Kaplica Jerozolimska w Ornecie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Kaplicę wybudowano na niewielkim pagórku w pobliżu [[ewim:Orneta |Ornety]] (Wormidtt), przy drodze do [[ewim:Pasłęk |Pasłęka]]. | + | Kaplicę wybudowano na niewielkim pagórku w pobliżu [[ewim:Orneta |Ornety]] (niem. Wormidtt), przy drodze do [[ewim:Pasłęk |Pasłęka]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Pierwsze informacje na temat | + | Kaplica w tym miejscu (dawniej pw. św. Krzyża) ufundowana została prawdopodobnie w. XVI jako kaplica Drogi Krzyżowej. Pierwsze pewne informacje na jej temat pochodzą z 1606 roku. Obecna budowla została wzniesiona na miejscu poprzedniej w 1829 roku. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| − | Niewielką, późnobarokową | + | Niewielką, późnobarokową, salową budowlę wzniesiono na planie prostokąta. Kaplica jest orientowana, murowana i otynkowana. Jej elewacje zdobią płytkie blendy i pilastry, a wieńczą trójkątne szczyty z wolutami. Całość przykryto dwuspadowym dachem. We wnęce zachodniej znajduje się wejście, we wschodniej płytka nisza z krucyfiksem późnobarokowym z około 1740 roku. W elewacjach bocznych umieszczono dwa okna o łuku odcinkowym, w opaskach, ujęte płytkimi wnękami. |
| + | |||
| + | ==Wyposażenie== | ||
| + | Wewnątrz znajduje się zabytkowe wyposażenie, m.in. barokowy ołtarz z około 1800 roku, pochodzący z [[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie |kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Ornecie]] (z kaplicy św. Krzyża). W ołtarzu umieszczono rzeźbę Najświętszej Marii (w pierwszej kondygnacji) i Chrystusa Zmartwychwstałego w zwieńczeniu, a w polu środkowym krucyfiks na tle malowanego krajobrazu. Z innych, zdemontowanych w orneckim kościele ołtarzy, przeniesiono do kaplicy (po 1830 roku) renesansowe obrazy, w tym cykl przedstawień z życia św. Marii Magdaleny, scenę Ukrzyżowania i zdjęcia z Krzyża (początek XVII wieku). W kaplicy znajdują się także drewniane świeczniki empirowe z początku XIX wieku. | ||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
*Na wzniesieniu, na którym znajduje się kaplica, wykonywano niegdyś wyroki zasądzone przez władze miejskie. Stąd dawna nazwa tego miejsca „Wzgórze Szubieniczne”. | *Na wzniesieniu, na którym znajduje się kaplica, wykonywano niegdyś wyroki zasądzone przez władze miejskie. Stąd dawna nazwa tego miejsca „Wzgórze Szubieniczne”. | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| + | #''Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst'' / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 158. | ||
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 109. | #Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 109. | ||
| − | == | + | ==Linki== |
*Mańkowski, Waldemar: ''Kaplica Jerozolimska'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://orneta.net/kaplica-jerozolimska/ www.orneta.net] [dostęp 31.10.2013 r.] | *Mańkowski, Waldemar: ''Kaplica Jerozolimska'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://orneta.net/kaplica-jerozolimska/ www.orneta.net] [dostęp 31.10.2013 r.] | ||
| − | [[Category: | + | |
| − | + | [[Category:Kościoły i kaplice]] | |
| + | |||
[[Category:Powiat lidzbarski]] | [[Category:Powiat lidzbarski]] | ||
| − | [[Category:1801- | + | [[Category:Orneta (gmina miejsko-wiejska)]] |
| + | [[Category:1801-1918]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:42, 19 cze 2015
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kaplicę wybudowano na niewielkim pagórku w pobliżu Ornety (niem. Wormidtt), przy drodze do Pasłęka.
Historia
Kaplica w tym miejscu (dawniej pw. św. Krzyża) ufundowana została prawdopodobnie w. XVI jako kaplica Drogi Krzyżowej. Pierwsze pewne informacje na jej temat pochodzą z 1606 roku. Obecna budowla została wzniesiona na miejscu poprzedniej w 1829 roku.
Opis
Niewielką, późnobarokową, salową budowlę wzniesiono na planie prostokąta. Kaplica jest orientowana, murowana i otynkowana. Jej elewacje zdobią płytkie blendy i pilastry, a wieńczą trójkątne szczyty z wolutami. Całość przykryto dwuspadowym dachem. We wnęce zachodniej znajduje się wejście, we wschodniej płytka nisza z krucyfiksem późnobarokowym z około 1740 roku. W elewacjach bocznych umieszczono dwa okna o łuku odcinkowym, w opaskach, ujęte płytkimi wnękami.
Wyposażenie
Wewnątrz znajduje się zabytkowe wyposażenie, m.in. barokowy ołtarz z około 1800 roku, pochodzący z kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Ornecie (z kaplicy św. Krzyża). W ołtarzu umieszczono rzeźbę Najświętszej Marii (w pierwszej kondygnacji) i Chrystusa Zmartwychwstałego w zwieńczeniu, a w polu środkowym krucyfiks na tle malowanego krajobrazu. Z innych, zdemontowanych w orneckim kościele ołtarzy, przeniesiono do kaplicy (po 1830 roku) renesansowe obrazy, w tym cykl przedstawień z życia św. Marii Magdaleny, scenę Ukrzyżowania i zdjęcia z Krzyża (początek XVII wieku). W kaplicy znajdują się także drewniane świeczniki empirowe z początku XIX wieku.
Ciekawostki
- Na wzniesieniu, na którym znajduje się kaplica, wykonywano niegdyś wyroki zasądzone przez władze miejskie. Stąd dawna nazwa tego miejsca „Wzgórze Szubieniczne”.
Zobacz też
Bibliografia
- Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 158.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 109.
Linki
- Mańkowski, Waldemar: Kaplica Jerozolimska, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.orneta.net [dostęp 31.10.2013 r.]
