Jan Kowalski

Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie

(1936-2013) - iławski rzeźbiarz amator (drewno lipowe), poeta ludowy, lokalny animator kulturalny

Biografia

Urodził się w 2 lutego 1936 r. w Przybyłowie k. Częstochowy (woj. małopolskie), jako syn Tomasza i Kazimiery z d. Macoch. Po wojnie pracował jako wiejski weterynarz, mieszkając do 1967 r. w Nowym Dworze pod Sycowem. W 1970 r. rzeźbiarz przyjechał do Iławy i w tym samym roku podjął inicjatywę budowy Izby Twórczości Ludowej, aby upamiętniać i popularyzować tradycje ludowe Powiśla oraz Warmii i Mazur. Izba mogła funkcjonować w 1975 r. Kowalski stał się również lokalnym społecznym działaczem kultury, inicjując założenie Oddziału Iławskiego Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”. W tym czasie też zaczął uprawiać poezję i rzeźbić w drewnie lipowym. Był członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Na temat twórczości Kowalskiego zarówno poetyckiej jak i rzeźbiarskiej zrealizowano audycję w Redakcji Rolnej „Kiermasz pod Kogutkiem” w Polskim Radiu oraz w Telewizji Polskiej film dokumentalny pt. „Żyć radośniej”. Wiadomości nt. poczynań artystycznych twórcy pojawiły się również w telewizjach regionalnych oraz dawnej Czechosłowacji, NRD, Węgier i RFN

Twórczość

Całokształt jego twórczości był ściśle związany z tematyką ludową.

Rzeźba

Rzeźbił przede wszystkim wizerunki ludzkie oraz tradycyjne motywy warmińsko-mazurskie: postaci w strojach ludowych Warmii i Mazur, rolników podczas pracy, warmińskie baby oraz świątki. dzieła Kowalskiego znajdują się w muzeach etnograficznych w Toruniu, Warszawie, Krakowie, Kwidzynie , Gdańsku i Olsztynku.

Literatura

Uprawiał różnorakie formy literackie: satyrę, fraszkę, bajkę, opowiadanie, legendę, aforyzm. W 1970 r. zadebiutował jako poeta wierszem Dusza w miesięczniku „Głos”. Drukował również w: „Słowo Powszechne| Słowie Powszechnym”, „Zielonym Sztandarze”, „Gromada-Rolnik Polski”, „Ziemia i Pieśń”, „Biuletyn Informacyjny” Stowarzyszenia Twórców Ludowych „Twórczość Ludowa” oraz innych czasopismach lokalnych.

Wystawy

Uczestniczył w prawie 100 wystawach i konkursach sztuki ludowej w kraju i zagranicą (Czechy, Niemcy, Rosja, Wielka Brytania).

Nagrody i wyróżnienia

Zdobył liczne nagrody, wyróżnienia oraz dyplomy uznania podczas konkursów i ekspozycji krajowych oraz zagranicznych. Był również laureatem Artystycznej Nagrody im. Jana Pocka oraz trzykrotnym zdobywcą nagrody Ministra Kultury i Sztuki. W 2002 r. artysta otrzymał nagrodę im. Oskara Kolberga.

Publikacje

• Fraszki 1999 (Iława, 1999)
  

Pojedyncze wiersze poety ukazały się w:

• Antologii współczesnej poezji ludowej „Ojczyzna” (Lublin, 1983)
• Antologii ludowej liryki religijnej „Prowadź mnie w jasność” (Lublin, 1994)
• Antologia nadnaturalnej prozy ludowej „Pobożnych diabeł kusi” (Lublin, 1998).

Bibliografia

1. Niesiobędzki, Wiesław: Sylwetki Naszych Twórców : Jan Kowalski // w: Almanach Lauru Iławy : XXV-lecie Iławskiego Oddziału Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” 1975-2000 : XX Iławski Przegląd Twórczości o Laur Iławy / Wiesław Niesiobędzki. – Iława: [ICK SiT], 2000. – S. 11.