Pałac w Tolko: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Image: palac_tolko_1.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://zabytki.ocalicodzapomnienia.eu/zabytek-2-3-1-1363.html zabytki.ocalicodzapomnienia.eu] ]]
+
[[Image:tolko.jpg|thumb|right|350px|Fot. Mieczysław Kalski]]
[[Image: palac_tolko_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/palac-w-tolko/ gci.bartoszyce.pl] ]]
 
[[Image: palac_tolko_3.jpg|thumb|right|200px|Kartusz rodziny von Tettau.<br>Źródło: [http://zabytki.ocalicodzapomnienia.eu/zabytek-2-3-1-1363.html zabytki.ocalicodzapomnienia.eu] ]]
 
[[Image: palac_tolko_4.jpg|thumb|right|200px| Fot. Anton Ulbrich. Park pałacowy. Rzeźba personifikacji Zimy. 1905/1909.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 58927.]]
 
  
 
Zabytek architektury wzniesiony w pod koniec XVII wieku.  
 
Zabytek architektury wzniesiony w pod koniec XVII wieku.  
  
 
==Lokalizacja==
 
==Lokalizacja==
Rezydencja została wybudowana na wzniesieniu, na terenie wsi [[ewim:Tolko|Tolko]] (niem. Tolks), w środkowej części dawnego zespołu, w otoczeniu parku (od północy i wschodu) i zabudowań gospodarczych (od południowego-zachodu). Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, w gminie [[ewim:Bartoszyce|Bartoszyce]], przy drodze do [[ewim:Górowo Iławeckie|Górowa Iławeckiego]].
+
Rezydencja została wybudowana na wzniesieniu, na terenie wsi [[ewim:Tolko|Tolko]] (niem. Tolks), w środkowej części dawnego zespołu, w otoczeniu parku (od północy i wschodu) i zabudowań gospodarczych (od południowego-zachodu). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]], w [[ewim:Bartoszyce (gmina wiejska)| gminie Bartoszyce]], przy drodze do [[ewim:Górowo Iławeckie|Górowa Iławeckiego]].
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Linia 22: Linia 19:
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
*''Pałac w Tolko'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://bartoszyce.pl/atrakcje/palac-w-tolko/ www.bartoszyce.pl] [dostęp 03.02.2014 r.]
 
 
*''Pałac w Tolko'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/palac-w-tolko/ www.gci.bartoszyce.pl] [dostęp 03.02.2014 r.]
 
*''Pałac w Tolko'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/palac-w-tolko/ www.gci.bartoszyce.pl] [dostęp 03.02.2014 r.]
 
+
[[Category:Pałace i dwory]]
[[Category:Obiekty architektury]]
+
[[Category:Bartoszyce (gmina wiejska)]]
[[Category:Historia kultury]]
 
 
[[Category:Powiat bartoszycki]]  
 
[[Category:Powiat bartoszycki]]  
 
[[Category:1601-1700]]
 
[[Category:1601-1700]]

Aktualna wersja na dzień 10:20, 17 wrz 2015

Fot. Mieczysław Kalski

Zabytek architektury wzniesiony w pod koniec XVII wieku.

Lokalizacja

Rezydencja została wybudowana na wzniesieniu, na terenie wsi Tolko (niem. Tolks), w środkowej części dawnego zespołu, w otoczeniu parku (od północy i wschodu) i zabudowań gospodarczych (od południowego-zachodu). Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce, przy drodze do Górowa Iławeckiego.

Historia

Dobra rycerskie istniały w tej miejscowości już w XIV wieku. W połowie wieku XVI przeszły na własność rodziny von Tettau. Wówczas wzniesiono tam pierwszy dwór. Z końcem XVII wieku, kiedy budowla zniszczała, postawiono na jej miejscu i z częściowym wykorzystaniem ścian i fundamentów, obecny pałac. W XIX wieku przeprowadzono jego modernizację. Z tego okresu pochodzi przy­budówka z dużym tarasem od strony ogrodu. Zmieniono też wówczas układ wnętrz oraz dekoracje pomieszczeń i kominków, nadając im cechy stylu późnoklasycystycznego z elementami neobaroku. Pałac znajdował się w posiadaniu rodziny do zakończenia drugiej wojny światowej. Po 1945 roku na obszarze majątku utworzono Państwo­we Gospodarstwo Rolne, a pałac zaadaptowano na biura i mieszkania. Nieremontowany, zaczął wówczas popadać w ruinę. Na początku lat osiemdziesiątych XX wieku kierownictwo PGR-u w porozu­mieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Olsztynie podjęło decyzję o poddaniu budynku gruntownemu remontowi, który przeprowadzono w latach 1983-1988. Od 1996 roku pałac wraz z dużą częścią dawnego założenia jest własnością prywatną.

Opis

Pałac w stylu barokowym wzniesiono na planie wydłużonego prostokąta. Główną fasadę pałacu rozbudowują, rozmieszczone symetrycznie po bokach, dwa ryzality zwieńczone kształtnymi szczytami wolutowymi. W elewacji ogrodowej znajduje się taras z półowalnymi schodami do ogrodu i późniejszą, drewnianą, ażurową werandą. Całość przykryto wysokim, czterospadowym dachem. Nad wejściem głównym widnieje kamienny kartusz herbowy rodziny von Tettau. Wschodnia część budowli za­wiera relikty pierwszego dworu z połowy XVI wieku. We wnętrzach zachowały się stropy i kominki zdobione sztukateriami. Część cennych sprzętów znajduje się obecnie w Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie.

Bibliografia

  1. Hryciuk, Roman: Bartoszyce : z dziejów miasta i powiatu / Roman Hryciuk, Marian Petraszko. - Olsztyn : Pojezierze, 1969. - S. 176.
  2. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 158-161.
  3. Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 11.
  4. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 155-156.

Zobacz też

  • Pałac w Tolko, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.gci.bartoszyce.pl [dostęp 03.02.2014 r.]