Anneliese Triller: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Image:triller_anneliese2.jpg|thumb|right|250px|Olsztyn, Hosianum, 1999.]] | [[Image:triller_anneliese2.jpg|thumb|right|250px|Olsztyn, Hosianum, 1999.]] | ||
[[Image:triller_anneliese3.jpg|thumb|right|250px|Dzieje Gimnazjum braniewskiego w opracowaniu m.in. A. Triller. Osnabruck, 1965.]] | [[Image:triller_anneliese3.jpg|thumb|right|250px|Dzieje Gimnazjum braniewskiego w opracowaniu m.in. A. Triller. Osnabruck, 1965.]] | ||
| − | (1903-1998) – archiwistka, historyk, organizatorka [[Archiwum Diecezji Warmińskiej we Fromborku]], badaczka historii Warmii | + | (1903-1998) – archiwistka, historyk, organizatorka [[Archiwum Diecezji Warmińskiej we Fromborku]], badaczka historii [[ewim:Warmia|Warmii]] |
==Biografia== | ==Biografia== | ||
| − | Anneliese Klara Thriller urodziła się 11 sierpnia 1903 r. w Lipsku w protestanckiej rodzinie profesora chorób oczu Artura Birsch-Hirschfelda oraz Anny z domu Hoewer. Ukończyła Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Luizy w Królewcu. Jej ojciec był w tym czasie profesorem Albertyny. Podjęła studia w Lipsku, Bonn i Królewcu. Studiowała historię, łacinę, filologię romańską i niemiecką. W 1924 r. pod wpływem warmińskiego biskupa Augustyna Bludaua przyjęła katolicyzm. Wówczas też zainteresowała się dziejami Warmii, co znalazło wyraz w jej pracy doktorskiej. W 1931 r. otrzymała doktorat na podstawie pracy dotyczącej dziejów Kapituły Kolegiackiej w Dobrym Mieście w latach 1341-1811.<ref>Praca doktorska Anneliese Thriller została przetłumaczona na język polski przez ks. Stanisława Walczyka. Jednak nie wydano jej. Częściowo materiał został zaprezentowany w ''Słowniku biograficznym Kapituły Kolegiackiej w Dobrym Mieście'', red. jan Guzowski ; aut. haseł Anneliese Birch-Hirschfeld Triller [et al.], Olsztyn, „Hosianum”, 1999, (Rozprawy Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie ; nr 11), Bibliogr. s. 155-161.</ref> Następnie odbyła półroczną praktykę archiwalną w Instytucie Historycznym w Berlinie. Została zatrudniona w archiwum państwowym w Królewcu. W październiku 1933 r. objęła kierownictwo nad archiwum diecezjalnym we Fromborku. Przebywając we Fromborku zajmowała obszerne mieszkanie w jednej ze starych kanonii, jakie przyznał jej rządca diecezji. W sierpniu 1941 r. poślubiła docenta slawistyki Akademii Państwowej w Braniewie Alfonsa Thrillera<ref>Ślubu udzielił biskup [[Maksymilian Kaller]] w swojej kaplicy.</ref>, tłumacza polskich dokumentów. Ze związku urodziło się czworo dzieci, z czego córka Dorothea przejęła zainteresowania historią Warmii. Wielokrotnie odwiedzała Olsztyn. Utrzymywała kontakt z Archiwum Diecezjalnym, współpracując z badaczami dziejów Warmii, m.in. [[Jan Obłąk|Janem Obłąkiem]], ks. [[Jan Borzyszkowski|Janem Borzyszkowskim]]. Zmarła 15 kwietnia 1998 r. w Bonn. | + | Anneliese Klara Thriller urodziła się 11 sierpnia 1903 r. w Lipsku w protestanckiej rodzinie profesora chorób oczu Artura Birsch-Hirschfelda oraz Anny z domu Hoewer. Ukończyła Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Luizy w [[ewim:Królewiec|Królewcu]]. Jej ojciec był w tym czasie profesorem Albertyny. Podjęła studia w Lipsku, Bonn i Królewcu. Studiowała historię, łacinę, filologię romańską i niemiecką. W 1924 r. pod wpływem warmińskiego biskupa Augustyna Bludaua przyjęła katolicyzm. Wówczas też zainteresowała się dziejami Warmii, co znalazło wyraz w jej pracy doktorskiej. W 1931 r. otrzymała doktorat na podstawie pracy dotyczącej dziejów [[Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście|Kapituły Kolegiackiej w Dobrym Mieście]] w latach 1341-1811.<ref>Praca doktorska Anneliese Thriller została przetłumaczona na język polski przez ks. Stanisława Walczyka. Jednak nie wydano jej. Częściowo materiał został zaprezentowany w ''Słowniku biograficznym Kapituły Kolegiackiej w Dobrym Mieście'', red. jan Guzowski ; aut. haseł Anneliese Birch-Hirschfeld Triller [et al.], Olsztyn, „Hosianum”, 1999, (Rozprawy Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie ; nr 11), Bibliogr. s. 155-161.</ref> Następnie odbyła półroczną praktykę archiwalną w Instytucie Historycznym w Berlinie. Została zatrudniona w archiwum państwowym w Królewcu. W październiku 1933 r. objęła kierownictwo nad archiwum diecezjalnym we [[ewim:Frombork|Fromborku]]. Przebywając we Fromborku zajmowała obszerne mieszkanie w jednej ze starych kanonii, jakie przyznał jej rządca diecezji. W sierpniu 1941 r. poślubiła docenta slawistyki Akademii Państwowej w Braniewie Alfonsa Thrillera<ref>Ślubu udzielił biskup [[Maksymilian Kaller]] w swojej kaplicy.</ref>, tłumacza polskich dokumentów. Ze związku urodziło się czworo dzieci, z czego córka Dorothea przejęła zainteresowania historią Warmii. Wielokrotnie odwiedzała [[ewim:Olsztyn|Olsztyn]]. Utrzymywała kontakt z Archiwum Diecezjalnym, współpracując z badaczami dziejów Warmii, m.in. [[Jan Obłąk|Janem Obłąkiem]], ks. [[Jan Borzyszkowski|Janem Borzyszkowskim]]. Zmarła 15 kwietnia 1998 r. w Bonn. |
==Działalność== | ==Działalność== | ||
| − | W 1932 r. związała swoją działalność z Warmią, kiedy to jako pierwsza kobieta w Niemczech zajęła się porządkowaniem, a następnie prowadzeniem Archiwum Diecezji Warmińskiej (biskupiego i kapituły) we Fromborku. Tworzyła je, gromadząc m.in. akta sprowadzane z poszczególnych parafii. Obowiązki archiwistki powierzył jej biskup [[Maksymilian Kaller]] oraz dziekan Kapituły Warmińskiej ks. [[Alojzy Marquardt]]. Współpracowała ze wznowionym w 1950 r. w Niemczech „[[Ermlandbuch|Kalendarzem Warmińskim]]”. | + | W 1932 r. związała swoją działalność z [[ewim:Warmia|Warmią]], kiedy to jako pierwsza kobieta w Niemczech zajęła się porządkowaniem, a następnie prowadzeniem Archiwum Diecezji Warmińskiej (biskupiego i kapituły) we Fromborku. Tworzyła je, gromadząc m.in. akta sprowadzane z poszczególnych parafii. Obowiązki archiwistki powierzył jej biskup [[Maksymilian Kaller]] oraz dziekan Kapituły Warmińskiej ks. [[Alojzy Marquardt]]. Współpracowała ze wznowionym w 1950 r. w Niemczech „[[Ermlandbuch|Kalendarzem Warmińskim]]”. |
==Publikacje== | ==Publikacje== | ||
| − | W jej dorobku naukowym znajduje się ponad 300 artykułów i książek poświęconych głównie stosunkom Warmii i Prus Książęcych, genealogii rodów warmińskich. W wyniku kontaktów, jakie nawiązała z warmińskimi parafiami powstały opracowania dotyczące m.in. historii parafii w Ignalinie czy Bartągu. W swoich pracach ustaliła też nazwiska mieszczan fromborskich z lat 1626-1630 oraz królewieckich katolików z 1773 r. Opracowała również biografie warmińskich biskupów w tym [[Stanisław Hozjusz|Stanisława Hozjusza]]. Zajmowała się też biografią mistyczki Doroty Mątowów<ref>Richard Stachnik, Anneliese Triller, ''Dorothea von Montau'', Muenster, 1976</ref>, działalnością sektową Justyny Dargel, obecnością Żydów, procesami o czary na Warmii, i innymi tematami z historii Warmii.<ref> Anneliese Thriller, ''Ermlandische Scharfrichter im 18'' (''O katach warmińskich w XVIII w.''). Jahrhundert, „Zeitschrift fur die Geschichte und Altertumskunde Ermlands”, 1980, Bd. 40, s. 94-97.</ref> | + | W jej dorobku naukowym znajduje się ponad 300 artykułów i książek poświęconych głównie stosunkom Warmii i Prus Książęcych, genealogii rodów warmińskich. W wyniku kontaktów, jakie nawiązała z warmińskimi parafiami powstały opracowania dotyczące m.in. historii parafii w Ignalinie czy Bartągu. W swoich pracach ustaliła też nazwiska mieszczan fromborskich z lat 1626-1630 oraz królewieckich katolików z 1773 r. Opracowała również biografie [[ewim:biskupi warmińscy|warmińskich biskupów]] w tym [[Stanisław Hozjusz|Stanisława Hozjusza]]. Zajmowała się też biografią mistyczki Doroty Mątowów<ref>Richard Stachnik, Anneliese Triller, ''Dorothea von Montau'', Muenster, 1976</ref>, działalnością sektową Justyny Dargel, obecnością Żydów, procesami o czary na Warmii, i innymi tematami z historii Warmii.<ref> Anneliese Thriller, ''Ermlandische Scharfrichter im 18'' (''O katach warmińskich w XVIII w.''). Jahrhundert, „Zeitschrift fur die Geschichte und Altertumskunde Ermlands”, 1980, Bd. 40, s. 94-97.</ref> |
==Udział w organizacjach== | ==Udział w organizacjach== | ||
| − | Od 1930 r. była członkiem Warmińskiego Towarzystwa Historycznego (Historischer Verein fur Ermland). Od 1934 r. zasiadała w zarządzie, zaś w latach 1956-1989 pełniła funkcję wiceprezesa towarzystwa. Od 1967 r. była prezesem honorowym. Zasiadała także w gremiach kierowniczych różnych towarzystw świeckich i kościelnych, wpływając na organizację badań nad dziejami Warmii na Zachodzie. | + | Od 1930 r. była członkiem [[ewim:Warmińskie Towarzystwo Historyczne|Warmińskiego Towarzystwa Historycznego]] (Historischer Verein fur Ermland). Od 1934 r. zasiadała w zarządzie, zaś w latach 1956-1989 pełniła funkcję wiceprezesa towarzystwa. Od 1967 r. była prezesem honorowym. Zasiadała także w gremiach kierowniczych różnych towarzystw świeckich i kościelnych, wpływając na organizację badań nad dziejami Warmii na Zachodzie. |
==Nagrody i odznaczenia== | ==Nagrody i odznaczenia== | ||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
[[Category:Olsztyn|Triller,Anneliese]] | [[Category:Olsztyn|Triller,Anneliese]] | ||
[[Category:Powiat braniewski|Triller,Anneliese]] | [[Category:Powiat braniewski|Triller,Anneliese]] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:1918-1944|Triller,Anneliese]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:1945-1989|Triller,Anneliese]] |
[[Category:1971-1980|Triller,Anneliese]] | [[Category:1971-1980|Triller,Anneliese]] | ||
[[Category:1981-1990|Triller,Anneliese]] | [[Category:1981-1990|Triller,Anneliese]] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:1990-|Triller,Anneliese]] |
Wersja z 17:37, 6 lip 2014
(1903-1998) – archiwistka, historyk, organizatorka Archiwum Diecezji Warmińskiej we Fromborku, badaczka historii Warmii
Spis treści
Biografia
Anneliese Klara Thriller urodziła się 11 sierpnia 1903 r. w Lipsku w protestanckiej rodzinie profesora chorób oczu Artura Birsch-Hirschfelda oraz Anny z domu Hoewer. Ukończyła Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Luizy w Królewcu. Jej ojciec był w tym czasie profesorem Albertyny. Podjęła studia w Lipsku, Bonn i Królewcu. Studiowała historię, łacinę, filologię romańską i niemiecką. W 1924 r. pod wpływem warmińskiego biskupa Augustyna Bludaua przyjęła katolicyzm. Wówczas też zainteresowała się dziejami Warmii, co znalazło wyraz w jej pracy doktorskiej. W 1931 r. otrzymała doktorat na podstawie pracy dotyczącej dziejów Kapituły Kolegiackiej w Dobrym Mieście w latach 1341-1811.[1] Następnie odbyła półroczną praktykę archiwalną w Instytucie Historycznym w Berlinie. Została zatrudniona w archiwum państwowym w Królewcu. W październiku 1933 r. objęła kierownictwo nad archiwum diecezjalnym we Fromborku. Przebywając we Fromborku zajmowała obszerne mieszkanie w jednej ze starych kanonii, jakie przyznał jej rządca diecezji. W sierpniu 1941 r. poślubiła docenta slawistyki Akademii Państwowej w Braniewie Alfonsa Thrillera[2], tłumacza polskich dokumentów. Ze związku urodziło się czworo dzieci, z czego córka Dorothea przejęła zainteresowania historią Warmii. Wielokrotnie odwiedzała Olsztyn. Utrzymywała kontakt z Archiwum Diecezjalnym, współpracując z badaczami dziejów Warmii, m.in. Janem Obłąkiem, ks. Janem Borzyszkowskim. Zmarła 15 kwietnia 1998 r. w Bonn.
Działalność
W 1932 r. związała swoją działalność z Warmią, kiedy to jako pierwsza kobieta w Niemczech zajęła się porządkowaniem, a następnie prowadzeniem Archiwum Diecezji Warmińskiej (biskupiego i kapituły) we Fromborku. Tworzyła je, gromadząc m.in. akta sprowadzane z poszczególnych parafii. Obowiązki archiwistki powierzył jej biskup Maksymilian Kaller oraz dziekan Kapituły Warmińskiej ks. Alojzy Marquardt. Współpracowała ze wznowionym w 1950 r. w Niemczech „Kalendarzem Warmińskim”.
Publikacje
W jej dorobku naukowym znajduje się ponad 300 artykułów i książek poświęconych głównie stosunkom Warmii i Prus Książęcych, genealogii rodów warmińskich. W wyniku kontaktów, jakie nawiązała z warmińskimi parafiami powstały opracowania dotyczące m.in. historii parafii w Ignalinie czy Bartągu. W swoich pracach ustaliła też nazwiska mieszczan fromborskich z lat 1626-1630 oraz królewieckich katolików z 1773 r. Opracowała również biografie warmińskich biskupów w tym Stanisława Hozjusza. Zajmowała się też biografią mistyczki Doroty Mątowów[3], działalnością sektową Justyny Dargel, obecnością Żydów, procesami o czary na Warmii, i innymi tematami z historii Warmii.[4]
Udział w organizacjach
Od 1930 r. była członkiem Warmińskiego Towarzystwa Historycznego (Historischer Verein fur Ermland). Od 1934 r. zasiadała w zarządzie, zaś w latach 1956-1989 pełniła funkcję wiceprezesa towarzystwa. Od 1967 r. była prezesem honorowym. Zasiadała także w gremiach kierowniczych różnych towarzystw świeckich i kościelnych, wpływając na organizację badań nad dziejami Warmii na Zachodzie.
Nagrody i odznaczenia
Swoją działalnością naukową dążyła do zbliżenia między Polakami i Niemcami. W 1979 r. Jan Paweł II nadał jej medal Pro Ecclesia et Pontifice.
Bibliografia
- Chłosta, Jan: Biografie Niemców z Prus Wschodnich : Leksykon / Jan Chłosta. – Olsztyn : SQL, 2010. – S. 172.
- Chłosta, Jan: Słownik Warmii / Jan Chłosta. – Olsztyn : Litera, 2002. – S. 375-376.
- Chłosta, Jan: Dr Anneliese Triller : warmińskie biografie / Jan Chłosta // „Posłaniec Warmiński”. - 2003, nr 17, s. 10.
Przypisy
- ↑ Praca doktorska Anneliese Thriller została przetłumaczona na język polski przez ks. Stanisława Walczyka. Jednak nie wydano jej. Częściowo materiał został zaprezentowany w Słowniku biograficznym Kapituły Kolegiackiej w Dobrym Mieście, red. jan Guzowski ; aut. haseł Anneliese Birch-Hirschfeld Triller [et al.], Olsztyn, „Hosianum”, 1999, (Rozprawy Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie ; nr 11), Bibliogr. s. 155-161.
- ↑ Ślubu udzielił biskup Maksymilian Kaller w swojej kaplicy.
- ↑ Richard Stachnik, Anneliese Triller, Dorothea von Montau, Muenster, 1976
- ↑ Anneliese Thriller, Ermlandische Scharfrichter im 18 (O katach warmińskich w XVIII w.). Jahrhundert, „Zeitschrift fur die Geschichte und Altertumskunde Ermlands”, 1980, Bd. 40, s. 94-97.
Zobacz też
- Das Rösseler Pfarrbuch : Aufzeichnungen der Kirchenväter an der Pfarrkirche zu Rössel in den Jahren 1442 bis 1614, opracowanie autorstwa A. Triller w zbiorach Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej kpbc.umk.pl
