Kościół pw. św. Anny w Mołtajnach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
(→Wyposażenie) |
|||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: kosciol_anna_moltajny_1a.jpg|thumb|right| | + | [[Image: kosciol_anna_moltajny_1a.jpg|thumb|right|290px|Fot. Mieczysław Kalski ]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku. | ||
| Linia 16: | Linia 12: | ||
==Wyposażenie== | ==Wyposażenie== | ||
| − | Przez całe stulecia o wyglądzie i wyposażeniu świątyni decydowały przede wszystkim fundacje pochodzące z rąk dziedziców pobliskich [[ewim:Arklity|Arklit]]. W XVI i XVII wieku patronat nad kościołem sprawowała rodzina von Schliebenów. Z tego okresu pochodzi renesansowa płyta nagrobna w posadzce z herbem Schliebenów i datą 1561, chorągiewka na wieży kościoła z inicjałami G.v.S. i datą 1650 oraz oryginalny żyrandol mosiężny wykonany w latach 1686-1700. W wieku XVIII majątek, a także patronat nad kościołem przejęła rodzina Egloffstein. W 1782 roku jej przedstawiciele ufundowali do kościoła ołtarz główny (dawniej kazalnicowy) i organy, które wykonał [[ewim:Karol Henryk Obuch| Karol Henryk Obuch]] z [[ewim:Morąg|Morąga]]. Autorem ołtarza św. Anny, baptysterium i prospektu organowego jest rzeźbiarz warmiński [[ewim:Chrystian Bernard Schmidt|Chrystian Bernard Schmidt]] z [ewim:Reszel|Reszla]]. Z fundacji pochodzą też lichtarze z końca XVII wieku i część sprzętu kościelnego, datowanego na XVI-XVIII wiek. Przed 1945 rokiem były tu także stalle z około 1580 roku oraz manierystyczna empora z lat 1601-1615 z obrazami przedstawiającymi sceny ze Starego Testamentu, umieszczonymi w płycinach (w późniejszym okresie zdemontowane). | + | Przez całe stulecia o wyglądzie i wyposażeniu świątyni decydowały przede wszystkim fundacje pochodzące z rąk dziedziców pobliskich [[ewim:Arklity|Arklit]]. W XVI i XVII wieku patronat nad kościołem sprawowała rodzina von Schliebenów. Z tego okresu pochodzi renesansowa płyta nagrobna w posadzce z herbem Schliebenów i datą 1561, chorągiewka na wieży kościoła z inicjałami G.v.S. i datą 1650 oraz oryginalny żyrandol mosiężny wykonany w latach 1686-1700. W wieku XVIII majątek, a także patronat nad kościołem przejęła rodzina Egloffstein. W 1782 roku jej przedstawiciele ufundowali do kościoła ołtarz główny (dawniej kazalnicowy) i organy, które wykonał [[ewim:Karol Henryk Obuch| Karol Henryk Obuch]] z [[ewim:Morąg|Morąga]]. Autorem ołtarza św. Anny, baptysterium i prospektu organowego jest rzeźbiarz warmiński [[ewim:Chrystian Bernard Schmidt|Chrystian Bernard Schmidt]] z [[ewim:Reszel|Reszla]]. Z fundacji pochodzą też lichtarze z końca XVII wieku i część sprzętu kościelnego, datowanego na XVI-XVIII wiek. Przed 1945 rokiem były tu także stalle z około 1580 roku oraz manierystyczna empora z lat 1601-1615 z obrazami przedstawiającymi sceny ze Starego Testamentu, umieszczonymi w płycinach (w późniejszym okresie zdemontowane). |
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| Linia 25: | Linia 21: | ||
*[[ewim:Parafia pw. św. Anny w Mołtajnach|parafia pw. św. Anny w Mołtajnach]] | *[[ewim:Parafia pw. św. Anny w Mołtajnach|parafia pw. św. Anny w Mołtajnach]] | ||
*[[ewim:Karol Henryk Obuch| Karol Henryk Obuch]] | *[[ewim:Karol Henryk Obuch| Karol Henryk Obuch]] | ||
| + | *[[ewim:Chrystian Bernard Schmidt|Chrystian Bernard Schmidt]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Aktualna wersja na dzień 10:56, 22 cze 2015
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na terenie wsi Mołtajny (niem. Molteinen). Wieś położona jest w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany, nad jeziorem Arklickim.
Historia
Pierwsze wzmianki o świątyni w tej miejscowości pochodzą z 1384 roku. W 1404 roku wspomina się już kamienną świątynię, które była rozbudowywana do końca XV wieku. Wieżę podwyższono w pierwszej ćwierci wieku XVI. Od czasów reformacji do 1945 roku była to świątynia ewangelicka, po drugiej wojnie światowej przejęła ją napływowa ludność katolicka. Samodzielną parafię utworzono tu z dniem 1 września 1986 roku. W latach 1989-1991 w kościele przeprowadzono gruntowny remont, natomiast w roku 2009 odrestaurowano wieżę.
Opis
Jest to kościół gotycki, orientowany, salowy, murowany z kamienia polnego i cegły. Po stronie północnej znajduje się zakrystia i kruchta, po zachodniej – kwadratowa, czterokondygnacyjna wieża, w przyziemiu przewiązana z nawą. Wieżę ozdobiono ostrołukowymi blendami i płyciznami w tym samym kształcie i zwieńczono szczytem sterczynowo-schodkowym. Podobne szyty (dodatkowo wzbogacone blendami) zdobią elewację wschodnią, a także zakrystię i kruchtę. Korpus budowli został oszkarpowany. W poszczególnych elewacjach znajdują się głęboko osadzone okna ostrołukowe. Całość zwieńczono dachem dwuspadowym krytym dachówką. Nawę przykryto sklepieniem kolebkowym, zakrystię sklepieniem gwiaździstym, a w kruchcie zastosowano pozorne sklepienie beczkowe.
Wyposażenie
Przez całe stulecia o wyglądzie i wyposażeniu świątyni decydowały przede wszystkim fundacje pochodzące z rąk dziedziców pobliskich Arklit. W XVI i XVII wieku patronat nad kościołem sprawowała rodzina von Schliebenów. Z tego okresu pochodzi renesansowa płyta nagrobna w posadzce z herbem Schliebenów i datą 1561, chorągiewka na wieży kościoła z inicjałami G.v.S. i datą 1650 oraz oryginalny żyrandol mosiężny wykonany w latach 1686-1700. W wieku XVIII majątek, a także patronat nad kościołem przejęła rodzina Egloffstein. W 1782 roku jej przedstawiciele ufundowali do kościoła ołtarz główny (dawniej kazalnicowy) i organy, które wykonał Karol Henryk Obuch z Morąga. Autorem ołtarza św. Anny, baptysterium i prospektu organowego jest rzeźbiarz warmiński Chrystian Bernard Schmidt z Reszla. Z fundacji pochodzą też lichtarze z końca XVII wieku i część sprzętu kościelnego, datowanego na XVI-XVIII wiek. Przed 1945 rokiem były tu także stalle z około 1580 roku oraz manierystyczna empora z lat 1601-1615 z obrazami przedstawiającymi sceny ze Starego Testamentu, umieszczonymi w płycinach (w późniejszym okresie zdemontowane).
Ciekawostki
- Mołtajny były miejscem pielgrzymek do świętej Anny, której obraz znajdował się w dzwonnicy do 1730 roku.
- Na przykościelnym cmentarzu znajduje się pomnik grobowy dziedziców Arklit, Albrechta Dietricha (zm. w 1791 roku) i Henrietty Gottlieby Egloffsteinów (zm. 1776 roku).
Zobacz też
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 100-101.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 61-62.
Linki
- Kościół pw. św. Anny w Mołtajnach, materiał zmieszczony na stronie projektu „Zabytkobranie” www.wbp.olsztyn.pl [dostęp 15.02.2014 r.]
