Maksymilian Kubacki: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
(→‎Bibliografia)
 
Linia 2: Linia 2:
 
[[Plik:Maksymilian Kubacki.jpg|thumb|right|220px|Maksymilian Kubacki]]
 
[[Plik:Maksymilian Kubacki.jpg|thumb|right|220px|Maksymilian Kubacki]]
  
−
(1930-1973) – nauczyciel, działacz społeczny, animator kultury
+
(1908-1984) – nauczyciel, działacz społeczny, animator kultury
  
−
==Biografia==
+
==Młodość==
−
Urodził się we Francji 31 grudnia 1930 r. w miejscowości Ensisheim koło Kolmar w Alzacji, w rodzinie polskiego emigranta Ignacego Jurdeczki (uczestnika Powstania Wielkopolskiego z 1918 r.) i Marty ze Zdrojków. Jego ojciec pochodził z Chojna koło Rawicza, a do Francji wyemigrował w poszukiwaniu pracy po I wojnie światowej. Jego matka pochodziła z rodziny mieszkającej w miejscowości [[ewim:Rożental|Rożental]], położonej koło [[ewim:Nowe Miasto Lubawskie|Nowego Miasta Lubawskiego]].
+
Urodził się 20 lipca 1908 roku w Budzyniu, w powiecie chodzieskim w Wielkopolsce. Był synem Jakuba i Joanny Kubackich. Ojciec był urzędnikiem miejskim, matka dentystką. Wychowany w atmosferze umiłowania muzyki (matka grała na cytrze) już w dzieciństwie opanował tajniki gry na skrzypcach i innych instrumentach. W szkole powszechnej zorganizował swój pierwszy zespół muzyczny, w którym chłopcy grali na fletach bocznych i małych bębenkach. Uczniowie przygrywali do marszu na lekcjach gimnastyki, na wycieczkach i defiladach organizowanych przez szkołę.
 +
W szkole średniej tj. w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Rogoźnie Wielkopolskim zorganizował seminaryjną orkiestrę kameralną. Zespół ten cieszył się popularnością nie tylko w Seminarium, ale uświetniał także różne uroczystości miejskie.
  
−
W 1936 r. Marceli wrócił wraz z rodziną do Rożentala. Tutaj rozpoczął naukę szkolną i mimo okupacji hitlerowskiej kontynuował ją na tajnych kompletach.
+
==Działalność==
 +
Pracę nauczyciela rozpoczął w Mościejewie w powiecie międzychodzkim. Był jedynym nauczycielem we wsi. Klasy były liczne, w jednej izbie uczyły się dzieci z różnych klas i roczników. Oprócz pracy zawodowej angażował się społecznie. W pobliskim Lutomiu był współzałożycielem i dyrygentem zespołu muzycznego, składającego się z nauczycieli pracujących w okolicznych szkołach.
 +
Równocześnie rozpoczął studia muzyczne w Wielkopolskiej Szkole Muzycznej w Poznaniu. W 1929 r. Kuratorium Okręgu Szkolnego przeniosło go na stanowisko nauczyciela Szkoły Powszechnej nr 20 w Poznania. Kontynuował studia muzyczne w Państwowym Konserwatorium Muzycznym (na wydziale nauczycielskim), ze specjalizacją gry na skrzypcach. Studia ukończył w roku 1933 z prawem nauczania śpiewu i muzyki w szkołach średnich i seminariach nauczycielskich. Kolejnym miejsce pracy była szkoła powszechna na Dębcu. W pracy szkolnej prowadził chóry i zespoły muzyczne. Społecznie pełnił funkcję zastępcy dyrygenta chóru mieszanego „Lutnia” (I kategorii) w Poznaniu–Dębcu, w dzielnicy, w której pracował zawodowo. Tutaj zdobył doświadczenie i szlify dyrygenta.
 +
W szkole pracował do wybuchu wojny. Ostatnie dni przed wojną pakował akta personalne poznańskich nauczycieli, by nie znalazły się w rękach Niemców.
 +
W czasie wojny podjął pracę urzędnika – tłumacza w Wydziale Rent Inwalidzkich w Poznaniu i Inowrocławiu. Ze względów rodzinnych w 1945 r. przeniósł się do Czarnkowa nad Notecią. Został kupcem w rodzinnej firmie handlowej, ale uczył muzyki w LO, prowadził chóry i orkiestry. Utworzył i prowadził chór kościelny, chór MO, Orkiestrę Symfoniczną przy Stoczni Rzecznej w Czarnkowie. W 1947 roku reaktywował przedwojenny, męski chór ,,Harmonia”. Muzyką, talentem i niezwykłym taktem połączonym ze skromnością zjednoczył mieszkańców miasta Czarnkowa
  
−
Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 r. ukończył klasę siódmą i zdał egzamin wstępny do gimnazjum w Lubawie. W tym samym roku rodzina przeprowadziła się do Ostródy. W 1949 r. ukończył gimnazjum, a kilka lat później studia na Wydziale Historii Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W tym czasie zamieszkał we wsi [[ewim:Reszki|Reszki]], w [[ewim:Ostróda (gmina wiejska)|gminie Samborowo]], w [[ewim:Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]].
+
W roku 1954 r. został powołany na stanowisko kierownika Powiatowego Domu Kultury w Czarnkowie i rozwinął szeroką działalność kulturalno-społeczną. Przez 10 lat był członkiem Komisji Oświaty i Kultury przy Powiatowym Prezydium Rady Narodowej w Czarnkowie, skarbnikiem Powiatowego Komitetu Odbudowy Stolicy i Kraju, skarbnikiem Powiatowego Związku TPPR, przez 3 lata - prezesem Kolejowego Klubu Sportowego „Noteć”.  
  
−
W 1957 r. ożenił się z Joanną Walentynowicz, która przyjechała do Polski z rodziną z Wileńszczyzny,z Nowych Święcian.
+
W 1954 roku chór „Harmonia” zajął I miejsce w Ogólnopolskim Przeglądzie Chórów Rzemieślniczych w Olsztynie. Chór „Harmonia” pod jego kierownictwem (1947-1959) stanowił chlubę miasta i powiatu. Dokonał nagrań w Polskim Radiu w Poznaniu i występował na terenie Wielkopolski.  
  
−
Zmarł 8 października 1973 r. Został pochowany na cmentarzu w Rożentalu koło Ostródy. Żona Joanna zmarła w 1998 r. Spoczywa również na cmentarzu w Rożentalu.
+
W 1959 roku Kubacki podjął pracę na Warmii i Mazurach. Pracował w Liceum Pedagogicznym nr 2 w Bartoszycach, ucząc wychowania muzycznego, gry na skrzypach i prowadząc chór. Równocześnie był wykładowcą Zaocznego Studium Nauczycielskiego w Olsztynie.
 +
 +
W 1961 roku M. Kubacki objął stanowisko kierownika wydziału wychowania muzycznego Studium Nauczycielskiego w Ostródzie. Jego najbliższymi współpracownikami byli muzycy: Elżbieta Magrowska-Dodziuk, Natalia Kruszewska, Ligia Welc, Jadwiga Kubańska, Jan Dżundża-Dębski, Jan Martowicz, Kazimierz Zatorowski, Stanisław Kochanek, Zbigniew Król, a także wykładający psychologię Jerzy Gębura, pedagogikę Leszek Stankiewicz i filozofię Mieczysław Kaczyński. Dyrektorem SN był Jerzy Korkozowicz.
 +
Pracę na SN-nie rozpoczął od zorganizowania wydziału, zakupu instrumentów, zgromadzenia biblioteki i wyposażenia izb lekcyjnych w infrastrukturę dydaktyczną. Uczył gry na skrzypcach, harmonii i metodyki wychowania muzycznego. Jego zdolności organizatorskie, stworzenie atmosfery solidnej pracy i wzajemnego zaufania kadry i studentów, zaowocowało wysokim poziomem nauczania i dobrymi notowaniami zespołów tej uczelni. Działające w studium chóry, zespoły muzyczne i kabarety brały udział w licznych uroczystościach na terenie miasta i województwa m.in. chór wystąpił w 1963 r. na otwarciu nowej siedziby Studium Nauczycielskiego w Olsztynie. Kilka dni później Polskie Radio dokonało nagrań chóru. W mieście i w powiecie rozwinął się amatorski ruch muzyczny m.in. w Biesalu, Miłomłynie, Samborowie i Szyldaku.  
  
−
==Działalność==
+
Wydział wychowania muzycznego Studium Nauczycielskiego opuściło z dyplomem około sześciuset absolwentów – nauczycieli muzyki. M. Kubacki funkcję kierownika wydziału muzycznego pełnił do końca 1971 r., tj. do czasu wygaszenia działalność SN w Ostródzie.
−
Po ukończeniu gimnazjum, w odpowiedzi na apel władz, zgłosił się do pracy we wsi Reszki, w charakterze nauczyciela niekwalifikowanego. Tutaj pracował aż do 1972 r. Niemal od samego początku podjął działalność społeczną i kulturalną. Zorganizował we wsi Ochotniczą Straż Pożarną. Zaangażował ludzi w budowę remizy strażackiej. Mając na uwadze problemy integracji ludności napływowej i autochtonicznej, a także pielęgnowanie wartości kultury ludu mazurskiego, zorganizował w 1950 r. wiejski zespół pieśni i tańca. Składał się on z mieszkańców wielu okolicznych wsi, a jego program opierał się głównie na starych melodiach i tańcach mazurskich, w tym pieśniach zebranych przez Gustawa Gizewiusza. Zespół uczestniczył nie tylko w uroczystościach powiatowych i wojewódzkich, ale także brał udział w licznych konkursach i przeglądach ogólnopolskich, zorganizowanych m.in. w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Lublinie, Szczecinie.
 
  
−
W 1972 r. objął stanowisko dyrektora Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku. Należał do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, w którym pełnił liczne funkcje - od poziomu gminy do władz wojewódzkich. Był też aktywnym działaczem Związku Nauczycielstwa Polskiego – w ognisku, oddziale powiatowym, a także w Zarządzie Okręgu, w którym przez dwie kadencje pełnił funkcję wiceprezesa. Udzielał się w Związku Hodowców Koni, hodował konie rasowe. Angażował się w zachowanie koni zanikającej rasy z oszmiany, przywiezionych przez osiedlającą się ludność z Wileńszczyzny. Był myśliwym, zaangażowanym w działalność Koła Łowieckiego.
+
Od początku pobytu w Ostródzie wspierał działalność lokalnego Społecznego Ogniska Muzycznego, gdzie kierował do pracy najzdolniejszych uczniów ( M. Kiszko, Sł. Oleczek, R. Szurgot). W Ognisku Muzycznym uczył gry na skrzypcach i umuzykalnienia, a w czasach kryzysu placówki, społecznie pełnił funkcję dyrektora.  
 +
Uczył również języka niemieckiego oficerów Wojska Polskiego w ostródzkich jednostkach wojskowych i uczniów LO im. Jana Bażyńskiego i Technikum Ekonomicznego.
  
−
Ponieważ biegle władał językiem niemieckim, zajmował się pomocą ludności niemieckiej przy załatwianiu wszelkich formalności związanych z wyjazdami w ramach łączenia rodzin do RFN czy NRD w latach 60-tych i 70-tych
+
Zmarł w Ostródzie 25 lutego 1984 r. Został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ul. Spokojnej w Ostródzie.
 +
Imię Maksymiliana Kubackiego cieszy się dobrą sławą w dwóch regionach Polski. Osobowość Maksymiliana Kubackiego, jego sposób myślenia, takt i skromność, a także mówiona i pisana polszczyzna, do której przywiązywał dużą wagę, sprawiła, że koledzy nazywali go ENCYKLOPEDIĄ KULTURY.
  
−
Był również rolnikiem i hodowcą. Aby uniknąć obowiązkowego w tamtych czasach wstąpienia do PZPR, zaczął uprawiać działkę rolną, należącą do szkoły. Później dokupił i wydzierżawił dodatkowo ziemie uprawne. Pozwoliło mu to na przynależność do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego
 
  
 
==Zdjęcia==
 
==Zdjęcia==

Aktualna wersja na dzień 11:27, 5 mar 2020

Maksymilian Kubacki

(1908-1984) – nauczyciel, działacz społeczny, animator kultury

Młodość

Urodził się 20 lipca 1908 roku w Budzyniu, w powiecie chodzieskim w Wielkopolsce. Był synem Jakuba i Joanny Kubackich. Ojciec był urzędnikiem miejskim, matka dentystką. Wychowany w atmosferze umiłowania muzyki (matka grała na cytrze) już w dzieciństwie opanował tajniki gry na skrzypcach i innych instrumentach. W szkole powszechnej zorganizował swój pierwszy zespół muzyczny, w którym chłopcy grali na fletach bocznych i małych bębenkach. Uczniowie przygrywali do marszu na lekcjach gimnastyki, na wycieczkach i defiladach organizowanych przez szkołę. W szkole średniej tj. w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Rogoźnie Wielkopolskim zorganizował seminaryjną orkiestrę kameralną. Zespół ten cieszył się popularnością nie tylko w Seminarium, ale uświetniał także różne uroczystości miejskie.

Działalność

Pracę nauczyciela rozpoczął w Mościejewie w powiecie międzychodzkim. Był jedynym nauczycielem we wsi. Klasy były liczne, w jednej izbie uczyły się dzieci z różnych klas i roczników. Oprócz pracy zawodowej angażował się społecznie. W pobliskim Lutomiu był współzałożycielem i dyrygentem zespołu muzycznego, składającego się z nauczycieli pracujących w okolicznych szkołach. Równocześnie rozpoczął studia muzyczne w Wielkopolskiej Szkole Muzycznej w Poznaniu. W 1929 r. Kuratorium Okręgu Szkolnego przeniosło go na stanowisko nauczyciela Szkoły Powszechnej nr 20 w Poznania. Kontynuował studia muzyczne w Państwowym Konserwatorium Muzycznym (na wydziale nauczycielskim), ze specjalizacją gry na skrzypcach. Studia ukończył w roku 1933 z prawem nauczania śpiewu i muzyki w szkołach średnich i seminariach nauczycielskich. Kolejnym miejsce pracy była szkoła powszechna na Dębcu. W pracy szkolnej prowadził chóry i zespoły muzyczne. Społecznie pełnił funkcję zastępcy dyrygenta chóru mieszanego „Lutnia” (I kategorii) w Poznaniu–Dębcu, w dzielnicy, w której pracował zawodowo. Tutaj zdobył doświadczenie i szlify dyrygenta. W szkole pracował do wybuchu wojny. Ostatnie dni przed wojną pakował akta personalne poznańskich nauczycieli, by nie znalazły się w rękach Niemców. W czasie wojny podjął pracę urzędnika – tłumacza w Wydziale Rent Inwalidzkich w Poznaniu i Inowrocławiu. Ze względów rodzinnych w 1945 r. przeniósł się do Czarnkowa nad Notecią. Został kupcem w rodzinnej firmie handlowej, ale uczył muzyki w LO, prowadził chóry i orkiestry. Utworzył i prowadził chór kościelny, chór MO, Orkiestrę Symfoniczną przy Stoczni Rzecznej w Czarnkowie. W 1947 roku reaktywował przedwojenny, męski chór ,,Harmonia”. Muzyką, talentem i niezwykłym taktem połączonym ze skromnością zjednoczył mieszkańców miasta Czarnkowa

W roku 1954 r. został powołany na stanowisko kierownika Powiatowego Domu Kultury w Czarnkowie i rozwinął szeroką działalność kulturalno-społeczną. Przez 10 lat był członkiem Komisji Oświaty i Kultury przy Powiatowym Prezydium Rady Narodowej w Czarnkowie, skarbnikiem Powiatowego Komitetu Odbudowy Stolicy i Kraju, skarbnikiem Powiatowego Związku TPPR, przez 3 lata - prezesem Kolejowego Klubu Sportowego „Noteć”.

W 1954 roku chór „Harmonia” zajął I miejsce w Ogólnopolskim Przeglądzie Chórów Rzemieślniczych w Olsztynie. Chór „Harmonia” pod jego kierownictwem (1947-1959) stanowił chlubę miasta i powiatu. Dokonał nagrań w Polskim Radiu w Poznaniu i występował na terenie Wielkopolski.

W 1959 roku Kubacki podjął pracę na Warmii i Mazurach. Pracował w Liceum Pedagogicznym nr 2 w Bartoszycach, ucząc wychowania muzycznego, gry na skrzypach i prowadząc chór. Równocześnie był wykładowcą Zaocznego Studium Nauczycielskiego w Olsztynie.

W 1961 roku M. Kubacki objął stanowisko kierownika wydziału wychowania muzycznego Studium Nauczycielskiego w Ostródzie. Jego najbliższymi współpracownikami byli muzycy: Elżbieta Magrowska-Dodziuk, Natalia Kruszewska, Ligia Welc, Jadwiga Kubańska, Jan Dżundża-Dębski, Jan Martowicz, Kazimierz Zatorowski, Stanisław Kochanek, Zbigniew Król, a także wykładający psychologię Jerzy Gębura, pedagogikę Leszek Stankiewicz i filozofię Mieczysław Kaczyński. Dyrektorem SN był Jerzy Korkozowicz. Pracę na SN-nie rozpoczął od zorganizowania wydziału, zakupu instrumentów, zgromadzenia biblioteki i wyposażenia izb lekcyjnych w infrastrukturę dydaktyczną. Uczył gry na skrzypcach, harmonii i metodyki wychowania muzycznego. Jego zdolności organizatorskie, stworzenie atmosfery solidnej pracy i wzajemnego zaufania kadry i studentów, zaowocowało wysokim poziomem nauczania i dobrymi notowaniami zespołów tej uczelni. Działające w studium chóry, zespoły muzyczne i kabarety brały udział w licznych uroczystościach na terenie miasta i województwa m.in. chór wystąpił w 1963 r. na otwarciu nowej siedziby Studium Nauczycielskiego w Olsztynie. Kilka dni później Polskie Radio dokonało nagrań chóru. W mieście i w powiecie rozwinął się amatorski ruch muzyczny m.in. w Biesalu, Miłomłynie, Samborowie i Szyldaku.

Wydział wychowania muzycznego Studium Nauczycielskiego opuściło z dyplomem około sześciuset absolwentów – nauczycieli muzyki. M. Kubacki funkcję kierownika wydziału muzycznego pełnił do końca 1971 r., tj. do czasu wygaszenia działalność SN w Ostródzie.

Od początku pobytu w Ostródzie wspierał działalność lokalnego Społecznego Ogniska Muzycznego, gdzie kierował do pracy najzdolniejszych uczniów ( M. Kiszko, Sł. Oleczek, R. Szurgot). W Ognisku Muzycznym uczył gry na skrzypcach i umuzykalnienia, a w czasach kryzysu placówki, społecznie pełnił funkcję dyrektora. Uczył również języka niemieckiego oficerów Wojska Polskiego w ostródzkich jednostkach wojskowych i uczniów LO im. Jana Bażyńskiego i Technikum Ekonomicznego.

Zmarł w Ostródzie 25 lutego 1984 r. Został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ul. Spokojnej w Ostródzie. Imię Maksymiliana Kubackiego cieszy się dobrą sławą w dwóch regionach Polski. Osobowość Maksymiliana Kubackiego, jego sposób myślenia, takt i skromność, a także mówiona i pisana polszczyzna, do której przywiązywał dużą wagę, sprawiła, że koledzy nazywali go ENCYKLOPEDIĄ KULTURY.


Zdjęcia

  • Chór "Harmonia" w Olsztynie

  • Orkiestra symfoniczna przy Stoczni Rzecznej w Czarnkowie

  • Orkiestra szkolna z dyrygentem - Poznań 1930 r.

  • Zakończenie studiów w Państwowym konserwatorium Muzycznym Poznań 1933 r.

  • Popisy uczniów z Ogniska Muzycznego

  • Poznań Dębiec, M. Kubacki z klasą

  • Przy tablicy na SN

  • Tablica pamiątkowa na budynku

Ciekawostki

  • W Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie powstała w 1980 roku praca magisterska pt. ,, Działalność Maksymiliana Kubackiego na tle życia kulturalnego Ostródy w latach 1961 – 1971” napisana przez Magdalenę Chojnowską.
  • W marcu 1995 r. powstało „Ostródzkie Towarzystwo Muzyczne im. Maksymiliana Kubackiego”, które krzewi jego idee, prowadząc Społeczną Szkołę Muzyczną I-go i II-go stopnia z uprawnieniami szkoły publicznej i Ognisko Muzyczne.
  • Na budynku szkoły znajduje się tablica poświęcona Maksymilianowi Kubackiemu
  • W 2010 r. Chór „Harmonia” z Czarnkowa koncertował w Ostródzie i Morągu i zaśpiewał pod tablicą Maksymiliana Kubackiego, byłego dyrygenta choru.

Odznaczenia

  • Złota Odznaka Związku Nauczycielstwa Polskiego za tajne nauczanie w czasie wojny
  • Złota Odznaka Zasłużonych dla Warmii i Mazur
  • Odznaka Zasłużonego Działacza Kultury

Bibliografia

Źródła drukowane:

  1. Kulig Ewa „Ostróda. Z dziejów miasta i okolic”, Olsztyn, Pojezierze, 1976,s.344-345
  2. Peter Tadeusz „Portrety Ostródzian” od XIV wieku do współczesności”, Ostróda, 2016, s. 246-247
  3. Łaszyn Stefan „Liceum Pedagogiczne nr 2 w Bartoszycach Klasy Ukraińskie1956-1970”, Bartoszyce-Olsztyn 2018, s. 146, 147, 153, 265, 299, 320-322, 333, 394, 548, 564, 565, 591, 599, 628, 629, 764, 767, 798
  4. Haliccy Gertruda i Lucjan „Czarnkowski Dom Kultury”, Nadnoteckie Echa, Czarnków 2004, s.5, 22
  5. Michał Górzny „Ćwierć wieku z pieśnią na Ustach” Czarnków 2018
  6. Stuligrosz Stefan „Piórkiem Słowika”, Media Rodzina of Poznań, 1995, s.58
  7. Peter Tadeusz „Zasłużeni Ostródzianie. Maksymilian Kubacki”, Gazeta Ostródzka, 4-9 czerwca 1998, Nr 23, s.8
  8. Korkozowicz Jerzy „Wycieczka na Łomnicę”, Olsztyn, Pojezierze, 1983, s.149
  9. Górzny Michał. „Chór męski Harmonia”, Nadnoteckie Echa, 30 listopad 1998, nr 22, s.6
  10. Podolska Elżbieta „Jego pasją była muzyka”, Obchody 100-lecia urodzin Maksymiliana Kubackiego, patrona Ostródzkiego Towarzystwa Muzycznego, "Gazeta Ostródzka" 18-25 wrzesień 2008, nr 38, s.7
  11. Połoniewicz Zbigniew „Muzyczny jubileusz”, Rozmaitości Ostródzkie, wrzesień 2008, nr 9, s.22 ( artykuł podpisał: Absolwent, był wówczas wicestarostą Ostródy))
  12. Podolska Elżbieta „Tak się śpiewa tylko w Wielkopolsce!”, Nadnoteckie Echa, Czarnków 2010, nr 39, s.10
  • Kroniki, sprawozdania, dokumentacja:
    • Powiatowego Domu Kultury w Czarnkowie
    • Studium Nauczycielskiego w Ostródzie
    • Społecznego Ogniska Muzycznego w Ostródzie
    • Archiwum domowe - dokumenty, zdjęcia, Klip wideo z Uroczystości 100-lecia Urodzin M. Kubackiego z sali ostródzkiego zamku 17 wrzesień 2008
  • Wspomnienia
    • Jerzy Korkozowicz ‘’Ostatnie pożegnanie”,
    • Oleczek Halina. Kazimiera i Stanisław Zielińscy, Zbigniew Połoniewicz ’Profesor Maksymilian Kubacki. Wspomnienia absolwenta”,
    • Czajkowski Antoni „Wspomnienia o profesorze” Gębura Jezry „Anegdota o profesorze Kubackim”
Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Maksymilian_Kubacki&oldid=80673”