Kaplica Jerozolimska w Ornecie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: kaplica_jerozolimska_orneta_1.jpg|thumb|right| | + | [[Image: kaplica_jerozolimska_orneta_1.jpg|thumb|right|250px|Źródło: [http://zabytki.ocalicodzapomnienia.eu/zabytek-2-9-1-2471.html www.zabytki.ocalicodzapomnienia.eu] ]] |
| − | [[Image: kaplica_jerozolimska_orneta_2.jpg|thumb|right| | + | [[Image: kaplica_jerozolimska_orneta_2.jpg|thumb|right|250px|Źródło: [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/gallery,1,16390.html www.polskaniezwykla.pl] ]] |
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Kaplicę wybudowano na niewielkim pagórku w pobliżu [[ewim:Orneta |Ornety]] (Wormidtt), przy drodze do [[ewim:Pasłęk |Pasłęka]]. | + | Kaplicę wybudowano na niewielkim pagórku w pobliżu [[ewim:Orneta |Ornety]] (niem. Wormidtt), przy drodze do [[ewim:Pasłęk |Pasłęka]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Pierwsze informacje na temat | + | Kaplica w tym miejscu (dawniej pw. św. Krzyża) ufundowana została prawdopodobnie w. XVI jako kaplica Drogi Krzyżowej. Pierwsze pewne informacje na jej temat pochodzą z 1606 roku. Obecna budowla została wzniesiona na miejscu poprzedniej w 1829 roku. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| − | Niewielką, późnobarokową | + | Niewielką, późnobarokową, salową budowlę wzniesiono na planie prostokąta. Kaplica jest orientowana, murowana i otynkowana. Jej elewacje zdobią płytkie blendy i pilastry, a wieńczą trójkątne szczyty z wolutami. Całość przykryto dwuspadowym dachem. We wnęce zachodniej znajduje się wejście, we wschodniej płytka nisza z krucyfiksem późnobarokowym z około 1740 roku. W elewacjach bocznych umieszczono dwa okna o łuku odcinkowym, w opaskach, ujęte płytkimi wnękami. |
| + | |||
| + | ==Wyposażenie== | ||
| + | Wewnątrz znajduje się zabytkowe wyposażenie, m.in. barokowy ołtarz z około 1800 roku, pochodzący z [[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie |kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Ornecie]] (z kaplicy św. Krzyża). W ołtarzu umieszczono rzeźbę Najświętszej Marii (w pierwszej kondygnacji) i Chrystusa Zmartwychwstałego w zwieńczeniu, a w polu środkowym krucyfiks na tle malowanego krajobrazu. Z innych, zdemontowanych w orneckim kościele ołtarzy, przeniesiono do kaplicy (po 1830 roku) renesansowe obrazy, w tym cykl przedstawień z życia św. Marii Magdaleny, scenę Ukrzyżowania i zdjęcia z Krzyża (początek XVII wieku). W kaplicy znajdują się także drewniane świeczniki empirowe z początku XIX wieku. | ||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
Wersja z 18:51, 5 lut 2014
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku.
Lokalizacja
Kaplicę wybudowano na niewielkim pagórku w pobliżu Ornety (niem. Wormidtt), przy drodze do Pasłęka.
Historia
Kaplica w tym miejscu (dawniej pw. św. Krzyża) ufundowana została prawdopodobnie w. XVI jako kaplica Drogi Krzyżowej. Pierwsze pewne informacje na jej temat pochodzą z 1606 roku. Obecna budowla została wzniesiona na miejscu poprzedniej w 1829 roku.
Opis
Niewielką, późnobarokową, salową budowlę wzniesiono na planie prostokąta. Kaplica jest orientowana, murowana i otynkowana. Jej elewacje zdobią płytkie blendy i pilastry, a wieńczą trójkątne szczyty z wolutami. Całość przykryto dwuspadowym dachem. We wnęce zachodniej znajduje się wejście, we wschodniej płytka nisza z krucyfiksem późnobarokowym z około 1740 roku. W elewacjach bocznych umieszczono dwa okna o łuku odcinkowym, w opaskach, ujęte płytkimi wnękami.
Wyposażenie
Wewnątrz znajduje się zabytkowe wyposażenie, m.in. barokowy ołtarz z około 1800 roku, pochodzący z kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Ornecie (z kaplicy św. Krzyża). W ołtarzu umieszczono rzeźbę Najświętszej Marii (w pierwszej kondygnacji) i Chrystusa Zmartwychwstałego w zwieńczeniu, a w polu środkowym krucyfiks na tle malowanego krajobrazu. Z innych, zdemontowanych w orneckim kościele ołtarzy, przeniesiono do kaplicy (po 1830 roku) renesansowe obrazy, w tym cykl przedstawień z życia św. Marii Magdaleny, scenę Ukrzyżowania i zdjęcia z Krzyża (początek XVII wieku). W kaplicy znajdują się także drewniane świeczniki empirowe z początku XIX wieku.
Ciekawostki
- Na wzniesieniu, na którym znajduje się kaplica, wykonywano niegdyś wyroki zasądzone przez władze miejskie. Stąd dawna nazwa tego miejsca „Wzgórze Szubieniczne”.
Bibliografia
- Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 158.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 109.
Zobacz też
- Mańkowski, Waldemar: Kaplica Jerozolimska, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.orneta.net [dostęp 31.10.2013 r.]
