Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Bartołtach Wielkich: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
 
Linia 2: Linia 2:
 
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.panoramio.com/photo/16598891 www.panoramio.com] ]]
 
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.panoramio.com/photo/16598891 www.panoramio.com] ]]
 
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_3.jpg|thumb|right|200px|Źródło: ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1'', red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 101.]]
 
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_3.jpg|thumb|right|200px|Źródło: ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1'', red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 101.]]
 +
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_5.jpg|thumb|right|200px| Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.<br>Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=18047&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]]
 
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_4.jpg|thumb|right|200px| Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.<br>Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=18045&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]]
 
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_4.jpg|thumb|right|200px| Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.<br>Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=18045&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]]
[[Image: kosciol_jakub_bartolty_5.jpg|thumb|right|200px| Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.<br>Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=18047&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]]
 
  
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku.  
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku.  
Linia 11: Linia 11:
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z końca XIV wieku. W wieku XVI na jej miejscu wybudowano nowy kościół. W dniu 14 marca 1582 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński {{ewim:Marcin Kromer| Marcin Kromer]]. Budowla ta została jednak zniszczona w wyniku pożaru w 1620 roku. Na przełomie XVII i XVIII wieku na jej fundamentach i pozostałościach murów wzniesiono obecny kościół. W 1702 roku jego poświęcenia dokonał biskup [[ewim:Andrzej Załuski|Andrzej Załuski]]. W połowie XIX wieku kościół ten został przebudowany, a w 1897.roku drewnianą wieżę dzwonniczą zastąpiono konstrukcją murowaną. Od 1862 roku istnieje tu parafia [[Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Bartołtach Wielkich| pw. św. Jakuba Apostoła]].
+
Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z końca XIV wieku. W wieku XVI na jej miejscu wybudowano nowy kościół. W dniu 14 marca 1582 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński [[ewim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]]. Budowla ta została jednak zniszczona w wyniku pożaru w 1620 roku. Na przełomie XVII i XVIII wieku na jej fundamentach i pozostałościach murów wzniesiono obecny kościół. W 1702 roku jego poświęcenia dokonał biskup [[ewim:Andrzej Załuski|Andrzej Załuski]]. W połowie XIX wieku kościół ten został przebudowany, a w 1897.roku drewnianą wieżę dzwonniczą zastąpiono konstrukcją murowaną. Od 1862 roku istnieje tu parafia [[Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Bartołtach Wielkich| pw. św. Jakuba Apostoła]].
  
 
==Opis==
 
==Opis==

Wersja z 10:12, 11 lut 2014

Źródło: Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1, red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 101.
Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.
Źródło: www.kolomedievi.umk.pl
Fot. Joanna Jakutowicz. 2012 rok.
Źródło: www.kolomedievi.umk.pl

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie wsi Bartołty Wielkie (niem. Groβ Bartelsdorf). Wieś położona jest pomiędzy Jeziorem Tumiańskim i Bartołtem Wielkim, w gminie Barczewo, w powiecie olsztyńskim.

Historia

Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z końca XIV wieku. W wieku XVI na jej miejscu wybudowano nowy kościół. W dniu 14 marca 1582 roku jego konsekracji dokonał biskup warmiński Marcin Kromer. Budowla ta została jednak zniszczona w wyniku pożaru w 1620 roku. Na przełomie XVII i XVIII wieku na jej fundamentach i pozostałościach murów wzniesiono obecny kościół. W 1702 roku jego poświęcenia dokonał biskup Andrzej Załuski. W połowie XIX wieku kościół ten został przebudowany, a w 1897.roku drewnianą wieżę dzwonniczą zastąpiono konstrukcją murowaną. Od 1862 roku istnieje tu parafia pw. św. Jakuba Apostoła.

Opis

Jest to kościół orientowany, salowy, murowany z cegły, z wyjątkiem wieży otynkowany. W ukształtowaniu jego bryły widać wpływy gotyckie. Współistnieją one z barokowym detalem architektonicznym i elementami dekoracji wnętrza (regencyjna ornamentyka stropu w prezbiterium). Po stronie wschodniej znajduje się niższe i nieco węższe od nawy, półkoliście zamknięte prezbiterium. Na jego szczycie wznosi się niewielka latarenka zwieńczona chorągiewką z datą 1888. Po stronie zachodniej znajduje się wieża z kruchtą w przyziemiu. W dolnych kondygnacjach ma ona kształt prostokątny, w wyższych, zwężających się ku górze, ośmiokątny. Całość wieńczy hełm kopułowy i latarnią i umieszczonym na szczycie kutym, metalowym krzyżem. Ściany korpusu nawowego, z prostokątnymi oknami zamkniętymi łukiem odcinkowym, wzmocnione zostały szkarpami. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. We wnętrzu zastosowano strop drewniany płaski.

Wyposażenie

Większość wyposażenia datuje się na XIX wiek. Z okresów wcześniejszych pochodzi m.in.:

  • barokowy ołtarz główny z około 1700 roku, z obrazem św. Jakuba Apostoła,
  • rokokowa ambona,
  • renesansowa płyta nagrobna Michała Lubieńskiego z 1624 roku.

W przedsionku kościoła znajduje się także, pochodząca z przydrożnej kapliczki, ludowa rzeźba Matki Boskiej trzymającej na kolanach martwego Jezusa Chrystusa

Bibliografia

  1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 100-101.
  2. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 54-55.

Zobacz też