Dwór w Budach

Elewacja frontowa po remoncie.
Źródło: www.ciekawemazury.pl

Przed remontem.
Źródło: www.powiat.szczytno.pl

Elewacja ogrodowa przed remontem.
Źródło: www.powiat.szczytno.pl

Zabytek architektury wzniesiony w XIX wieku.

Lokalizacja

Rezydencja ziemska została wybudowana na terenie wsi Budy (niem. Moritzruhe), w otoczeniu parku i zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty (22 km na północ od Szczytna).

Historia

Znajdujący się tu majątek do początków XX wieku pełnił funkcję folwarku pomocniczego dóbr w Małszewku. Później, gdy został wydzielony, stał się własnością rodziny von Kalckreuth (od 1920 do 1945 roku należał do Ulricha von Kalckreuth). Znajdujący się tam dwór powstał w XIX wieku. W późniejszym okresie był rozbudowywany, a swój obecny wygląd zyskał na początku wieku XX. Po drugiej wojnie światowej na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast dwór zaadaptowano na mieszkania pracownicze. Obecnie jest to własność prywatna. W ostatnich latach dwór został odrestaurowany.

Opis

Budowla posiada cechy eklektyczne. Niektórym elementom architektonicznym nadano cechy barokowe, asymetrycznością rozwiązań nawiązuje zaś do secesji. Parterowy dwór został wzniesiony na rzucie prostokąta i przykryty wysokim dachem mansardowym. Od frontu znajduje się dwukondygnacyjny, wieloboczny ryzalit (przesunięty ku prawej stronie), przykryty spiczastym, wielopołaciowym dachem. W elewacji ogrodowej usytuowano (również niesymetrycznie) płytki ryzalit tej samej wysokości, zwieńczony szczytem wolutowym z trójkątnym naczółkiem. W dolnej kondygnacji znajduje się otwarta weranda, której zadaszenie wsparte zostało na sześciu kolumnach.

Bibliografia

1. Grabowski, Sławomir: Z dziejów gminy Dźwierzuty / Sławomir Grabowski // „Rocznik Mazurski”. – 2006, T. 10, s. 3-6.
2. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 135.
3. Liżewska, Iwona: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej / Iwona Liżewska, Wiktor Knercer. – Olsztyn : Remix : Związek Gmin Mazurskich „Jurand”, 1998. – S. 31.

Zobacz też

• Budy, gmina Dźwierzuty (niem Moritzruhe), materiał zamieszczony na stronie internetowej www.ciekawemazury.pl [dostęp 17.02.2014 r.]