Jan Brzeszczyński

(1873-1946) – nauczyciel, działacz oświatowy, poeta i kompozytor

Biografia

Jan Brzeszczyński urodził się 21 czerwca 1873 r. w Skomacku w rodzinie krawca, Jakuba i Wilhelminy z domu Barczyck. W 1895 r. ukończył seminarium nauczycielskie w Braniewie. Pracował w wielu szkołach na Warmii m.in. w Gietrzwałdzie, Gryźlinach, Przykopie, Nagladach, Gronitach. Na skutek odmowy przeniesienia się w głąb Niemiec władze niemieckie zwolniły Brzeszczyńskiego z pracy i pozbawiły pensji. Dzięki pomocy Banku Ludowego w Olsztynie przeniósł się do Barczewka. Zmuszony do dwuletniej pracy w Niemczech (Sauerland). Po czteroletnim procesie uzyskał emeryturę w 1928 roku. Po 1945 r. zatrudniony był w Zarządzie Miejskim w Bartoszycach, był też przewodniczącym powiatowej komisji weryfikacyjnej w latach 1945-1946. Zmarł 22 marca 1946 r. w Bartoszycach.

Działalność

Czynnie udzielał się społecznie, współpracował z organizacjami polskimi oraz działaczami warmińskimi. W 1891 r. zorganizował w Barczewie amatorski zespół teatralny. W okresie plebiscytowym prowadził polskie chóry. Współpracował z „Gazetą Olsztyńską” oraz „Gazetą Mazurską” i „Mazurem”. Był członkiem Centralnego Komitetu Związku Polaków w Prusach Wschodnich i członkiem Patronatu Szkolnictwa Związku Polaków w Prusach Wschodnich. Od listopada 1921 do 1926 był wiceprezesem Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego w Olsztynie. Redagował tygodniowy dodatek do „Gazety Olsztyńskiej” – „Przyjaciel Dzieci” (1922-1926).

Twórczość

Brzeszczyński był kompozytorem oraz poetą. W swoich utworach korzystał z folkloru mazurskiego. Jest autorem m.in. „Hejnału mazurskiego”, pieśni „Kiedy Mazur był panem”.

Bibliografia

1. Kopciał Janusz: Kalinowo : monografia gminy / Janusz Kopciał. – (Monografie Suwalsko-Mazurskie). - Suwałki : „Hańcza”. - 1994. – S. 118.
2. Oracki, Tadeusz: Rozmówiłbym kamień...: z dziejów literatury ludowej oraz piśmiennictwa regionalnego Warmii i Mazur w XIX i XX wieku / Tadeusz Oracki. – Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976. – S. 268-269.
3. Oracki, Tadeusz: Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku) / Tadeusz Oracki. – Warszawa : Instytut Wydawniczy PAX, 1983. – S. 67.