Dwór w Tarpnie: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
(Bibliografia)
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Image: dwor_tarpno_1.jpg|thumb|right|250px|Widokówka sprzed 1939 roku.<br>Źródło: [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=10605&view=previous&sid=b28c2c7cbfc3ee655481eeb067b71dce www.marienburg.pl] ]]
 
[[Image: dwor_tarpno_3.jpg|thumb|right|250px|Stan obecny.<br>Źródło: [http://zabytki.ocalicodzapomnienia.eu/zabytek-2-4-1-2302.html www.zabytki.ocalicodzapomnienia.eu] ]]
 
[[Image: dwor_tarpno_2.jpg|thumb|right|250px|Stan obecny.<br>Źródło: [http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/7029/Tarpno/ www.polskiezabytki.pl] ]]
 
 
Zabytek architektury wzniesiony w połowie XIX wieku.  
 
Zabytek architektury wzniesiony w połowie XIX wieku.  
  
 
==Lokalizacja==
 
==Lokalizacja==
Rezydencja ziemska została wybudowana w pobliżu jeziora, na terenie wsi [[ewim:Tarpno|Tarpno]] (niem. Terpen), w otoczeniu zabudowań gospodarczych i założenia parkowego (po stronie południowo-zachodniej). Wieś położona jest w powiecie iławskim, w gminie [[ewim:Zalewo|Zalewo]], około 6 km na południowy zachód od [[ewim:Małdyty|Małdyt]].  
+
Rezydencja ziemska została wybudowana w pobliżu jeziora, na terenie wsi [[ewim:Tarpno|Tarpno]] (niem. Terpen), w otoczeniu zabudowań gospodarczych i założenia parkowego (po stronie południowo-zachodniej). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat iławski| powiecie iławskim]], w [[ewim:Zalewo (gmina miejsko-wiejska)| gminie Zalewo]], około 6 km na południowy zachód od [[ewim:Małdyty|Małdyt]].  
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Linia 25: Linia 22:
 
*''Ziemia Zalewska: dzieje wsi Tarpno'', oprac. Jarosław Błażowski, materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.zapiskizalewskie.republika.pl/zapiski17.html www.zapiskizalewskie.republika.pl] [dostęp 04.03.2014 r.]
 
*''Ziemia Zalewska: dzieje wsi Tarpno'', oprac. Jarosław Błażowski, materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.zapiskizalewskie.republika.pl/zapiski17.html www.zapiskizalewskie.republika.pl] [dostęp 04.03.2014 r.]
  
[[Category:Obiekty architektury]]
+
 
[[Category:Historia kultury]]
+
[[Category:Pałace i dwory]]
 
[[Category:Powiat iławski]]  
 
[[Category:Powiat iławski]]  
[[Category:1801-1900]]
+
[[Category:Zalewo (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Category:1801-1918]]

Aktualna wersja na dzień 07:57, 9 kwi 2015

Zabytek architektury wzniesiony w połowie XIX wieku.

Lokalizacja

Rezydencja ziemska została wybudowana w pobliżu jeziora, na terenie wsi Tarpno (niem. Terpen), w otoczeniu zabudowań gospodarczych i założenia parkowego (po stronie południowo-zachodniej). Wieś położona jest w powiecie iławskim, w gminie Zalewo, około 6 km na południowy zachód od Małdyt.

Historia

Majątek ziemski istniał w tym miejscu już w XV wieku. Na przełomie XVIII i XIX wieku, był własnością rodu von Sydow, a od końca wieku XIX wieku do 1945 roku, rodziny von Reichel. Ostatnią właścicielką dóbr była Manuela von Reichel. Rezydencja pochodzi z połowy XIX wieku, kiedy to dokonano jej przebudowy według projektu Johanna Larassa. Powstała ona jednak w miejscu i z częściowym wykorzystaniem budowli dużo wcześniejszej, o czym świadczą m.in. kolebkowo sklepione piwnice. W latach 30-tych XX wieku w dworze prowadzono pensjonat. Po drugiej wojnie światowej zaadaptowano go na mieszkania. W kolejnych latach nieremontowany i dewastowany, stopniowo popadł w ruinę. Obecnie jest to własność prywatna.

Opis

Jest to budynek murowany z cegły, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, z użytkowym poddaszem. Nosi ślady licznych przebudów. Wzniesiono go na planie litery E. Składa się z korpusu i dwóch niższych skrzydeł bocznych: większego, od strony wjazdu i mniejszego od strony parku. Po obu stronach budynku znajdują się ryzality, zwieńczone trójkątnymi szczytami z okulusem. Od frontu ryzalit jest mocno wysunięty, od strony ogrodu posiada taras, niegdyś połączony z drewnianym pomostem usytuowanym na brzegu jeziora. Elewacje dworu były tynkowane i boniowane. We wnętrzach zachowały się niektóre elementy dawnego wyposażenia: w tym m.in. reprezentacyjne schody w głównym holu, płycinowe drzwi w szerokich, drewnianych, profilowanych odrzwiach, boazerie, ozdobny kaflowy piec, dwupiętrowy, z koroną. Na terenie parku znajduje się cmentarz rodowy ostatnich właścicieli majątku – von Reichlów.

Ciekawostki

  • Na początku lat 30-tych XX wieku w dworze mieszkał hrabia Ofttried Finck von Finckenstein (1901-1987), niemiecki pisarz i poeta, urodzony na zamku w Szymbarku. Tutaj powstała jego pierwsza powieść pt. Fünfkirchen, wydana w 1936 roku i uhonorowana nagrodą literacką.

Bibliografia

  1. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 106-107.
  2. Skrodzki, Kazimierz Lech: Dzieje ziemi zalewskiej 1305-2005 / Kazimierz Lech Skrodzki, Wanda Cydzik, Janusz Sokołowski. – Zalewo : Urząd Miejski, 2005. – S. 378.
  3. Wańkowska-Sobiesiak, Joanna: Świat bliski, znajomy? / Joanna Wańkowska-Sobiesiak. - Olsztyn : Studio Poligrafii Komputerowej „SQL”, 2008. – S. 12-15.

Zobacz też

  • Materiał zamieszczony na stronie internetowej www.marienburg.pl [dostęp 04.03.2014 r.]
  • Ziemia Zalewska: dzieje wsi Tarpno, oprac. Jarosław Błażowski, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.zapiskizalewskie.republika.pl [dostęp 04.03.2014 r.]