Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Galinach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[ | + | [[image:kosc galiny.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Galiny,_04.jpg Wikimedia Commons]]] |
| − | [ | ||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pod koniec XIV wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pod koniec XIV wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Galiny|Galiny]] (niem. Gallinen). Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, przy drodze z [[ewim:Bartoszyce|Bartoszyc]] (10 km na południe od miasta) do [[ewim:Bisztynek|Bisztynka]]. | + | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Galiny|Galiny]] (niem. Gallinen). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[ewim:Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]] przy drodze z [[ewim:Bartoszyce|Bartoszyc]] (10 km na południe od miasta) do [[ewim:Bisztynek|Bisztynka]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Świątynia w tej miejscowości, początkowo nieduża (identyczna z obecnym prezbiterium) powstała w drugiej połowie XIV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z dokumentu z 18 grudnia 1373 roku. Po 1466 roku powiększono ją o nawę i wieżę dzwonniczą – którą podwyższono około 1500 roku. Kościół został częściowo przebudowany i odrestaurowany w latach 1856-1858. Od roku 1525 do 1945 roku służył on ewangelikom. Po drugiej wojnie światowej przejęli go katolicy. [[Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Galinach |Parafia]] została tu reaktywowana w 1962 roku. | + | Świątynia w tej miejscowości, początkowo nieduża (identyczna z obecnym prezbiterium) powstała w drugiej połowie XIV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z dokumentu z 18 grudnia 1373 roku. Po 1466 roku powiększono ją o nawę i wieżę dzwonniczą – którą podwyższono około 1500 roku. Kościół został częściowo przebudowany i odrestaurowany w latach 1856-1858. Od roku 1525 do 1945 roku służył on ewangelikom. Po drugiej wojnie światowej przejęli go katolicy. [[ewim:Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Galinach |Parafia]] została tu reaktywowana w 1962 roku. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| − | Jest to kościół gotycki, orientowany, salowy z wydzielonym, prosto zamkniętym prezbiterium. Wzniesiono go na planie prostokąta z kamieni polnych (w korpusie nawowym od strony wschodniej ich warstwa sięga nawet powyżej okien, w przypadku wieży stanowi typową podmurówkę) | + | Jest to kościół gotycki, orientowany, salowy z wydzielonym, prosto zamkniętym prezbiterium. Wzniesiono go na planie prostokąta z kamieni polnych (w korpusie nawowym od strony wschodniej ich warstwa sięga nawet powyżej okien, w przypadku wieży stanowi typową podmurówkę) i cegły. Od strony północnej znajduje się kruchta oraz kaplica, natomiast od zachodu – kwadratowa, czterokondygnacyjna wieża z kruchtą w przyziemiu, do której prowadzi ostrołukowy portal. Przy wejściu wmurowane zostały żelazne dyby. Wieżę ozdobiono tynkowanymi blendami i przecinającymi się łukami maswerków oraz neogotyckimi szczytami. Całość nakryto dachem siodłowym na osi równoległej do dachu wieży. Ściany korpusu nawowego podzielone zostały oknami ostrołukowymi (z wyjątkiem elewacji północnej) i wzmocnione szkarpami. Zwieńczono je uskokowymi szczytami. Wnętrze zostało otynkowane i nakryte drewnianym stropem płaskim. |
==Wyposażenie== | ==Wyposażenie== | ||
| Linia 21: | Linia 18: | ||
*Od drugiej połowy XV wieku kościół znajdował się pod patronatem rodu Eulenburg. W 1726 roku Botho Henryk Eulenburg ufundował nad zakrystią bibliotekę, która w XIX wieku liczyła kilka tysięcy tomów. Portret fundatora z księgą, namalowany na blasze, przechowywany jest w [[Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie|muzeum w Kętrzynie]]. | *Od drugiej połowy XV wieku kościół znajdował się pod patronatem rodu Eulenburg. W 1726 roku Botho Henryk Eulenburg ufundował nad zakrystią bibliotekę, która w XIX wieku liczyła kilka tysięcy tomów. Portret fundatora z księgą, namalowany na blasze, przechowywany jest w [[Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie|muzeum w Kętrzynie]]. | ||
*Kościół był też miejscem pochówków rodziny Eulenburg. Wśród nich, w drugiej połowie XVII wieku pochowano tu trzyletniego Botho Ernesta Eulenburg. Z tej okazji wykonano chorągiew nagrobną, która przechowywana jest w tym samym [[Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie|muzeum]]. | *Kościół był też miejscem pochówków rodziny Eulenburg. Wśród nich, w drugiej połowie XVII wieku pochowano tu trzyletniego Botho Ernesta Eulenburg. Z tej okazji wykonano chorągiew nagrobną, która przechowywana jest w tym samym [[Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie|muzeum]]. | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[ewim:Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Galinach|parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Galinach]] | ||
| + | *[[Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 27: | Linia 28: | ||
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 154. | #Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 154. | ||
| − | [[Category: | + | |
| − | + | [[Category:Kościoły i kaplice]] | |
| + | |||
[[Category:Powiat bartoszycki]] | [[Category:Powiat bartoszycki]] | ||
| + | [[Category:Bartoszyce (gmina wiejska)]] | ||
[[Category:1301-1400]] | [[Category:1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:36, 6 sie 2015
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pod koniec XIV wieku.
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na terenie wsi Galiny (niem. Gallinen). Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce przy drodze z Bartoszyc (10 km na południe od miasta) do Bisztynka.
Historia
Świątynia w tej miejscowości, początkowo nieduża (identyczna z obecnym prezbiterium) powstała w drugiej połowie XIV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z dokumentu z 18 grudnia 1373 roku. Po 1466 roku powiększono ją o nawę i wieżę dzwonniczą – którą podwyższono około 1500 roku. Kościół został częściowo przebudowany i odrestaurowany w latach 1856-1858. Od roku 1525 do 1945 roku służył on ewangelikom. Po drugiej wojnie światowej przejęli go katolicy. Parafia została tu reaktywowana w 1962 roku.
Opis
Jest to kościół gotycki, orientowany, salowy z wydzielonym, prosto zamkniętym prezbiterium. Wzniesiono go na planie prostokąta z kamieni polnych (w korpusie nawowym od strony wschodniej ich warstwa sięga nawet powyżej okien, w przypadku wieży stanowi typową podmurówkę) i cegły. Od strony północnej znajduje się kruchta oraz kaplica, natomiast od zachodu – kwadratowa, czterokondygnacyjna wieża z kruchtą w przyziemiu, do której prowadzi ostrołukowy portal. Przy wejściu wmurowane zostały żelazne dyby. Wieżę ozdobiono tynkowanymi blendami i przecinającymi się łukami maswerków oraz neogotyckimi szczytami. Całość nakryto dachem siodłowym na osi równoległej do dachu wieży. Ściany korpusu nawowego podzielone zostały oknami ostrołukowymi (z wyjątkiem elewacji północnej) i wzmocnione szkarpami. Zwieńczono je uskokowymi szczytami. Wnętrze zostało otynkowane i nakryte drewnianym stropem płaskim.
Wyposażenie
Ołtarz główny, pierwotnie kazalny, wykonany został w 1744 roku przez snycerza Döberta z Bartoszyc. Ambona pochodzi z XVIII wieku. Cennymi zabytkami są: manierystyczna ława kolatorska z około 1600 roku, a także płyta nagrobna Botho Eulenburga (zm. w 1629 roku) i jego żony z Truchsessów von Waldburg (zm. w 1611 roku) z płaskorzeźbionymi postaciami obojga. Jest tutaj także płyta nagrobna Salomona von Kanitza z 1680 roku, stalle z przełomu XVI i XVII wieku oraz epitafium pastora Friedenhausa z 1740 roku.
Ciekawostki
- Od drugiej połowy XV wieku kościół znajdował się pod patronatem rodu Eulenburg. W 1726 roku Botho Henryk Eulenburg ufundował nad zakrystią bibliotekę, która w XIX wieku liczyła kilka tysięcy tomów. Portret fundatora z księgą, namalowany na blasze, przechowywany jest w muzeum w Kętrzynie.
- Kościół był też miejscem pochówków rodziny Eulenburg. Wśród nich, w drugiej połowie XVII wieku pochowano tu trzyletniego Botho Ernesta Eulenburg. Z tej okazji wykonano chorągiew nagrobną, która przechowywana jest w tym samym muzeum.
Zobacz też
- parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Galinach
- Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 26-27.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 6.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 154.
