Pałac w Silginach

Fot. Mieczysław Kalski

Fot. Mieczysław Kalski

Zabytek architektury wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku.

Lokalizacja

Rezydencja ziemska została wybudowana na terenie wsi Silginy (niem. Silginnen), pomiędzy parkiem, a kompleksem zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany.

Historia

Majątek ziemski istniał w tym miejscu już w pierwszej połowie XV wieku. Wiadomo, że w 1626 roku należał do rodziny von Kreytzen. W późniejszym okresie wielokrotnie zmieniał właścicieli. W pierwszej połowie XIX wieku dobra należały do pani von Viereck. Za jej czasów, w 1836 roku wybudowano tutaj pałac. Po śmierci właścicielki majątek przeszedł w drodze dziedziczenia na hrabiów von und zu Egloffstein, właścicieli dużych dóbr ziemskich z siedzibą w Arklitach. W latach 80-tych XIX wieku majątek był w posiadaniu Edmunda Klappera, a od 1914 roku barona Reinholda von Lüdinghausen. Od 1927 roku część gospodarcza oraz ziemia należały do Wschodniopruskiego Towarzystwa Ziemskiego, natomiast właścicielem pałacu i parku była rodzina von Kalckstein, a następnie Monfred Pehlke, reprezentujący organizację „Bund der Gothen”. Po dojściu w Niemczech Hitlera do władzy stowarzyszenie to zostało wywłaszczone a pałac został przejęty przez NSDAP. Najpierw urządzono tu ośrodek szkoleniowy dla Hitlerjugend, a później dom starców, który funkcjonował do 1945 roku. Po drugiej wojnie światowej na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pałac zaadaptowano na ośrodek kolonijny dla dzieci, a następnie urządzono w nim mieszkania. W latach 70-tych XX wieku, po wybuchu butli z gazem i spowodowanych tym uszkodzeniach, budynek został opuszczony. Od tego czasu stopniowo niszczał. W roku 1993 pałac został zakupiony przez polsko-niemiecką fundację Dittchebuche e.v. z Elmshorn z zamiarem urządzenia w nim Domu Przyjaźni Polsko-Niemieckiej. Podjęto wówczas prace porządkowe i zabezpieczające. W 1994 roku remont przerwano i od tego momentu budynek ponownie popada w ruinę. Przed 2005 rokiem zawaliła się część murów i fragment dachu.

Opis

Neoklasycystyczna budowla nawiązuje do włoskiej architektury pałacowej. Jest to obiekt murowany z cegły i otynkowany, podpiwniczony. Wzniesiono go na rzucie wydłużonego prostokąta. Trójkondygnacyjna część środkowa przykryta została dachem czterospadowym, boczne, dwukondygnacyjne, przykryto dachami dwuspadowymi. W części środkowej znajduje się płytki obustronny ryzalit, natomiast w elewacji bocznej, od strony południowo-wschodniej – ryzalit półkolisty, szerokie schody prowadzące do parku, a na piętrze balkon z ozdobną, żeliwną balustradą. Elewacje ujęte zostały boniowaniem i zwieńczone ozdobnymi gzymsami, gzymsy oddzielają też poszczególne kondygnacje. W dolnej kondygnacji umieszczone zostały okna zamknięte półkoliście, w wyższych są prostokątne, w tynkowanych obwódkach. W otoczeniu pałacu znajdują się pozostałości dawnego parku o charakterze krajobrazowym.

Opis

Neoklasycystyczny budowla nawiązuje do włoskiej architektury pałacowej. Jest to obiekt murowany z cegły i otynkowany, podpiwniczony. Wzniesiono go na rzucie wydłużonego prostokąta. Trójkondygnacyjna część środkowa przykryta została dachem czterospadowym, boczne – dwukondygnacyjne, przykryto dachami dwuspadowymi. W części środkowej znajduje się płytki obustronny ryzalit, natomiast w elewacji bocznej od strony południowo-wschodniej – ryzalit półkolisty, szerokie schody prowadzące do parku, a na piętrze balkon z ozdobną, żeliwną balustradą. Elewacje ujęte zostały boniowaniem i zwieńczone ozdobnymi gzymsami, gzymsy oddzielają też poszczególne kondygnacje. W pierwszej kondygnacji umieszczone zostały okna zamknięte półkoliście, w wyższych są prostokątne, w tynkowanych obwódkach. W otoczeniu pałacu znajdują się pozostałości dawnego parku o charakterze krajobrazowym.

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 180-182.
2. Jermakowicz, Stanisław: Mizeria zabytków: typowa beztroska / Stanisław Jermakowicz // „Gazeta Olsztyńska”. - 1991, nr 23, s. 5.
3. Kupić nie kupić / oprac.. Joanna Wańkowska-Sobiesiak // „Spotkania z Zabytkami”. - 1991, nr 3, s. 51.
4. Wańkowska-Sobiesiak, Joanna: Świat bliski, znajomy? / Joanna Wańkowska-Sobiesiak. - Olsztyn : Studio Poligrafii Komputerowej „SQL”, 2008. – S. 134-137.

Zobacz też

• Silginy - zabytkowy pałac w ruinie, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.ciekawemazury.pl [dostęp 13.03.2014 r.]