Kościół pw. Trójcy Świętej w Chruścielu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m (dodanie zdjęcia z 2022 roku) |
|||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | [[Image: chruscielkosciol.jpg|thumb|right|500px|Fot. J. Gerszberg. 2022 r.]] | ||
[[Image: kosciol_chrusciel_1.jpg|thumb|right|200px|Fot. A. Romulewicz. 2007 r.]] | [[Image: kosciol_chrusciel_1.jpg|thumb|right|200px|Fot. A. Romulewicz. 2007 r.]] | ||
[[Image: kosciol_chrusciel_2.jpg|thumb|right|200px|Fot. A. Romulewicz. 2007 r.]] | [[Image: kosciol_chrusciel_2.jpg|thumb|right|200px|Fot. A. Romulewicz. 2007 r.]] | ||
[[Image: kosciol_chrusciel_2a.jpg|thumb|right|200px|Fot. A. Romulewicz. 2007 r.]] | [[Image: kosciol_chrusciel_2a.jpg|thumb|right|200px|Fot. A. Romulewicz. 2007 r.]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Kościół został wybudowany w centrum wsi [[ewim:Chruściel |Chruściel]] (niem. Tiedmannsdorf). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat braniewski| powiecie braniewskim]], w [[ewim: | + | Kościół został wybudowany w centrum wsi [[ewim:Chruściel |Chruściel]] (niem. Tiedmannsdorf). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat braniewski| powiecie braniewskim]], w [[ewim:Płoskinia (gmina wiejska)| gminie Płoskinia]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| Linia 20: | Linia 17: | ||
==Wyposażenie== | ==Wyposażenie== | ||
| − | Barokowy, drewniany ołtarz główny wykonano około 1690 roku. Umieszczono w nim rzeźby świętych: Jana, Wojciecha, Marka i Łukasza oraz obrazy: św. Antoniego i Koronacja Najświętszej Maryi Panny. Dwa ołtarze boczne pochodzą z 1660 roku. Na lewym ołtarzu znajdują się figury św. Barbary i św. Katarzyny oraz obraz św. Józefa. Na prawym, figury św. Jana Ewangelisty i Marii Magdaleny oraz obrazy: Opłakiwanie Chrystusa i Chrystus Niosący Krzyż. Drewniana ambona posiada kosz z około 1630 roku i baldachim z lat 1720-1730. Z 1721 roku pochodzi chór muzyczny, a rokokowy prospekt organowy z drugiej połowy XVIII wieku. W kościele znajdują się także granitowe chrzcielnica i kropielnica (prawdopodobnie z okresu średniowiecza), barokowa grupa ukrzyżowania z 1700 roku i rzeźba Pieta z 1680 roku, a także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.: | + | Barokowy, drewniany ołtarz główny wykonano około 1690 roku. Umieszczono w nim rzeźby świętych: Jana, Wojciecha, Marka i Łukasza oraz obrazy: św. Antoniego i Koronacja Najświętszej Maryi Panny. Dwa ołtarze boczne pochodzą z 1660 roku. Na lewym ołtarzu znajdują się figury św. Barbary i św. Katarzyny oraz obraz św. Józefa. Na prawym, figury św. Jana Ewangelisty i Marii Magdaleny oraz obrazy: Opłakiwanie Chrystusa i Chrystus Niosący Krzyż. Drewniana ambona posiada kosz z około 1630 roku i baldachim z lat 1720-1730. Fragmenty dekoracji ambony przypisuje się reszelskiemu rzeźbiarzowi [[ewim:Jan Chrystian Schmidt|Janowi Chrystianowi Szmidtowi]]. Z 1721 roku pochodzi chór muzyczny, a rokokowy prospekt organowy z drugiej połowy XVIII wieku. W kościele znajdują się także granitowe chrzcielnica i kropielnica (prawdopodobnie z okresu średniowiecza), barokowa grupa ukrzyżowania z 1700 roku i rzeźba Pieta z 1680 roku, a także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.: |
*monstrancja z około 1750 roku, sygnowana przez złotnika [[ewim:Jan Zachariasz Krzyżewicz |Jana Zachariasza Krzyżewicza]], działającego w [[ewim:Orneta |Ornecie]] i [[ewim:Braniewo |Braniewie]], | *monstrancja z około 1750 roku, sygnowana przez złotnika [[ewim:Jan Zachariasz Krzyżewicz |Jana Zachariasza Krzyżewicza]], działającego w [[ewim:Orneta |Ornecie]] i [[ewim:Braniewo |Braniewie]], | ||
*kielich z 1766 roku, wykonany przez złotnika gdańskiego Daniela Konrada Lundgrena, | *kielich z 1766 roku, wykonany przez złotnika gdańskiego Daniela Konrada Lundgrena, | ||
| Linia 26: | Linia 23: | ||
*puszka na komunikanty z drugiej połowu XVII wieku. | *puszka na komunikanty z drugiej połowu XVII wieku. | ||
Na kościelnej wieży zawieszono dwa dzwony: jeden z 1491 roku, drugi z XVIII wieku. | Na kościelnej wieży zawieszono dwa dzwony: jeden z 1491 roku, drugi z XVIII wieku. | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[ewim:Parafia pw. Przenajświętszej Trójcy w Chruścielu|Parafia pw. Przenajświętszej Trójcy w Chruścielu]] | ||
| + | *[[ewim:Tobias Schlater |Tobias Schlater]] | ||
| + | *[[ewim: Gotfryd Canehl |Gotfryd Canehl]] | ||
| + | *[[ewim:Jan Zachariasz Krzyżewicz |Jan Zachariasz Krzyżewicz]] | ||
| + | *[[ewim:Michał Ruhnau |Michał Ruhnau]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 33: | Linia 37: | ||
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 144. | #Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 144. | ||
| − | + | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Kościoły i kaplice]] |
[[Category:Powiat braniewski]] | [[Category:Powiat braniewski]] | ||
| + | [[Category:Płoskinia (gmina wiejska)]] | ||
[[Category:1701-1800]] | [[Category:1701-1800]] | ||
Aktualna wersja na dzień 17:51, 26 gru 2022
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kościół został wybudowany w centrum wsi Chruściel (niem. Tiedmannsdorf). Wieś położona jest w powiecie braniewskim, w gminie Płoskinia.
Historia
Pierwsza świątynia powstała niedługo po lokacji wsi z 1296 roku. Jego powtórna konsekracja odbyła się w 1582 roku. Obecna budowla została wzniesiona w latach 1719-1721 przez mistrza murarskiego Tobiasa Schlatera. W latach 1925-1927 przeprowadzono jej renowację. Przedłużono wówczas budowlę w kierunku wschodnim oraz dobudowano niską drewnianą wieżyczkę.
Opis
Pierwotnie była to budowla salowa, murowana z cegły, o bardzo skromnych dekoracjach barokowych (prezbiterium z okrągłymi oknami). Surowy wygląd nie otynkowanych ścian, okna o pełnych łukach i szkarpy wspierające nawę nadają budowli lekkich cech gotyckich. Wnętrze nawy nakryto drewnianym pozornym sklepieniem kolebkowym. Barokową polichromię sklepienia wykonano około 1730 roku. Jej autorem jest malarz Gotfryd Canehl z Braniewa. Oprócz ornamentów regencyjnych, na malowidłach znajdują się większe sceny Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Koronacji w Niebie, a także sześć medalionów z popiersiami św. Hieronima, św. Augustyna oraz Ewangelistów. W prezbiterium zastosowano sklepienie krzyżowe.
Wyposażenie
Barokowy, drewniany ołtarz główny wykonano około 1690 roku. Umieszczono w nim rzeźby świętych: Jana, Wojciecha, Marka i Łukasza oraz obrazy: św. Antoniego i Koronacja Najświętszej Maryi Panny. Dwa ołtarze boczne pochodzą z 1660 roku. Na lewym ołtarzu znajdują się figury św. Barbary i św. Katarzyny oraz obraz św. Józefa. Na prawym, figury św. Jana Ewangelisty i Marii Magdaleny oraz obrazy: Opłakiwanie Chrystusa i Chrystus Niosący Krzyż. Drewniana ambona posiada kosz z około 1630 roku i baldachim z lat 1720-1730. Fragmenty dekoracji ambony przypisuje się reszelskiemu rzeźbiarzowi Janowi Chrystianowi Szmidtowi. Z 1721 roku pochodzi chór muzyczny, a rokokowy prospekt organowy z drugiej połowy XVIII wieku. W kościele znajdują się także granitowe chrzcielnica i kropielnica (prawdopodobnie z okresu średniowiecza), barokowa grupa ukrzyżowania z 1700 roku i rzeźba Pieta z 1680 roku, a także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:
- monstrancja z około 1750 roku, sygnowana przez złotnika Jana Zachariasza Krzyżewicza, działającego w Ornecie i Braniewie,
- kielich z 1766 roku, wykonany przez złotnika gdańskiego Daniela Konrada Lundgrena,
- kielich barokowy, wykonany przez Michała Ruhnaua z Jezioran,
- puszka na komunikanty z drugiej połowu XVII wieku.
Na kościelnej wieży zawieszono dwa dzwony: jeden z 1491 roku, drugi z XVIII wieku.
Zobacz też
- Parafia pw. Przenajświętszej Trójcy w Chruścielu
- Tobias Schlater
- Gotfryd Canehl
- Jan Zachariasz Krzyżewicz
- Michał Ruhnau
Bibliografia
- Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. – S. 21.
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 166-167.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 24.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 144.
