszej, drewnianej kapliczki cmentarnej, jako wotum po zarazie, która panowała w mieście w latach 1709-1710. Ofiary tej zarazy pochowano przy tej właśnie kaplicy. Odrestaurowano ją w 1894 roku, a w 1925 roku dobudowano boczne aneksy.

Opis

Jest to kaplica barokowa, orientowana, murowana z cegły i otynkowana. Wzniesiono ją na rzucie wydłużonego prostokąta. Od strony północnej i południowej przylegają do niej kwadratowe dobudówki przedsionka i kostnicy. Po stronie zachodniej znajduje się kruchta. Naroża kaplicy ujęte zostały w boniowane pasy, z wydatnym gzymsem podokapowym; okna i otwory wejściowe zamknięto łukiem odcinkowym. Szczyt wschodni oraz zachodni ozdobione zostały spływami wolutowymi z trójkątnym przyczółkiem. Po stronie zachodniej znajduje się także drewniana sygnaturka. Całość przykryto dachami dwuspadowymi z dachówki (oddzielne dla każdej części). Wnętrz podzielone zostało arkadami o łuku odcinkowym na kwadratowe prezbiterium i nawę o takim samym kształcie. Zachowały się w nich oryginalne (z 1711 roku) pozorne, czterodzielne sklepienia kopulaste, ozdobione dekoracyjnymi listwami i ze zwornikiem w formie zwisającej szyszki. W pozostałych pomieszczeniach stropy założono w 1894 i 1925 roku.

Bibliografia

1. Achremczyk, Stanisław: Braniewo / Stanisław Achremczyk, Alojzy Sztorc. Olsztyn - Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1995. – S. 237.
2. Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 20.